Resimli Mecmua’nın 14 Mayıs 1925 tarihli sayısında Tahsin Demiray, bugün stadımızın yanında bulunan tarihî binanın Türk sporuna olan katkılarını anlatmış… O zamanki adıyla Kadıköy Orta Mektebi, Fenerbahçe’nin 1920’li yıllardaki meşhur mütareke/işgal dönemi futbolcularının önemli bir kısmını bünyesinden çıkardı. Yazıda okula ve geçmişin spor atmosferine dair gülümseten yerler var. Keyifli okumalar .
Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu
Spor Tarihinde Kadıköy Orta Mektebi
Bugün memleketimizde çok canlı, çok uyanık ve ati için çok ümitbahş olan spor hayatı on beş sene evvel hemen yok gibi idi… Meşrutiyetten sonra az çok serbesti bulan gençler arasında spor yavaş yavaş rağbet buluyor, fakat bir türlü umumîleşemiyordu… Tek tük teşkil edilen spor kulüplerinin isimlerini bilen, onların faaliyetlerinden haberdar olan yoktu…
Halk gençlere şurada burada oyun oynarken tesadüf ettikçe “Eyvahlar olsun. Kıyametin kopması yaklaştı. Ne bu baldırı çıplak koca koca herifler… Utanmadan zıp zıp sıçrıyorlar… Elalemin evladına da örnek olacak, baştan çıkaracaklar..” diyor, futbola heveslenen evlatlarını men ediyorlardı.
Zamanın en faal, belki de yegane kulübü Galatasaray’dı. Çünkü Galatasaray oyuncuları koskoca bir (Galatasaray Sultanisi)ne istinat ediyorlar ve evvelce orada hazırlanmış bulunuyorlardı… İçlerinde Türk olmayanlar da pek çoktu…
Hayli müddet mahdut bir kısım münevver gence münhasır kalan spor, Balkan Harbi sıralarında (Keşşaflık) ile beraber taammüm etmeye başladı. Hükümetin emir ve iradesiyle (Genç) (Gürbüz) dernekleri teşkil ederken spor da meydan aldı.
Memleketimizde (Keşşaf) (Genç) (Gürbüz) faaliyetlerinin temerküz ettiği mahall-i tabii İstanbul’du. İstanbul’da da (çok faal) (faal) (gayrifaal) mıntıkalar vardı. İşte Kadıköy bu (çok faal) mıntıkalardan biri ve belki de birincisi idi… Her Cuma, Pazar maçları Kadıköyü’nde şimdiki (İttihat Spor) sahasında yapılır, izci ve mektepler bayramları orada edilir, ecnebilerle orada boy ölçülürdü. Memlekette o zaman (kapitülasyon) denilen yedi başlı bir bela, bir ecnebi tahakkümü ve bundan yüz bulan şımarık bir ecnebi güruhu vardı. Bunların muntazam kulüpleriyle, takımlarıyla o zaman yegane boy ölçüşen, yüzümüzü ağartan (Galatasaray)dı. Fakat yukarıda bahsettiğim gibi maalesef bu birinci kulübümüzün birinci takımında da ecnebi unsurlar vardı. Her kulüpte öyle idi ya…
Türkiye’nin Spor Merkezi Kadıköy
Spor sahasının Kadıköyü’nde olması, bütün maçların orada yapılması, çayırların, sahaların müsait bulunması Kadıköy gençlerini sporcu yetiştirmek için kafi idi. Nitekim de öyle oldu. Kadıköylü gençlerinden bir çok değerli sporcular yetişti. Bugün diğer milletlerin millî takımlarına karşı çıkardığımız gençlere dikkat edilirse ekserisinin Kadıköylü ve (Kadıköy Orta Mektebi) yetiştirmelerinden olduğu görülür.
Harb-i umumînin bidayetinde (Aziziye Numunesi)nden (Sultani)ye kalb edilen bu mektep az zamanda birçok değerli oyuncu yetiştirmiştir. Ezcümle mektepte numarası 14 olduğundan (katorz) diye şöhret bulan Bekir (1) ve sonra İsmet (2), yeni yetişenlerden Kadri (3), Bedri (4) daha birçokları hep bu mektebin bahçelerinde ayva çöpü, taş parçaları ile oyuna başlayıp yükselmişlerdir. Bu nüshamızda mezkûr mektebin henüz tanınmayan sporcularından birinci takıma dahil bulunanların fotoğrafını derç ediyoruz.
Spor tarihimizde (Galatasaray Lisesi) nasıl hürmet ve tebcil ile yad ediliyorsa (Kadıköy Lisesi) de o derece ve hatta daha fazla tebcil edilecektir ve o, buna layıktır.
Demir Ay / Spor Tarihimizde Kadıköy Orta Mektebi
(1) Fenerbahçeli Bekir Rafet Teker
(2) Fenerbahçeli İsmet Uluğ
(3) Fenerbahçeli Kadri Göktulga
(4) Fenerbahçeli Bedri Gürsoy