Fenerbahçe tarih yazımında, 1932 yılında yanan Kuşdili Lokali‘nden söz edilirken, Sabri Toprak tarafından lokale getirilen “İttihat ve Terakki Kütüphanesi”ne de yangında zayi olanlar arasında yer veriliyor.
“İşgal yıllarında Fenerbahçe” konulu araştırmalarımız esnasında, Sabah gazetesinde (*) denk geldiğimiz bir haber, bize bu konu hakkında ince bir ipucu veriyor. Meğerse cemiyetin genel merkezinde bulunup sandıklara konan kitapların bir yerden diğerine teslimine, dönemin meşhur siması ve aynı zamanda Fenerbahçe’nin de başkanı olan Sabri Toprak memur edilmiş.
Belki (veya belli ki) o da kitapların bir kısmını, en güvenilir yer olarak gördüğü, Fenerbahçe Spor Kulübü lokaline getirip bırakmış. Eğer vaziyet böyleyse, kim bilir yangında nasıl da içi yandı rahmetlinin…
Aşağıda ilgili haberin transkripsiyon metnini okuyabilirsiniz :
“İttihat ve Terakki Merkez-i Umumisi’nde zuhur eden kitaplar sandıklara mevzî olduğu halde Maliye Nezareti Emlak-ı Amire Müdüriyeti’ne getirilmiştir. Bu kitaplar meyanında haiz-i ehemmiyet ve kıymet asar-ı nadire mevcuttur. Saruhan mebusu sabıkı Sabri Bey bunları maliyeye teslime memurdur. Kitaplar Kitaphane-i Umumi’de istifade-i umumiyeye vaz’ edileceğinden bunları teslim için memuru mahsus gönderilmesi Maliye Nezareti’nden Maarif Nezareti’ne yazılmıştır.”
Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu
(*) İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı arşivinde yer alan yayınlar içinde Sabah gazetesinin özel bir yeri var. 4 Mart 1919 tarihine kadar Ali Kemal’in başyazarlığını yaptığı gazetede, 5 Mart 1919’dan itibaren Refik Halit (Karay) sermuharrirliğe geçiyor. Kitaplık arşivinde ise bu durum, gazetenin genel bilgi metninde şöyle değerlendirilmiş :
“İmtiyaz Sahibi: Papadapulos, Mihran; Müdür: Mihran, M. Emin, Aleksan, Ahmet Hilali, Mehmed Ziyâ; Ser Muharrir: Şemseddin Sami, Ali Kemal, Refik Halid, Lütfi Fikri; Baş Kepaze: Artin Kemal, Kepazelik Müdürü: Mihran Ağa”
Kim yaptıysa eline sağlık…