Fenerbahçe’nin Yanyalı Futbolcusu Şefkati

Nasuhi Baydar bu defa akrabalık bağları açısından da önemli bir ismi, Fenerbahçe’nin Yanyalı Futbolcusu Şefkati Bey’i anlatıyor. Sadrazam Talat Paşa’nın kayınbiraderi Şefkati, ilk futbolcularımızdandı. Keyifli okumalar…

---

Osmanlı İmparatorluğu acayip bir topluluktu. Bu toplulukta her kavim kendi diliyle konuşur, kendi geleneğine göre yaşardı. Din, aslında sağlam olmayan bu yapıyı -ancak zamanın şartları sayesinde ve geçici olarak- ayakta tutan kıvamı kaçmış bir harçtı. Müslüman Şefkati de, çocukluğunda, tahsil için gönderildiği İstanbul’da, Türkçe’yi Yanya kıyılarında söylenildiği gibi telaffuzdan bir türlü kurtulamamıştı. Saint Joseph Koleji’nde, akşamın geç saatlerine kadar devam eden Türkçe dersinde, etrafa karanlık çöker çökmez, havagazı lambasını yakmaya, nedense, hep o talip olur, gırtlaktan gelen kalın ve hırıltılı sesiyle sorardı :

“- Hocayfendi, lambayı yaktırttıtatırayım mı?”

Bizler de bu sese ve bu sual tarzına gülerdik. O zaman Şefkati kızarır, ırkına mahsus palavracı tavriyle, beş parmağını birbirinden ayırarak hepimizi tokatlamaya hazır kocaman elini gösterirdi. Bizler, bu tehdit karşısında omuz silkince, hiddetlenenlerin nefislerini sabır ve sükuna zorladıkları zaman kullandıkları ayetlerden birini (bilmem, nereden öğrenmişti) mırıldayarak, başını iki yana sallaya sallaya, yerine oturur ve hepimize küserdi.

Şefkati, Yanya zenginlerinden Hulusi Bey’in oğlu idi. Babasından her ay ona bir avuç altın gelir, o da bu parayı gelişigüzel harcar, bir kısmını da ilk günlerde girmiş olduğu Fenerbahçe Kulübü’nün ihtiyaçlarına tahsisten zevk alırdı. Hem cömertliğinden, hem dinamik oyunundan, hem de temiz arkadaşlığından dolayı Şefkati’yi çok sever, kendisiyle tahammülü nispetinde şakalaşırdık.

Otomobil Nuri’den önce, takımın sağ açığı Şefkati idi.

Vücudu kuvvetli, oyunu sertti. Karşısındakini çalımla, driblingle geçemeyince kuvvetinden faydalanmaya kalkar, ceza vuruşuna sebep olur, bu sefer hakeme kızar, kalın sesiyle Rumca bir şeyler söyler, kaptanın (Galip’in) ihtarıyla karşılaşırdı:

“- Şefkati, seni bir daha oynatmayacağım”

“- Oynatmazsan gebermem ya!”

“- Sus, Şefkati!”

“- Sustum!”

Susarken de bir daha söylenmeyeceğini dudaklarına elini götürüp işaretle anlatır, fakat vâdini biraz sonra unuturdu.

Galip, Fenerbahçe’nin yumuşak üsluplu oyununa alıştırmak için en çok Şefkati ile uğraşmış, buna muvaffak da olmuştu. Öğretim sistemi şu idi: Şefkati’nin beğenmediği hareketlerini egzersizlerde fazlasıyla kendisine tatbik ederdi. “Karşındakine çarpıyordun, çarpınca rakibin bu hale geliyor” der, ve çivi gibi vücuduyla çarpıp onu yere sererdi. “Oyunda durmadan söyleniyorsun, arkadaşlarını da seyircilerini de rahatsız ediyorsun” der ve yüzünü Şefkati’nin yüzüne yaklaştırarak ve onun mimiğini taklit ederek söylenir, bağırırdı.

Galip’in Elinde Yumuşayan Fenerbahçe’nin Yanyalı Futbolcusu Şefkati

Şefkati, bir iki sene içinde, sakin olduğu kadar çevik, becerikli olduğu kadar nazik bir futbolcu haline geldi. Bunda iyi niyetinin, kendini terbiye etmek azminin de büyük hissesi vardı. Mesela, hatırlarım, hiç ağzına koymadığı viskiden, bir toplantıda, üç kadehi ardı sıra yuvarlayıp iradesini kaybedince, alaylarına maruz kaldığı Galip’i, küçücük tırnak çakısıyla güya vurmaya kalkışmıştı :

“- Artık geberteceğim, Galip’i! diyordu.

Ertesi gün aklı başına gelip de hadise kendisine anlatılınca:

“- Bre tövbe, dedi, içmeyeceğim bir daha bu coni içkisini! ve içmedi.

Şefkati rahmetli Sadrazam Talat Paşa’nın kayınbiraderi idi. Birinci Cihan Harbi sonunda Paşa gibi, o da ortada görünmez oldu. Sonra, İkinci Cihan Harbi başında, Şefkati’ye Fenerbahçe Stadı’nda, büyük bir maçta rastladım. Denizyollarında küçük bir memuriyet kabul etmiş, genç bir kızla evlenmiş, Kalamış’ta oturuyordu. Kendine has heyecanıyla boynuma sarıldı. Evini ziyaret etmemi ısrarla istedi. Hatta gün tayin etti. Fakat, ikinci buluşmamız mukadder değilmiş; Bir kalp sektesinden göçüp gitti.

Oh, benim hafif ruhlu çocukluk arkadaşım, kabrinin berisinde, bilsen seni nasıl için titreyerek anıyorum!

Nasuhi Baydar

Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu