Fenerbahçe Tarihi

Etiket: Nihat Bekdik

  • Tarih ve Fenerbahçe 1929 – IV

    Tarih ve Fenerbahçe 1929 – IV

    Arşivlerde dolaşırken, araya gündeme dair diğer olayları da katarak, Fenerbahçe ve Türk spor tarihi haberlerini derliyorduk. Günün birinde her yıl için bir almanak haline gelebilir mi, bilemeyiz ama sitede bir araya toplayalım istedik. 1929 ile başlıyoruz… Huzurlarınızda “Tarih ve Fenerbahçe 1929 – IV”

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    AMATÖR GELİYOR [1]

    Avusturya’nın maruf Amatör takımının geleceğinden dün bahsetmiştik. Dünya futbol kralı Şafer’in de iltihak ettiği bu ekip kurban bayramında üç yapmak üzere şehrimize gelecektir.

    VOLEYBOL FİNALİ [2]

    Voleybol şampiyonası hitama ermiş ve Fenerbahçe-Beşiktaş takımları finale kalmıştır. Final maçı Perşembe günü Amerikan kulübünde yapılacaktır.

    KURTULUŞ! CEMİL EFENDİ DÜN GELDİ [3]

    Kahraman Esir Tüyler Ürperten Macerasını Nasıl Anlatıyor?

    Mütarekenin kara günlerinden birinde iki Türk hanımına tasalluta ve kendisine tecavüze kalkışan Senegalli bir Fransız neferine karşı vazifesini yapan ve bu yüzden Güyan zindanlarında 9 sene inleyen Polis Cemil Efendi, dün sabah vatanına kavuştu ve 9 seneden beri ilk defa geniş bir nefes aldı.

    Patris vapuruyla dün sabah saat 9’da limanımıza gelen Polis Cemil Efendi, polis arkadaşları ve uzak yakın birçok ahbapları tarafından istikbal edildi. Dokuz sene vatan hasretiyle en acıklı bir hayatı süren, tüyler ürpertici işkenceler altında inim inim inleyen Cemil Efendi, bütün karşılayıcıları ile ayrı ayrı ve gözyaşları dökerek kucaklaştı. Kendisine buketler ve deniz polis memurları tarafından bir altın kalem hediye edildi. Şerefle ifa ettiği bir vazifeden dolayı, düşmanların kahrına uğrayan polisimiz, arkadaşları ile musafaha ederken: “Vatanı ve beni esaret zincirinden kurtaran ulu Gazi bin yaşasın!” diye haykırmıştır.

    Cemil Efendi, vapurdan çıktıktan sonra istirahat için evine gitmiş, öğleden sonra saat on dört buçukta da Polis müdüriyetine giderek Şerif Bey’i ziyaret etmiştir.

    Cemil Efendi halen polis memurudur. Esareti esnasında maaşı da ailesine muntazaman verilmiştir. Polis müdüriyeti istirahati için kendisine bir hafta izin vermiştir.

    Cemil Efendi dün gazetemize de gelmiş ve intibalarını şöylece anlatmıştır:

    “Anavatanın hasreti 9 senedir çektiğim işkencelerin en ağırı idi. Bugünün saadetini ifade edebilmek iktidarından mahrumum. Beni yeniden dünya yüzüne çıkaranlara karşı minnet ve şükranlarım nihayetsizdir. Uzun ıstıraplı senelerden sonra hür vatanımda mesut bir gün yaşıyorum. Reisicumhurumuz Hazretlerine bilvasıta şükranlarımı arz ve iblağ için Ankara’ya gideceğim”

    Cemil Efendi Guyan’da çektiği eziyetler hakkında da kısaca demiştir ki:

    “Yalnız şu kadar söyleyeyim ki geceleri bile ayaklarımda gayet kalın zincirler olduğu halde uyuyordum.

    Guyan, dünyanın en müthiş yeridir. Mahbusiyetim esnasında tecennün ettim, bu müthiş hastalık geçti ama işte acı bir hatıra olarak dilimdeki tutukluk kaldı.

    Bu eziyetlere nihayet vermek için tamam üç kere intihara teşebbüs ettim. Klordö Potasyom içtim, lakin üçünde de talihim müsaade etmedi ve kurtarıldım.

    Güyan’da mahpuslar sabahtan akşama kadar çalışmak mecburiyetindedirler. Hem de nasıl çalışış? Taş kırmak, yol yapmak ve hamallık etmek…

    Bir gün hiç unutmam vücudumda bir kırıklık hissettim ve işe çıkmadım. Benim bu hareketim mahpushanede büyük bir hadise oldu. Orada hapishanenin dahili muhakemeleri vardır.

    Gardiyanların hakkımda verdiği raporlar üzerine muhakeme kuruldu ve benim üç ay rutubetli bir zindanda kalmama karar verildi.”

    Guyan’da iki Türk mahbus daha vardır. Polis Cemil Efendi bu Türklerin yüzünü çok nadir görebilmiştir, bu biçarelerin de yakında kurtulmalarını temenni etmektedir.

    “Guyan’da mahpuslara karşı böyle hareket edilir. Bir gün işe çıkmadınız mı? Üç ay zindan… Mamafih tekrar memleketime döndüm. Bu dakikanın sevinci bu müthiş hatıraları hafifletiyor.”

