Etiket: Haliç İdman Yurdu

1924 Derbi Kavgası X

1924 yılında Türkiye’nin ilk “Ulusal” Futbol Şampiyonluğu düzenlendi. Ankara’daki müsabakalara giden yolda İstanbul Şampiyonluğu büyük tartışmalara sahne oldu. Bu ay sitemizde, yarı finaldeki Fenerbahçe-Galatasaray kavgası ile zirveye ulaşan büyük şampiyonayı (Galatasaraylılığı ile bilinen) Cumhuriyet gazetesinden aktarıyoruz… Huzurlarınızda 1924 Derbi Kavgası X

Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

27 Ağustos 1924

Beşiktaş Şampiyon

Federasyon kati kararını verdi.

Federasyon’un son içtimaında Fenerbahçe’nin mağlubiyeti tasdik edilmiş ve İstanbul futbol şampiyonu olarak Beşiktaş kulübünün Ankara’ya gitmesi takarrür etmiştir.

28 Ağustos 1924

İstanbul Mıntıkası Kongre İntihabı

Varid olmuştur:

Geçen hafta Türk Ocağı’nda inikat eden Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı İstanbul mıntıkası kongresi Ankara’ya gidecek murahhasların intihabı ile meşgul olmuş ve neticede İstanbul mıntıkası namına otuz dört murahhasın îzamı takarrür etmiştir. Oradaki kulüp murahhasları pek haklı olarak umumi kongrede İstanbul mıntıkası namına iştirak edecek olan arkadaşların hangi hususatta ve ne gibi şeyler isteyeceklerini öğrenmek istemişlerdir ve bilahare intihabata geçilmesini münasip görmüşlerdi.

Emin Ali Bey’in verdiği izahattan anladık ki Ankara’da iştigal edilecek mevaddan biri ve belki birincisi nizamnamenin tadili keyfiyetidir. İntihabata geçilmezden evvel Türkgücü’nden Nazmi Bey elinde bir liste olduğu halde: “Biz bir liste tanzim ettik, arzu buyurulursa listeye dâhil arkadaşlardan intihap edelim” dedi. Liste okundu. Maalesef birçok itiraza maruz kalan Nazmi Bey’in “Sizi fazla külfetten kurtarmak için bu listeyi tanzim ettim. Mademki liste Türkgücü murahhasları ile dolmuş diyorsunuz, vazgeçtim. Türkgücü hiç kimseyi göndermiyor” demesi üzerine Saip Servet Bey bu ifadenin zapta geçmesini teklif etti. Nazmi Bey’in bu açık ifadesi birçok takdirlere mazhar oldu. Oldukça uzun süren bir münakaşadan sonra her kulüpten birer murahhasın intihabı takarrür etti. Tasnif-i ârâ maatteessür ve maatteessüf bütün mağdur kulüplerin muhakkak şikayetini mucip olacak bir netice irae etti. Nazmi Bey’in “Türkgücü kimseyi vermiyor” demesine rağmen gruplarının tekrar iraeden çekmedikleri namzetleri yedi kişiye baliğ oldu. Diğer murahhaslar da bervech-i âtîdir:

Türkgücü yedi, Üsküdar beş, Haliç beş, Vefa dört, Fenerbahçe üç, Beylerbeyi iki, Hisar bir, Beşiktaş bir, Yenişafak bir, Gürbüzler bir, Darüşşafaka bir ve kulüpleri ve şahsiyetleri meçhul iki kişi.

Türkiye’de sporun banisi addedilen ve sporda birinci safta ahz-ı mevki eden ve nihayet beş yüze yakın faal azası bulunan Galatasaray’ın umumi kongrede hakk-ı kelamiye malik bir murahhası bulunmamalı mı idi? Türkiye’nin her tarafında tanınmış ve bu memleketin sporu için dünden çok çalışan Altınordu, Hilal, Nişantaşı, Süleymaniye kulüplerinin bir murahhası bulunmamalı mı idi? Ve nihayet nizamname tadilatı ile iştigal edecek bu heyette, elimize verdikleri bir nizamname ile bizlere bir direktif veren Ali Sami, Saip Servet, Fethi, Hamdi, Ziya, Orhan ve sair muhterem şahsiyetlerden hiç kimse bulunmamalı mı idi? Hiç olmazsa biraz munsifane hareket edilmeli idi. Türkgücü azaları altmış reyle intihap edildikleri zaman Ali Sami, Saip, Hamdi ve sair muhterem şahsiyetler dört beş reyde kaldılar. Bu vaziyet dahilinde kongrenin tekrar içtimaından başka çare olmadığı muhakkaktır. Hürmetlerle bu mektubun dercini rica ederim efendim. (Süleymaniyeli Kemal)

2 Eylül 1924

Sporcularımız Bugün Ankara’ya Gidiyorlar.

İstanbul mıntıkasına mensup atletler bugün yola çıkıyorlar.

Ankara’da icra edilecek Türkiye birinciliklerinde İstanbul mıntıkasını temsil edecek idmancılarımızın intihabı bitmiştir. Futbol şampiyonu olarak Beşiktaş kulübünün, atletizm birincilerinin, her sikletten güreş şampiyonlarının teşkil edeceği ilk kafileden sonra İttifak’ın heyet-i merkeziyesiyle Avrupa seyahatine iştirak etmiş olan futbolcular ve diğer atletler de Çarşamba günü yola çıkacaklardır. Buna nazaran futbol İstanbul mıntıkasını temsil edecek Beşiktaş takımından başka Galatasaray ve Fenerbahçe ile evvelce Altınordu’ya mensup diğer oyuncular da umumi müsabakalarda hazır bulunacaklardır.

