Üç gün önce Twitter’da bir fotoğraf paylaşmış ve “Fenerbahçe’nin kahraman futbolcularından Lebip Elmas’ın arşivinden böyle bir fotoğraf çıktı. Türk havacılık tarihi uzmanı hocalarımıza elden ele gönderelim. Belki hikayesini çözmek mümkün olur.” demiştik. Sağ olsun, Dr. Selim Erdoğan hocamız “Ne dersiniz Emin Hocam?” diyerek konuyu Dr. Emin Kurt‘a yönlendirmişti. Kendisi de doğru adresmiş; müthiş bir analiz ile Fenerbahçe tarihine dair bir görselin hikayesini çözmüş oldu. Hocalarımıza sonsuz teşekkür ediyor ve detayları aşağıda paylaşıyoruz.
Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu
Dr. Emin Kurt’un Analizleri
Fotoğraftan bazı çıkarımlar yapmaya çalıştım. Havacı subayın kıyafetinden fotoğraf tarihinin 1933 öncesi olduğu anlaşılıyor; yani 1923-1933 arası tarihlendiriyorum.
Fotoğrafın sağında yer alan kırmızı daire içine aldığım tabelada gözüken “G” harfini “Gedikli” kelimesinin ilk harfi ve “Ş” harfini de şehidin isminin ilk harfi kabul ederek bir tarama yaptım. Astsubay rütbesinde ismi Ş ile başlayan ve 1933 öncesi şehit olan bir havacı tespit edemedim.
Aynı tabelada en altta olan “5” rakamından yola çıkıp şehadet tarihinin günü olarak düşünüp araştırma yaptım.
5.6.1927 tarihine ait 4 şehit kaydı var. Yerde meydana gelen bir kaza sonucu bir teğmen ile üç er şehit olmuş. Olay yeri muhtemelen Eskişehir.
5.6.1929’da iki şehit var. Gene yer olayı. Bir astsubay öğrenci ile bir er şehit. Olay yeri İzmir. Ama fotoğraf arka planı İzmir Kadifekale’ye uymuyor.
“5” rakamını şehadet tarihi değil birliği olarak kabul edersek 5. Tayyare Alayı çıkar. O zaman da Bursa olur. Ama Bursa’daki şehitliği görmedim. Bursa’da da 1933 öncesi sadece bir şehit var; o da 1923 yılına ait.
“G” harfinin şehidin ismi olabileceğinden yola çıktım. 5.12.1932 tarihinde Eskişehir’de şehit olan Yüzbaşı Galip Ferhi Bey’e ulaştım. Muhtemelen tarih ve yer bu.
5.12.1932 ile 1933 sonu arasında Eskişehir Hava Şehitliğinde çekilmiş. Fenerbahçe B Takımı Eskişehir Tayyare takımı ile 3 Temmuz 1932’de Kadıköy’de bir maç yapmış ve 6-1 Fenerbahçe galip gelmiş bu maçtan sonra Fenerbahçe Eskişehir’e davet edilmiş. Gazetelerde bu davet maçı ile ilgili bilgi bulamadım ama muhtemelen bu davet gerçekleşmiş olabilir.
Dr. Emin Kurt
Dönemin Gazete Haberleri
Fenerbahçe Eskişehir’e gidiyor
30 Ağustos tayyare ve zafer bayramında Eskişehir’de Tayyare takımıyla bir maç yapmak için oraya çağırılan Fenerbahçe takımı bu daveti kabul etmiştir. Fakat gidecek takımın tamamıyla birinci takım oyuncularından teşekkül etmesine imkan bulunmadığı için takviye edilmiş B takımının gönderilmesi kararlaştırılmıştır. Giden kafileye umumi katip Hayri Celal Bey riyaset edecektir.
Eskişehir Tayyare takımı ilk şöhretini geçen seneki Türkiye birinciliklerinde yapmış, birkaç gün evvel de birkaç birinci takım oyuncusuyla takviye edilmiş bulunan Galatasaray takımını 3-1 yenerek eski kuvvetini muhafaza ettiğini göstermiştir. Bu itibarla Fenerbahçe’nin Eskişehir’de yapacağı bu maç orada büyük bir alaka uyandırmıştır.
Fener takımı bugün hareket edecektir.
29 Ağustos 1933 – Vakit
Fenerbahçe Eskişehir’de
Eskişehir, 1 (Hususi Telefonla) – Bugün Fenerbahçe B takımı ile Eskişehir Tayyare-İdman Yurdu muhteliti arasındaki maç binlerce kişinin huzurunda yapılmıştır. Birinci haftaym berabere bitmiş, ikinci haftaymda Eskişehir muhteliti sıfıra karşı iki gol atmıştır. Fenerbahçe B takımı kalecisi hastalandığı için yerine yedek kaleci Saim oynamıştır.
Fener takımı şöyle çıkmıştır.
Kaleci: Saim.
Bek: Ziya, Fazıl.
Haf: Ekrem, Şekip, Esat
For: Reşat, Sedat, Şevket, Necdet, Sebip
Her iki takımda göze çarpanlar şunlardır: Fener’den: Ziya, Fasıl Esat. Eskişehir’den: Mahmut, Niyazi, Zeynel, Suphi.
2 Eylül 1933 – Milliyet
