1924 yılında Türkiye’nin ilk “Ulusal” Futbol Şampiyonluğu düzenlendi. Ankara’daki müsabakalara giden yolda İstanbul Şampiyonluğu büyük tartışmalara sahne oldu. Bu ay sitemizde, yarı finaldeki Fenerbahçe-Galatasaray kavgası ile zirveye ulaşan büyük şampiyonayı (Galatasaraylılığı ile bilinen) Cumhuriyet gazetesinden aktarıyoruz… Huzurlarınızda 1924 Derbi Kavgası VIII
Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu
21 Ağustos 1924
Galatasaray – Fenerbahçe İhtilafının Son Safhası
Neticeyi nasıl olsa kazanacaklarına nazaran Galatasaraylılar bari (penaltı)yı bağışlamak suretiyle bir kibarlık göstermeli idiler.
Galatasaray-Fenerbahçe ihtilafı hallolundu mu, mesele büsbütün kapandı mı, insan bu suale “Evet” demekte tereddüt eder. Fakat son dedikoduların Galatasaraylılar tarafından çekilen penaltı ile nasıl neticelendiğini dünkü nüshamızda yazdık. Verilen karar hakkında Salı günü Taksim Stadyumu’nda son dakikaya kadar münakaşalar devam etmiş olmakla beraber nihayet Fenerbahçe takımı müsabaka meydanına çıktığına nazaran gerek Futbol Federasyonu tarafından gerek hakem Mösyö Haçopulo tarafından verilen hükmü kabul etmiş demektir. Çünkü boş kaleye çekilecek (penaltı) cezası muvazeneyi Galatasaraylılar lehine tebdil edeceğine göre Fenerliler bu kadar muhakkak bir netice karşısında kararı kabul etmezler ve meydana da çıkmayınca hiç olmazsa hükmen mağlup olurlardı. Fener takımının Galatasaray’la en son karar dairesinde yarım dakikalık müsabakayı kabul etmesi ihtilafatın nazarı safahatı nihayet kapandığına delil addolunabilir.
Fenerbahçe kararı kabul edip meydana çıkmakla şayan-ı takdir bir cesaret göstermiştir.
Filhakika hemen herkes Fenerbahçe’yi pek aşikâr bir surette mağlubiyete mahkûm eden vaziyet karşısında takımın meydana çıkmayacağını tahmin ediyordu. Fenerliler Federasyonla hakemin müşterek kararına mutâvaat etmekle belki bir gün evvelki sözlerini nakzetmiş oldular fakat sporculuğa pek yakışan bir kibarlıkla temayüz ettiler.
Buna karşı Galatasaray ne yapmalıydı?
Mademki Federasyonla hakem müştereken kendilerine hak veriyordu ve mademki Fenerbahçe de bu hakkı tasdik ederek yarım dakikalık bir müsabakayı kabul ediyordu. Artık Galatasaraylılar için manen en büyük muzafferiyet tecelli etmiş oluyordu. O zaman yapılacak pek kibar bir hareket vardı:
(Penaltı)yı dışarı atmak!..
Nitekim evvelki gün Fenerbahçe’nin boş kalesine sayı yapmayı şerefsiz bir hareket telakki edenleri gördük. Hatta seyirciler arasında (tabii bunlar da Galatasaraylı değildi!..) “Yuha..” çekenler oldu. Vaka bu da haksızdı. Hasım niçin fazla bir âlîcenap göstermedi diye onu muvaheze etmek, tahkire kalkmak manasız olur. Fakat Galatasaraylılar sporun nizâmatını temsil eden federasyon nezdinde bir hak, hatta bir şeref kazanmışlardı. Boş kaleye (penaltı) çekmekle bu hak, bu şeref adeta biraz husufa uğrar gibi oldu. Hâlbuki bu hakkı büsbütün tecelli ettirmek, şerefi daha ziyade arttırmak ve nihayet rakibi mahcup etmek de pek kabildi: (Penaltı)yı bağışlamak, bu ne kibar bir hareket olacaktı. O zaman herkes Galatasaray’ı alkışlayacak ve rakipleri de başlarını eğerek susacaklardı.
Galatasaraylılar bundan zararlı çıkmazlardı.