Kulüpler tarafından intihap edilen murahhasların esamisini evvelce yazmıştık. Bu murahhaslar arasında boks ile iştigal etmekte olan zevat Ankara kongresinde bir boks heyet-i müttehidesi teşkili için de ibraz-ı mesai eylemeyi kararlaştırmışlardır.

İdman ittifakına dâhil olan diğer vilâyat ve menâtık idmancılarından bir kısmı yola çıkmış ve diğerlerinin de yakında Ankara’da hazır bulunacakları anlaşılmıştır. İstanbul boks amatörleri arasında yetişen birkaç mümtaz simanın koşucu ve atlayıcı atletlerden ve güreşçilerden bazısına çok faik oldukları meydanda iken İstanbul mıntıkası namına Ankara’ya boksör gönderilmemesi (boks federasyonunun) şimdiye kadar temadi eden ihmal silsilesine ilave edilecek kadar asar-ı lakaydiden biridir. Hele İzmir mıntıkasında İstanbul mıntıkasına da faik amatör boksörlerin mevcut olduğu anlaşıldığına göre Ankara müsabakalarında güzel bir imtihan fırsatı elde edilmiş olur ve bu zümre henüz intişara başlayan bu sporun taammümü için de pek feyizli bir hareket yerine geçerdi.

İzmirli Hamid, Ali İhsan Beylerle İstanbul’dan Kemal, Nuri, Cevdet ve Vedat Beyler bu ilk müsabakalara kemal-i cesaretle gönderebileceğimiz mümtaz gençlerdi.

İdman Cemiyetleri İttifakı’nın Bir Tebliği

Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Riyaaseti’nden: Merkez-i umumi ve heyet-i müttehideler azasıyla millî takıma ve Paris Olimpiyatları’na iştirak etmiş olan sporculardan Ankara’da icra olunacak Türkiye birincilikleri müsabakasında hazır bulunmaları tensip edilen zevatın 2 Eylül 340 Salı günü badelzeval saat birden üçe kadar İstanbul’da Rıhtım Hanı’nda 8 numarada merkez-i umumiye müracaatları rica ve son kafilenin 3 Eylül 340 Çarşamba günü saat dokuz evvelde Haydarpaşa’dan hareket edeceği tebliğ olunur.

3 Eylül 1924

Sporcuların Birinci Kafilesi Dün Yola Çıktı.

Bugün de ikinci kafilesi hareket ediyor – Polonyalılarla müsabakalar nasıl olacak? – Hangi kulüpler oyun oynayacak? – Ankara birinciliklerine kimler dâhil oldu?

İstanbul mıntıkasına mensup atletler arasında icra edilen son müsabakalarda birincilik kazanan gençlerle İstanbul futbol şampiyonluğunu ihraz eden Beşiktaş takımı ve muhtelif spor kulüplerine mensup murahhaslar dün Ankara’ya dün Ankara’ya müteveccihen şehrimizden hareket etmişlerdir. Dün büyük kafilenin arkasından bugün ittifak heyeti merkez-i umumi azası saat dokuzda hareket eden trene râkib olacaklar ve Ankara’daki arkadaşlarına iltihak edeceklerdir.

Avrupa seyahatine iştirak eden futbolcularla atletlerin Ankara müsabakasına tabiien dâhil bulundukları nizamnamede sarâhaten zikredilmektedir. Buna nazaran önümüzdeki hafta için hazırlanan futbol müsabakalarının nasıl icra olunacağı pek çoklarını şimdiden meraka düşürmüşse de İttifak heyetince bunun halli için lazım gelen çarelere tevessül edilmiştir.

Filhakika Polonyalı futbolcular 12 Eylül’de İstanbul’a gelecekler ve o esnada ise Ankara kongresi henüz neticelenmiş olmayacaktır. Bununla beraber Galatasaray’a, Altınordu’ya mensup futbolcuların bu tarihten evvel İstanbul’a avdetleri temin edilmiştir. Polonyalılarla yapılması takarrür eden müsabakalara şimdilik Altınordu, Hilal ve Galatasaray kulüpleri iştirak edecektir. Altınordu takımının Hilal futbolcularıyla teşkil edecekleri muhtelit takımla ilk müsabakayı icra etmeleri tahmin olunacağı gibi Hilal ve Altınordu’nun ayrı ayrı müsabaka yapmaları da kabildir.

Galatasaray kulübü de Polonyalılarla çarpışacaktır. Beşiktaş ve Fenerbahçe kulüpleri için henüz takarrür etmiş bir şey mevcut olmamakla beraber ileride bu iki güzide kulüple Polonyalılar arasında maç tertibi de pek muhtemeldir. Muhtelit bir Türk takımının teşkili ise henüz büsbütün meçhuldür. Her ne kadar Fenerbahçe futbolcularının bundan böyle bir daha Galatasaraylılarla aynı takımda oynamak istemedikleri söyleniyorsa bu nevi iğbirarların pek uzun sürmeyeceğini ümit ve temenni ederiz.

