Bugün 1959 öncesi şampiyonluklar konusuna geri dönüyoruz. Fenerbahçe tarihinin en büyük golcüsü ve öncü futbolcusu Zeki Rıza Sporel, futbolu bıraktıktan sonra, uzun seneler boyunca Türk spor teşkilatının içinde çalıştı. 1950’li yıllarda Öz Fenerbahçe dergisinde yazdığı bu yazıda büyük futbolcumuz, Milli Küme şampiyonasının kaldırılmasını eleştiriyor. Biliyorsunuz, en sonuncusu 1950 yılında yapılan Milli Küme’yi, yine üç şehrin katılımıyla 1959’da başlayan günümüz Süper Lig takip etmişti. İşte karşınızda, Zeki Rıza Sporel ve Milli Küme hakkında düşündükleri…
Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu
Şarkî Akdeniz Kupası ve Milli Küme
Bir “Şarkî Akdeniz Kupası” için Atina’da bir toplantı yapılmış, bu şampiyonaya Türkiye, İtalya, Mısır, Yunanistan iştiraki kabul etmiş, nihayet İtalya’nın teklifi ile bu deplasmanlı maçların yirmi dört yaşına kadar olan gençlerin iştiraki ile oynanması esas kabul edilmiş.
Bence bu hareket kadar güzel bir şey tasavvur edilemez. Nitekim biz bunu daha bundan yıllarca evvel yapmak istemiş fakat işi sonuna vardıramamıştık. Bunun tahakkukunu görmekle en büyük sevinci duymalıyız.
Bu organizasyon vesilesiyle ben yine şu milli küme şampiyonasından bahsedeceğim. Biz düşünerek, taşınarak gerek memleket futbolu ve gerekse malî bakımdan en büyük faydalar sağlayan milli kümeyi ortaya attık. Milli küme şampiyonası bu milletlerarası hareketin şehirler arası şekli idi.
Yapmak güç, yıkmak kolaydır derler.
Bundan yıllarca evvel ortaya atılan, her türlü maniaları aşarak, güçlüklere göğüs gererek yapılan ve iyi neticeler vererek yürüyen bir şampiyonayı her nedense bir dudak büküşü ile sormadan, fikir almadan ortadan kaldırdılar, bu suretle İstanbul futboluna o kadar değilse de Ankara ve İzmir futbolunu felce uğrattılar. Zavallı kulüplerin aynı zamanda bir varidat menbaını da kuruttular.
Bence milli kümeyi ortadan kaldırmak değil bilakis genişletmek yoluna gitmeli idik. Bunu daha organize bir hale sokmalı idik. Bugün İstanbul kulüpleri ellerindeki sahaları, birkaçının malî vüs’atleri ile hariçten takım getirebiliyorlar. Bir hareket yapabiliyorlar. Fakat Ankara’nın ve İzmir’in o fakir kulüpleri bundan mahrumdurlar. Bir takım getirtmek imkanına malik değildirler. Bu vaziyet dahilinde iş birkaç lig maçına kalıyor. Bu şehirlerde lig maçları ile futbolcu yetişmesine, futbolun kalkınmasına imkan yoktur. İşte bunun için değil midir ki milli takımın yirmi-otuz kişilik kadrosu içine bir Ankaralı, biz İzmirli giremiyor. Halbuki milli küme şampiyonasının başladığı, hararetle devam ettiği devirleri şöyle bir gözümüz önüne getirirsek bu iki baş şehrin bir futbolcu kaynağı haline geldiğini, İstanbul’a kafa tutacak bir kuvvet iktisap ettiklerini derhal hatırlarız.
Görülüyor ki spor teşkilatı milli küme şampiyonasını ortadan kaldırmakla memleket futboluna büyük bir darbe indirmiş ve fenalık etmiştir. Bu işlenen hata büyüktür.
Şarkî Akdeniz Kupası muhakkak ki güzel bir şey, fakat bizim milli küme bunun temeli idi. Temeli yıktık ve yıkık bir temel üzerinde bina kurmaya çalışıyoruz.
Zeki Rıza Sporel ve Milli Küme