Penaltı dışarı atılınca yarım dakika bitecek ve böylece müsavat tecelli ederek yeniden yarım saat oyun oynamak lazım gelecekti. Fenerbahçeliler meydana yedi kişilik bir heyetle çıkmışlardı. Kalecileri, Zeki’leri yoktu. Zeki derhal soyunup oyuna girse bile Galatasaraylılar hem adetçe faik olacaklar, hem de maneviyat itibariyle hâkim vaziyete yükseleceklerdi. O zamana kadar itidallerini kaybetmekle meyus olan Fenerbahçe ise Galatasaray’ın bu alicenabı karşısında şaşıracak ve heyecana düşecekti. On kişilik bir Galatasaray takımı tabii yedi kişilik rakibine galip gelirdi. Vaziyetteki bu müsaadeye, kendi lehlerine olan bütün şeraite rağmen galip gelmezlerse demek ki buna liyakatleri yoktu. Bu liyakati hasmın gözüne sokarcasına ispat etmek için dediğimiz gibi şerefli bir hareket lazımdı. Galatasaraylılar mağlup bile olsaydı, şereflerinden bir şey kaybetmeyeceklerdi. Çünkü rakiplerine bir sayı bağışlamış oluyorlardı.
Kendileri ne diyor?
Bunu Galatasaraylılara da sorduk. Verdikleri cevap şu oldu: “Fenerbahçe buna layık değildir. Böyle bir ders onlar için lazımdı.”
Gelelim müsabaka hakkında düşündüklerimize
İlk karşılaşmanın arz ettiği çirkin safahatı evvelce de uzun uzadıya yazdık. O hadise bin defa tekrara layık olacak kadar çirkin olmakla beraber görüyoruz ki ne kadar söylense hafız bildiğini okuyor. Yalnız oyunun sanat ve fen itibariyle kazanacağı numara sıfırdır. İstanbul şampiyonluğuna namzet iki kulüpten terbiyevi ve manevi meziyetlerden başka bir de sanat ve maharet beklemek hakkımızdı. Halbuki oyun muydu o?.. Neticede beş gol atılmış oldu. Bunun dördü (penaltı)dan yapıldı; doğrusu alkışlanacak maharet!.. Hele Fenerbahçe’nin ahenginden, muhacim hattındaki tesanütten emin olanların iddiasına göre tıkır tıkır dört beş sayı yapmak lazımdı; hani ya?..
Mağlup bile olsalar Galatasaray kalesinin önünde bu ahengi ispat etmeli, sanat itibariyle alkışlanacak bir iki sayı yapmalı idiler. Yapılan iki gol de (penaltı)dan olduğuna nazaran Fenerbahçe’nin maruf mekanizması hiç işlemedi demektir. Zaten Fenerbahçe’den beklenen pek bariz bir galebe idi. Bire karşı iki, ikiye karşı üç gibi neticelerle kazanılacak galibiyet bile onların iddiasını haksız çıkarabilirdi. Onlar sanatın, kuvvete galebesini ispat için sıfıra üç, bire dört, beş gibi muvaffakiyetlere muhtaçtılar. Dünkü (penaltı) sahnesi olmazsa da netice iki müsabakadaki safahattan ibaret bile kalsa faikıyetin Galatasaraylılara tevcih ettiğini kabul etmek icap eder.
Bizi bu hadise esnasında Galatasaray’a taraftar zannedenler oldu. Bu meydanda evvela nezahet ve sonra maharet ve sanattan başka bir gayemiz olmadığını ispat etmesi icap eden son mütalaalarımız Galatasaraylıları da gücendirirse aramızda sporun manası sade hissiyata mağlubiyetten ibaret demektir. (K.R.)
Fenerbahçelilerin Müracaatı
Fenerliler, Galatasaray-Fener müsabakasının “Ankara”da tekrar icrasını istiyorlar.