Ankara’da icra olunacak müsabakalara İstanbul, Ankara, Antalya, İzmir, Eskişehir, Karesi, Konya, Adana, Trabzon, Canik, Bursa, Kocaeli ve Edirne mıntıkaları dâhil olacaktır.

Yapılacak müsabakalara ait programı bundan evvelki nüshalarımızda tafsilatıyla dercetmiştik. Her mıntıkada yapılan son müsabakalar neticesinde İstanbul’da futbol birinciliğini Beşiktaş takımı kazandığı gibi Ankara’da Turan Sanatkaran Gücü, İzmir’de Altay, Kocaeli’de Adapazarı, Konya’da Gençlerbirliği, Trabzon’da İdman Ocağı şampiyon olmuşlardır.

İdmancı Memurlara İzin

Ankara’da icra edilecek spor birincilikleri müsabakasına iştirak edecek memurlara mezuniyet itası vilayete tamimen tebliğ edilmiştir.

(SON)

30 Ekim 2024
1924 Derbi Kavgası III

1924 yılında Türkiye’nin ilk “Ulusal” Futbol Şampiyonluğu düzenlendi. Ankara’daki müsabakalara giden yolda İstanbul Şampiyonluğu büyük tartışmalara sahne oldu. Bu ay sitemizde, yarı finaldeki Fenerbahçe-Galatasaray kavgası ile zirveye ulaşan büyük şampiyonayı (Galatasaraylılığı ile bilinen) Cumhuriyet gazetesinden aktarıyoruz… Huzurlarınızda 1924 Derbi Kavgası III

Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

7 Ağustos 1924

İstanbul Mıntıka Futbol Birinciliği

Galatasaray, Altınordu, Beşiktaş, Fenerbahçe, Süleymaniye ve Haliç kulüpleri birinci devrenin galipleridir.

Ankara müsabakalarında İstanbul şampiyonluğunu temsil edecek futbol takımının tayini için bir haftadan beri başlayan futbol maçlarının birinci devresi dün bitti. Bu müsabakalarda son Avrupa seyahatine iştirak eden oyuncularımızın birçoğunu gördük ve bu müsabaka o zamandan beri kazanılan terakkinin dereceği için bir miyar oldu. Müsabakalara iştirak eden takımların başında daima ismi geçen Galatasaray’la Fenerbahçe var. Herkes bu iki kulübün Altıntuğ ve Yeni Şafak gibi şöhretçe ikinci üçüncü derecedeki takımlara karşı elde edeceği neticeyi merakla takip etti ve birinin on sayı, diğerinin altı sayı yapması da birçoklarını tatmin edecek bir hadise olmak üzere kaydolundu. Hâlbuki oyunun sanat kısımlarına ehemmiyet veren birçok nazarlar arasında ne Fenerbahçe’nin, ne de Galatasaray’ın son oyunlarını beğenmeyenler de görüldü. Filhakika en ileri gelen bu iki kulübün kısmen genç ve tecrübesiz rakiplerine karşı oynadıkları oyun esnasında öyle ihmalleri vardı ki aynı gevşeklik mesela Süleymaniye ve Beşiktaş gibi kulüpler karşısında tekerrür etse oldukça vahim neticeler verebilirdi. Yeni Şafak’ın, Altıntuğ’un böyle büyük müsabakalara ilk defa dâhil olan gençleri arasında karşı tarafın Avrupa görmüş, enternasyonel oyuncu unvanını kendine mal etmiş futbolcularını kıskıvrak tutanlar vardı. Birçok defa rakiplerinin oyun sistemini bozdukları, ahengi dağıtıp hasımlarını şaşırttıkları oldu. Bu itibarladır ki Paris müsabakalarına ve ondan sonra da şimali Avrupa seyahatine iştirak eden oyuncuların ekseriyetini toplayarak bu iki kulüp bazılarında ufak bir inkisar tevlit etti. Çünkü bu kadar tecrübeden sonra oyuncular arasında daha fazla irtibat, oyunun idaresinde daha ince hesap ve itidal bekleniyor ve hele bazı hatalar öyle enternasyonel oyunculara yakıştırılamıyordu.

Evvelce tahmin ettiğimiz gibi bu müsabakalara Altınordu maruf oyuncularından mahrum bir heyet halinde dâhil oldu.

Millî takımda Altınordu’yu temsil eden Nedim, İbrahim ve Kemal Beylerin buradan ayrıldıklarını uzun zamandan beri işitiyorduk. Buna nazaran eski İstanbul şampiyonunun ilk devrede (elimine) olacağını tahmin edenler pek çoktu. Fakat bir ay evveline kadar Altınordu ikinci takımı unvanını taşıyan gençler kırmızı-lacivert formanın hep o tahminleri altüst eden yeni bir sihri olarak Hilal ve Vefa futbol kulüplerine galip geldiler.

Bugün birincilik müsabakalarının ikinci devresi başlıyor ve Altınordu bu devrede (yarın) Galatasaray’la karşılaşacak. Aralarında Ali, Muslih, Mehmet, Nihat, Kemal gibi Paris seyahatine iştirak etmiş beş oyuncu bulunan Galatasaraylıların bu müsabakadan herhalde muvaffakiyetle çıkacağına muhakkak nazarıyla bakanlar pek çoktur ve filhakika Altınordu’nun şimdiki genç ve tecrübesiz futbolcularından daha fevkalade neticeler beklenemez.

Dört taraftan yıkılmaya çalışılan bir kulüp namıyla kazandıkları son iki galibiyet hakiki bir şereftir. Böyle olmakla beraber yarın da maneviyatlarını sarsmadan sonuna kadar sebat etmeleri icap eder. Altınordu müdafaası için Galatasaray’ın en tehlikeli noktası açıklarıdır. Açıkları iyi tutmak sayı adedini asgari dereceye indirebilir.

Talih bu müsabakalarda da kuvvetli tarafa yardım etti. Yeni kura mucibince Fenerbahçe ile Beylerbeyi, Süleymaniye ile Haliç, Beşiktaş’la Beykoz çarpışacak. Beşiktaş’ın Refik, Cavit, Canip gibi en seçme oyuncuları hasta olduğu için yerlerine ikinci takımdan gençler ikame edilecekmiş. Bununla beraber eski büyükler kümesi için en kuvvetli bir rakip olarak Beşiktaşlılar hatıra geliyordu. Beykozlular ise Altınordu’nun eski oyuncuları olan Emin, İbrahim gibi kuvvetli gençlerden mürekkep olduğu için Beşiktaş müsabakasının galibini tahmin etmek biraz müşkül olur. Beşiktaş’la Beykozlular bu iki şedit takım birbiriyle çarpışıp yorulduktan sonra Galatasaray ve Fenerbahçe gibi rakipler karşısına çıkacaklardır. Şu halde nihai müsabakaları Galatasaray’la Fenerbahçe’ye tevcih edenler yanlış addolunamazlar.

8 Ağustos 1924

Futbol Müsabakalarının Tehiri

Futbol ve Birlik Heyeti Riyaseti’nden: Bugün (dün) icrası mukarrer olan mıntıka birinciliği müsabakalarından Beşiktaş-Beykoz ve Fenerbahçe-Beylerbeyi müsabakaları muhalefet-i hava münasebetiyle 10 Ağustos Pazar gününe tehir edilmiş ve aynı saatlerde icrası takarrür etmiştir.

9 Ağustos 1924

Dünkü Birincilik Müsabakaları

Dün Taksim Stadyumu’nda futbol birinciliği müsabakalarına devam edilmiş ve evvelce çekilen kura mucibince Altınordu-Galatasaray, Süleymaniye-Haliç takımlarının karşılaşmaları takarrür etmiştir. İki günden beri devam eden muhalefet-i hava dolayısıyla müsabaka saatinde sahada ispat-ı vücut etmeyen Altınordu takımı hükmen mağlup, Galatasaray ise galip ilan edildikten sonra saat 6.45’de Süleymaniye-Haliç müsabakasına Haçopulo Efendi’nin idaresinde başlandı.

Birinci devrenin ortasına kadar hava müsait gitmiş ve oyun ahenkle devam etmekte bulunmuş iken devre ortasında bardaktan boşanırcasına yağmaya başlayan yağmur sahayı az bir müddette bir sel çukuruna döndürdü ve oyunun ahengine büyük sekte vurmakla beraber oyuna devam edildi. Bu devre tarafeynin birer sayısıyla berabere hitam buldu.

İkinci devrede Haliç takımı daha düzgün oynamaya başladığı halde Süleymaniyelilerin tamamıyla ahengi bozuldu ve neticede Haliç’in yaptığı iki sayıya mukabil Süleymaniye’nin yaptığı üç sayı ve galibiyeti ile müsabaka hitam buldu. Haliç takımı bugün en iyi oyununu oynadığı halde Süleymaniyeliler çok fena bir oyun oynadılar ve ancak bir sayı farkla galip gelebildiler. (Haliç)in dün mağlubiyetle neticelenen oyunu kendisi için muvaffakiyetli olduğu kadar ati için de ümit veriyor.

(DEVAM EDECEK)

9 Ekim 2024
1924 Derbi Kavgası I

1924 yılında Türkiye’nin ilk “Ulusal” Futbol Şampiyonluğu düzenlendi. Ankara’daki müsabakalara giden yolda İstanbul Şampiyonluğu büyük tartışmalara sahne oldu. Bu ay sitemizde, yarı finaldeki Fenerbahçe-Galatasaray kavgası ile zirveye ulaşan büyük şampiyonayı (Galatasaraylılığı ile bilinen) Cumhuriyet gazetesinden aktarıyoruz… Huzurlarınızda 1924 Derbi Kavgası I

Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

1 Ağustos 1924

Futbol Birinciliği

Dün müsabakalara başlandı.

Dün Taksim Stadyumu’nda İstanbul Futbol Birinciliği müsabakalarına başlanmış ve evvelce neşrettiğimiz fikstür mucibince Vefa-Darüşşafaka, Süleymaniye-Kumkapı takımları karşılaşmışlardır.

Saat beşi çeyrek geçe Şeref Bey’in idaresinde Vefa-Darüşşafaka müsabakası başladı ve oyun ekseriyetle Vefa’nın hâkimiyeti altında düzgün bir surette cereyan ederek sıfıra karşı üç sayı ile Vefa takımı galip geldi.

Saat 7.15’de Yusuf Ziya Bey’in idaresinde Süleymaniye-Kumkapı müsabakasına başlandı. Oyun Süleymaniyelilerin tamamen hâkimiyetleriyle cereyan etti ve Kumkapılıların Süleymaniye müdafilerinin pek ileride bulunmalarından istifade ederek yaptıkları bir sayıya mukabil Süleymaniye’nin yaptığı on iki sayı ve galibiyetiyle hitam buldu.