Fenerbahçe kulübü, müessif birtakım hadisatı müteakip Galatasaray kulübüne mağlup olmuş bir vaziyete girdikten sonra, dün İsmet Paşa hazretleriyle Maarif Vekili Vasıf Bey’e uzun bir telgrafname çekmiştir. Bu telgrafnamede, Fenerbahçe’nin mağlubiyetine sebep olan “penaltı” cezasının Galatasaray kulübü murahhasının nizamnameyi keyfi bir surette tefsirinden çıktığı, İstanbul Futbol Birliği’nin nizamnameye mugayir bir surette hakemin kararını “penaltı” cezasına tahvil ettiği, futbol heyetinin de yanlış karar verdiği, bu meselelerde, aynı zamanda Beşiktaş kulübü reisi olan ve nisf-ı nihai müsabakasında kulübünün daha zayıf bir kulüple çarpışarak şampiyon çıkmasını isteyen Futbol Heyeti Reisi Şerafettin Bey’in de tesiri bulunduğu, kararlarını mütemadiyen değiştiren bir hakemin oyunu baştanbaşa iyi idare ettiğinin düşünülemeyeceği kaydedilmektedir. Telgrafname şu cümlelerle hitam bulmaktadır:
“Olimpiyatlara iştirak eden Türkiye milli takımına yedi oyuncu veren Avrupa’daki futbol galibiyetlerimizi temin eden kulübümüz takımının elinden hakkı olan şampiyonluk zor ile ve entrikalarla alınmak istenmektedir. Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nı idare eden ve kulüpçülük zihniyetini maalesef memleket sporuna hizmet maksad-ı ulvisine feda edemeyen kimselerin ızâa etmek istedikleri hukukumuzu muhafaza etmek için müdahalede bulunmanızı ve Galatasaray ile aramızdaki bu maçı merkez-i hükümetimiz olan Ankara’da Reisicumhur hazretleriyle Başvekil Paşa hazretlerinin ve zevat-ı devletlerinin huzurlarında şerefle ve muvaffakiyetle tekrara amade olduğumuzu ve genç Türkiye cumhuriyetinin bihakkın şampiyonu olmaya namzet bulunan kulübümüzün hukuku zayie uğramamak ve hakkı tezahür ettirmek için bu maçın icrası esbabının istikmali zımnında evvel-i emr-i lazımenin taraf-ı devletinizden îtâ buyurulmasını rica ve istirham…”
22 Ağustos 1924
Futbol
Galatasaray – Beşiktaş bugün çarpışıyor.
Galatasaray – Beşiktaş kulüpleri arasında bugün Taksim Stadyumu’nda saat altı buçukta İstanbul futbol birinciliği son müsabakası icra olunacak ve galip gelen İstanbul şampiyonu unvanını ihraz etmiş olacaktır.
Dün akşam geç vakit Ziya Bey’in riyaseti altında toplanan Futbol Heyet-i Müttehidesi futbol birliği müsabakalarının devamına ve Galatasaray-Fenerbahçe ihtilafının da müsabakalar hitamından sonra halline karar vermiştir.
23 Ağustos 1924
Beşiktaş İstanbul Şampiyonu Oldu.
Dün akşamüzeri Taksim Stadyumu’nda yapılan müsabakada Galatasaraylılar, sıfıra karşı iki sayı ile Beşiktaş takımına mağlup oldular.
Fenerbahçe – Galatasaray ihtilafı futbol meydanında kapanıp masa başına havale olunduktan sonra İstanbul birinciliği (finalist)i olmak üzere dün Beşiktaş ve Galatasaray kulüpleri karşılaştı. Galatasaraylılardan Leblebi Mehmet, Fenerbahçe hadisesinde aldığı yaradan dolayı bugün oynayamayacak bir halde idi ve takım Ulvi, Ali, Kerim, Nihat, Hayri, Mehmet (A), Necip, Mithat, Muslih ve Edip Beylerden teşkil edilmişti. Buna mukabil Beşiktaş takımı hemen hemen son müsabakada gördüğümüz şeklini muhafaza ediyordu: Kaleci Sadrettin, Müdafaa: Tevfik, Refik, Yardımcı: Bahattin, Cavit, Şahap, Akıncı: Nafi, Abdi, Edip, Hasan, Saadet Beylerdi.
Oyun sıfıra karşı iki sayı yapan Beşiktaşlıların galebesi ile neticelendi. Spor muharririmizin dünkü müsabakaya dair mütalaasını yarın neşredeceğiz.
İstanbul’un bir köşesinde himayesiz kendi kendilerine çalışan bu gençler nihayetsiz tebriklere layıktırlar.
(DEVAM EDECEK)
Fenerbahçe Tarihi 
Yorum bırakın