2 Ağustos 1924

Futbol

Dünkü turnuva müsabakaları. Dün galip gelenler Beykoz ve Beşiktaş takımlarıdır.

İstanbul futbol birincisini tayin etmek için yapılmakta olan turnuva müsabakalarına dün de devam edilmiş ve fikstür mucibince Beykoz İdman-Anadolu Hisar İdman, Beşiktaş-Ortaköy kulüpleri karşılaşmışlardır.

Saat beşte İhsan Bey’in idaresinde başlayan Beykoz-Anadolu Hisar müsabakası birinci devrenin nihayetine kadar tamamen Beykozluların hâkimiyeti altında cereyan etti ve yirmi beşinci dakikada Anadolu Hisarı’na ilk sayı yapıldı. İkinci devrenin bidayetinde Anadolu Hisarı biraz faaliyet göstermek istedi ise de muvaffak olamadı ve otuz beşinci dakikada Beykoz ikinci sayısını yaparak müsabaka sıfıra karşı iki ile Beykoz galibiyeti ile hitam buldu.

Bu müsabakadan sonra Necmi Bey’in idaresinde Beşiktaş-Ortaköy müsabakasına başlandı. Beşiktaş takımı Refik ve Hasan Beyler gibi kıymetli oyuncularından mahrum bulunmalarına rağmen tamamıyla faik ve hâkim bir oyun oynadılar ve neticede sıfıra karşı dokuz sayı ile galip geldiler. Bu suretle Anadolu İdman Yurdu ile Ortaköy İdman Yurdu da müsabaka harici oldular.

Mister Billy Hunter

Birinci takım ihtiyatlarıyla ikinci takım idmancılarını talim ettirecek.

Futbol Heyeti Riyaseti’nden: Futbol antrenörü Mister (Billy Hunter)ın İstanbul mıntıkasına mensup idman cemiyetlerinin futbol birinci takım ihtiyatlarıyla ikinci takım genç idmancılarını talim ettirmesi takarrür eylemiştir.

Mıntıka futbol cemiyetleri, istidat ve kabiliyetleri hal-i inkişafta ve aldığı dersten arkadaşlarını müstefit edebilecek iktidarda olan idmancılarını (arzu ettikleri miktarda) intihap ve tefrik ederek yedlerine verecekleri vesikalarla bugünkü Cumartesi günü saat dört buçukta Kadıköy İttihat Spor Sahası’na îzam eylemeleri tebliğ olunur.

3 Ağustos 1924

Birincilik Müsabakalarının İkinci Fikstürü

İstanbul Mıntıkası Futbol Birliği Riyaseti’nden: Mıntıka futbol birinciliği müsabakalarının (Rub’-i nihâî) müsabakalarına başlanması takarrüb ettiğinden ikinci fikstürü tanzim ve mıntıka birliğine ait vezâyifi ifa eylemek üzere 3 Ağustos Pazar günü (bugün) saat beşte mıntıka birliği akd-i içtimâ edeceğinden birliğe dâhil idman cemiyetleri futbol murahhaslarının Taksim Stadyumu salonunda hazır bulunmaları rica olunur.

Dünkü Müsabakaların Netâyici

Birincilik müsabakalarına dün de devam edilmiştir. Haliç İdman Yurdu, Üsküdar İdman Ocağı’nı (2)ye karşı üç sayı ile mağlup etmiş, Beylerbeyi takımı da (2)ye karşı dört sayı ile galip gelmiştir.

(DEVAM EDECEK)

3 Ekim 2024
1923 Moda Deniz Yarışları

Kıymetli büyüğümüz Seyhun Binzet‘in eline 13 Kasım 1923 tarihli Resimli Gazete geçince, sağ olsun, hemen bizimle paylaştı. Derginin spor kısmında “Sporcu” imzasıyla yer alan “1923 Moda Deniz Yarışları” konulu metin çok ilgimizi çekince, sizlerle de paylaşalım istedik. Keyifli okumalar…

Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

Deniz Sporları ve Moda’daki Son Müsabakalar

Deniz sporları bizde pek geridedir. Hele bunu Avrupa ve Amerika’daki deniz sporculuğu ile mukayese edersek elde edeceğimiz netice, her halde yüzümüzü kızartacak derecede düşüktür.

Dünya yüzünde her millet, denizle alakası olsun olmasın, sporun en faydalı ve zevkli bir şubesi olan su içinde yapılan yarış ve yüzmelere büyük bir ehemmiyet verir. Ta ilkbaharın ilk günlerinden itibaren sandal, futa, kik, kotra ve deniz motorlarıyla yarışlar, yüzme müsabakaları yaparak yedi sekiz ay devam eden çok müfid bir spor cereyanına girer ve bu deniz müsabakaları bazen bütün bir memleket halkınca şedid bir alaka ve merak ile takip edilir.

Mesela İngiltere’de her sene muayyen bir günde icra edilen (Oxford-Cambridge) Darülfünunları takımları arasındaki sandal yarışı, adeta bütün İngiltere’nin gözlerini kendi üzerlerine çeviren en büyük siyasi bir vakadan daha mühim bir hadisedir. O gün (Thames) nehrinin, yarışın mahal-i icrası olan kısmına birçok trenler İngiltere’nin her yerinden on binlerce seyirci taşır, azim bir kalabalık bu yarışı ayrı bir heyecan ve zevk ile takip eder. Sinemalar yarışı en küçük teferruatına kadar zapt ederek yarışa gelemeyenlerin hissesini ayırırlar ve bu azim deniz müsabakalarından İngiltere’de bütün sene bahsedilir.

Her memlekette bu ve buna mümasil birçok deniz yarışları yapılır. Sporun bu kısmında birçok idmancılar yetişir ve yüzme sportmenleri elde ettikleri dereceleri her gün daha ziyade azaltmak suretiyle çalışırlar.

Deniz veyahut bu gibi müsabakalara ve yarışlara elverişli nehir ve gölü olmayan birçok memleketlerde bu çok müfid ve o derece eğlenceli sporu suret-i mahsusada yaptırdıkları havuzlarda yaparlar. Hâlbuki biz her tarafta bir ada kadar denizlerle muhat olduğumuz halde tabiatın bize bahşettiği bir müsaadekarlıktan pek az istifade ederiz. Memleketimizde denizcilik en geride kalan bir spordur. O da yalnız İstanbul’a münhasır kalmak şartıyla pek mahdut birkaç yüzücü ile denizle şöyle üstünkörü alakadar olan üç dört kulübümüz vardır.

Spordan vazgeçtik; bir kısmımız koca yaz gelir geçer de bir defa evlerimizin etrafını çeviren denize ayağımızı bile sokmayız… Ve ekserimiz sıhhat ve idmancılıktan ziyade bir tehaffüz çaresi olan yüzmeyi bilmeyiz.

Bu sene deniz sporu namına gençlerimiz arasında gazetelere akseden muvaffakiyetli birkaç yüzme idmanı yapıldı ve birkaç kulüp de bir iki müsabaka tertip ettiler. Bu cümleden olarak üç senedir hem malul gazilere bir menfaat temin etmek ve hem de deniz sporlarına bir canlılık ve ehemmiyet kazandırmak için deniz yarışları tertip eden Malul Gazilere Muavenet Heyeti bu seneki spor müsameresini geçen Cuma günü Moda’da verdi.

Meşum bir esaretten kurtulan donanmamızın kısmen iştirakiyle yapılan bu deniz müsabakaları hakikaten kalabalık bir temaşakar kitlesi arasında oldukça muvaffakıyetle icra edildi.

Yarışların içinde bizi en fazla alakadar eden hiç şüphesiz spor maksadıyla yapılan müsabakalardır. Bu müsabakalara iştirak eden Galatasaray, Fenerbahçe, Haliç İdman ve diğer bir kulüptür. Ve pek heyecanlı olan bir, iki ve üç çifte futa yarışlarında, bilhassa Fenerbahçe ile Galatasaray deniz sporunda da karşılaştıran bu müsabakalarda her üç galibiyet de Galatasaray’a kaldı.

Müteaddid sefain-i harbiye futaları içinde de Efrad-ı Cedide Mektebi talebesinin futaları daima birinciliği elde etti. Yavuz Sultan Selim zırhlımızın son zamanlarda pek de idman edememiş olan genç bahriyelilerinin futası altı çifte yarışında ikinci gelmek suretiyle ümitvar bir varlık gösterdi.

Yüzme yarışları işaretin yanlış verilmesi hasebiyle müspet ve muvaffakıyetli bir netice veremedi.

Müsabakalarla pekiyi geçen bugün bir kaza ile nihayet buldu. Ve müsabakada kazananlara mükâfatları verilirken hakem heyetinin bulunduğu çürük loca çöktü, hakem heyetinden ve orada hazır bulunanlardan on beş kişi mecruh oldu. Lehülhamd mecruhların yaraları ağır değildir.

Bu kaza (200) bin kişinin hazır bulunduğu İngiltere futbol şampiyonluğu müsabakasında izdihamdan (3) bin kişinin yaralandığını hatıra getiriyor.

Kaza hele böyle Moda’daki gibi ihmal ile davet edilirse her zaman mevcuttur.

Hülasa şunu demek isterim ki deniz sporları memleketimizde bu sene de layık olduğu derecede revaç görmemiştir. Bu sene bu sahadaki bütün faaliyet ancak ilkbahar ve sonbaharda kısmen dahil olduğu halde koca yaz her tarafı denizle muhat olan memleketimizde o da yalnız şehrimizde yapılan bir iki müsabaka ile geçmiştir. Ne yazık değil mi!

Sporcu | 13 Kasım 1923 – Resimli Gazete (1923 Moda Deniz Yarışları)

12 Ağustos 2022
1925 Türkiye’sinde Spor Teşkilatlanması

Bir süredir yayınlamayı sürdürdüğüm Türk spor yapılanmasının ilk yıllarına ait hukuki metinlerde bugün sırayı, Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nın (TİCİ), 1922-1925 yılları arasında, Türkiye’deki Spor Teşkilatlanmasını kayıtlara geçirdiği belge alıyor.

Hatırlanacağı üzere Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nın 1922 yılında yazılmış kuruluş tüzüğünün ve TFF’nin 1923 yılında FIFA’ya katılırken kabul ettiği tüzüğün bazı maddeleri ile 1924 İlk Türkiye Birinciliği Organizasyonu Talimatnamesi ve programını geçtiğimiz günlerde sitemizde yayınlamış, bu metinlere dayanarak Fenerbahçe Spor Kulübü’nün 1959 öncesi şampiyonluklar konusundaki tezine hukuki bir temel oluşturmaya çalışmıştım.

Çevirisini yaparken beni fazlaca heyecanlandırmış olan belge; ortaya koyduğu detaylar ile Türk spor yapılanmasının kuruluşundan itibaren organize, kurumsal ve resmi nitelikte olduğunu kanıtlıyor. Türk spor tarihinde ilk kez yayınlanan bu belge üzerinde yaptığım değerlendirme ve analizlerin, başta 1959 öncesi Şampiyonluklar olmak üzere, döneme ilişkin meselelerin çözüme kavuşturulmasında önemli bir kaynak olacağı düşüncesindeyim. Yazının son kısmında, belgede İstanbul Bölgesi’ne ilişkin yazılan bilgileri aktaracak, İstanbul’un spor hayatına ve kulüplerine ilişkin sayısal detaylara da yer vereceğim.

Barış Kenaroğlu

Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Teşkilatı

Kuruluşundan (1922), ikinci genel kongreye kadar (18 Eylül 1925);
Genel Merkez, Federasyonlar, Bölgeler ve Spor Kulüpleri hakkında bilgiler

Hami
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri
Fahri Başkan Başbakan İsmet Paşa Hazretleri

Himaye

Yukarıda belgenin başlığı ve giriş sayfasını görüyorsunuz. Israrla üzerinde durduğumuz “1959 Öncesini İnkar Cumhuriyeti İnkardır” tezi adeta giriş sayfasındaki ifade ile vücut buluyor. Dönemin spor yapılanmasını “gayrıresmi” olarak niteleyen karşı tezi, TİCİ’nin Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa himayesinde ve Başbakan İsmet Paşa Fahri Başkanlığı’nda faaliyet gösteren bir kurum olduğunu kanıtlayan bu ifade ile çürütmüş oluyoruz. Devam eden satırlarda sözü edilen tezin, daha birçok yerde çürütüldüğüne tanık olacaksınız.

25 Eylül 1924 tarihli Spor Alemi dergisinde 1924 Türkiye Futbol Şampiyonluğu resimlerinden:
Heyet-i vekile büyük müsabakaları temaşa ederlerken. (Kaynak : Wikipedia)

9 Federasyon – 18 Bölge – 120 Kulüp – 10.000’i Aşkın Sporcu

Belge, 1922-1925 yılları arasında Türkiye’de 9 spor branşının Federasyonunun kurulduğu bilgisini bize veriyor. Bunlar;

Atletizm, Atletik (Voleybol-Basketbol) Eskrim, Bisiklet, Boks, Futbol, Denizcilik, Güreş, Hokey ve Tenis

Yine belgede Türkiye’nin 18 bölgeye ayrıldığını ve her bir bölgenin kendine ait yöneticilerinin olduğunu görüyoruz. Bu bölgeler;

Edirne, İstanbul, İzmir, Eskişehir, Adana, Antalya, Ankara, Giresun, Trabzon, Uşak, Balıkesir, Bursa, Samsun, Denizli, Canik, Konya, Kocaeli ve Ordu Spor Teşkilatı.

Yukarıdaki 18 bölgede TİCİ’ye katılmış kulüplerin tamamının isimleri belgede sıralanmış durumda. Bu bilgiden, o dönemde, Türkiye’deki toplam spor kulübü sayısı olan 120’ye ulaşıyoruz. Ayrıca ülkedeki toplam sporcu sayısı olarak 10.443 karşımıza çıkıyor.

Belge üzerinde yapılabilecek bir diğer değerlendirme de spor dallarının ülkedeki faaliyet dağılımı. Tüm bölge yöneticilerinin genel merkeze gönderdiği raporlarda yer alan bu bilgiden, hangi spor dalının kaç bölgede faal olduğunu öğrenmiş oluyoruz.

Futbol: 18 Bölgenin 17’sinde
Atletizm: 18 Bölgenin 14’ünde
Güreş: 18 Bölgenin 4’ünde
Denizcilik: 18 Bölgenin 5’inde
Bisiklet: 18 Bölgenin 4’ünde
Atletik: 18 Bölgenin 4’ünde
Boks: 18 Bölgenin 3’ünde
Hokey: 18 Bölgenin 1’inde
Tenis: 18 Bölgenin 1’inde
Eskrim: Kuruluş aşamasında.

Görüldüğü üzere futbol, hem kurulma hem de gelişme (belgedeki tanımlamasıyla “inkişaf”) bakımından diğer spor dallarının hepsinden ileride yer almaktadır. Futbol, genel merkeze gönderdiği raporda yeterli bilgi vermeyen Antalya Bölgesi hariç, tüm bölgelerde faaldir ve bölgelerin tamamının gönderdiği raporlarda ilk sırada yazılmıştır.

25 Eylül 1924 tarihli Spor Alemi dergisinde 1924 Türkiye Futbol Şampiyonluğu resimlerinden :
Konya mıntıkasını temsil ederek Ankara’ya gelen Konya futbolcuları. (Kaynak : Wikipedia)

“Resmî” Teşkilat

TİCİ’nin devletin himayesinde teşkilatlandığını, buradan hareketle TİCİ tarafından yapılan organizasyonların “resmi” nitelik taşıdığını defalarca dile getirmiştik. Bu belge üzerinde yaptığımız bir diğer analiz ile, teşkilatın bu niteliğini kanıtlamış olacağız.

Belgede isim, adres ve meslekleri hakkında bilgiler verilen yöneticilerin sayısını 126 olarak belirledik. Bu sayıya; başkanlığını Galatasaray’ın kurucularından olan Ali Sami Bey’in yaptığı, Genel Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, Federasyon Yönetim Kurulu üyeleri ve Bölge Yönetim Kurulu üyeleri dahil edilmişken, sayıları 120 olan Spor Kulüplerinin yöneticileri ise hariç tutulmuştur.

Bu ayrımı, Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nı yalnızca isminin günümüz Türkçesi’ndeki anlamı olan “Türkiye Spor Kulüpleri Birliği”ne dayanarak, günümüzün “Kulüpler Birliği” statüsünde değerlendiren ve bu doğrultuda 1959 öncesi organizasyonları “gayrıresmi” olarak niteleyen tezi çürütmek için yapan aslında biz değiliz. Spor Kulüplerinin yöneticilerinin isimlerine belgede yer vermeyerek bu ayrımı Ali Sami Bey’in başında bulunduğu TİCİ Genel Merkezi Yönetim Kurulu yapmış durumda.

Peki Türk Sporunun 126 yöneticisinin meslekleri neydi? Federasyonlarda, Bölgelerde, Genel Merkezde görev yapan bu kişiler profesyonel olarak nereye bağlıydılar? Bu soruların cevabı bizi, TİCİ’nin resmi bir teşkilat olduğu gerçeğine daha da yaklaştıracak. Basit bir ayrım ile 126 kişinin sadece 40 tanesi özel sektörde, kalan 86 kişi ise devletin çeşitli kurumlarında değişik kademelerde çalışmakta olduğunu anlayabiliyoruz. Bu iki sayı bize TİCİ teşkilat yöneticilerinin %68’nin devlet memuru olduğunu göstermektedir. Bu memurlar arasında valiler, öğretmenler, doktorlar, çeşitli rütbelerden askerler vardır.

Türkiye’nin En Büyük Spor Kulübü

Belgede İstanbul Bölgesi ile ilgili kayda geçirilen bilgilerin yer aldığı bölümü aktararak yazımızı sonlandırıyoruz. İstanbul bölgesi, teşkilata kayıtlı 25 kulübü ile ülkenin sportif olarak en faal bölgesi durumunda. Bölgenin bir diğer özelliği olarak, teşkilata bağlı, federasyonu kurulmuş bütün spor dallarının bölgede faal olmasını gösterebiliriz. Ülke çapında teşkilata kayıtlı sporcuların üçte biri, kulüplerin ise beşte birinin İstanbul bölgesinde yer alması da dikkate değer bir başka noktadır. Fenerbahçe’ye bu noktada özel bir yer vermek gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü 1922-1925 yılları arasında, bünyesindeki 576 sporcusu ile sadece İstanbul’un değil, aynı zamanda Türkiye’nin de en büyük spor kulübü olduğu bu belge ile ortaya çıkmıştır.

25 Eylül 1924 tarihli Spor Alemi dergisinde Fenerbahçe ve Polonyalı futbolcular. (Kaynak : Wikimedia Commons)

İstanbul Bölgesi

Rengi: Kırmızı

İttifaka Kabul Edildiği Tarih: İlk olarak kurulmuş olup, Birinci resmi kongresi Haziran 1923’te yapılmıştır.

Merkezinin Bulunduğu Yerin Adresi: Eminönü Rıhtım Han, numara:10

Merkez Yönetim Kurulu Üyeleri
Başkan: Servet Bey (Sultanhamam İstanbul Ticaret Odası Müdürü)
İkinci Başkan: Burhanettin Bey (Babıali Şeref Sokağında Yenises Gazetesi Yazı Heyetinden
Genel Sekreter: Hamit Bey (Anadoluhisarı – İdman Yurdu)
Muhasip Veznedar: Saim Turgut Bey (İstanbul Erkek Lisesinde Öğretmen)
Müfettiş: Mahmut Eşref Bey (Sultanhamamda İstanbul Ticaret Odasında )

Bölgedeki Spor Sahaları ve Sahiplik Durumları: Taksim’de eski kışla avlusunda (Manifatura Tüccarı Münazırzade Abdulaziz Bey tarafından kiralanmış), Kadıköy İttihat Spor Kulübü Meydanı: Günümüzde Beşezade Emin Bey idaresinde

Bölgede faaliyet gösteren Spor Branşları: (Sporun bölgedeki gelişmesi sırasıyla) Futbol, Atletizm, Güreş, Hokey, Denizcilik, Tenis, Bisiklet, Basketbol ve Voleybol, Boks

Bölgede Federasyona Üye Olmayan Kulüp Sayısı : Sekiz Türk Kulübüdür.

İstanbul Bölgesindeki Spor Kulüpleri

25 Eylül 1924 tarihli Spor Alemi dergisinde 1924 Türkiye Futbol Şampiyonluğu resimlerinden :
İstanbul sporcularını Ankara istasyonunda istikbal. (Kaynak : Wikipedia)

Barış Kenaroğlu

Not : En üstteki fotoğraf, 25 Eylül 1924 tarihli Spor Alemi dergisinde 1924 Türkiye Futbol Şampiyonluğu resimlerinden… İstanbul sporcularını Ankara istasyonunda istikbal. (Kaynak : Wikipedia)

6 Mart 2021