    SENENİN MÜHİM MAÇI [4]

    Galatasaray Bu Mühim Maç için Maruf Kalecisini Getiriyor

    İstanbul’un futbol şampiyonluğunu dört seneden beri mütevaliyen muhafaza eden kulüp: Galatasaray…

    Dört seneden beri bu şampiyonluğa en yakın namzet ve şampiyona en kuvvetli rakip: Fenerbahçe…

    Dört seneden beri en büyük emeli bu iki kulüp arasında derece elde etmek iken bu sene mütemadi gayretiyle doğrudan doğruya şampiyon kulübe tehlike kesilen: Beşiktaş…

    Lig maçlarının ilk devresinde her zaman olduğu gibi yine başta gelen: Galatasaray…

    Lig maçlarının ilk devresinde şampiyon takıma şimdilik tehlike olmaktan uzaklaşan: Fenerbahçe…

    Lig maçlarının ilk devresi neticesinde şampiyon takımı adım adım takip ettiği ve ondan ancak iki puan noksan aldığı anlaşılan ve eğer ikinci devrede Galatasaray’ı yenebilirse onun dört seneden beri üstünde hüküm sürdüğü şampiyonluk postuna kurulması çok muhtemel olan: Beşiktaş…

    (…) Tehlikeyi anlayan Galatasaray’ın on beş günden beri ciddi surette çalışmaya başladığını, bundan başka bu mühim maç için maruf kalecisi Ulvi’yi getirdiğini gördük. Hiç şüphesizdir ki bunlar tehlikenin biraz önüne geçilmesini mucip olmuştur. Ve Galatasaraylıların Rumlara karşı yaptıkları talim maçlarından birincisiyle ikincisi arasında sarı kırmızılılar lehine şayanı dikkat fark vardır. Fakat bu henüz kafi değildir. Oyun tarzında da tatbik edilmesi lazım gelen cihetler vardır.

    JİMNASTİK ŞENLİĞİ [5]

    Geçen sene Mayıs’ta memleketimizde ilk defa yapılan idman şenlikleri bu sene de yapılacaktır. Jimnastik şenliğinin bu sene geçen senekine nazaran çok daha iyi olması için çalışılmaktadır.

    Jimnastik şenlikleri şehrimizde bu sene de Taksim Stadyumu’nda yapılacaktır. Şenliklere yalnız lise ve orta mekteplerin kız ve erkek talebesi iştirak edecektir.

    Şenlik programı vekâletten Maarif Emaneti’ne gelmiş ve mekteplere tevzi edilmiştir. Geçen sene 10 Mayıs’ta yapılan jimnastik şenliklerinin bu sene henüz ne vakit yapılacağı takarrür etmemiştir.

    BİR DE SEYİRCİ MEKTEBİ [6]

    Futbol hakemleri için bir mektep açılmış, fikrimizce, bazı seyirciler için de bir mektep açmalı; futbolculara ve hakemlere küfür ve hakaret etmeye hakları olmadığını öğretmek için…

    VOLEYBOL FİNALİ [7]

    İstanbul voleybol şampiyonası turnuvası artık hitam bulmuş ve Fenerbahçe-Beşiktaş takımları finale kalmıştı. Bugün Beyoğlu Amerikan kulübünün salonunda final maçı yapılacaktır.

    Hemen hemen denilebilir ki şimdiye kadar yapılan resmî, gayriresmi büyün voleybol maçlarında daima bu iki takım finale kalmışlardır. Yekdiğerinin en büyük rakibi olan bu iki kıymetli ekibi karşılaştıran her maçın daima heyecan ve zevk içinde seyredildiğini söylemeye lüzum yoktur. Bu seferki maçın hangi taraf lehine netice vereceğini tahmin etmek kabil değildir. Yalnız bu iki rakip son defa Amerikan kulübü tarafından tertip edilen gayriresmi turnuvada gene final maçında karşılaşmışlar ve Fenerbahçe takımının galebesiyle neticelenen bir maç yapmışlardı.

    BUGÜN HANGİSİ KAZANACAK? [8]

    Galatasaray mı Beşiktaş mı?

    Bugün Taksim stadyumunda senenin en mühim futbol müsabakası yapılacaktır. Lig maçlarının ikinci devresine Galatasaray-Beşiktaş müsabakası ile başlanıyor. Lig maçlarının birinci devresi hitam bulduğu vakit en önde Galatasaray, ikinci olarak da Beşiktaş geliyordu.

    Dört seneden beri İstanbul şampiyonluğunu muhafaza eden Galatasaray, bu seneki lig maçlarının birinci devresinde gene birinci olmuş, öteden beri İstanbul şampiyonasında Galatasaray’a rakip olan Fenerbahçe’nin yerini de Beşiktaş almıştı. Beşiktaş takımı bilhassa bu sene muntazam surette çalışması sayesinde kuvvetli ve korkulu bir rakip olarak meydana çıkmıştır.

    Galatasaray takımına bugünkü vaziyete göre eski rakibi Fenerbahçe’den ciddi bir tehlike melhuz değildir. Şimdi Galatasaray için en esaslı rakip Beşiktaş’tır.

    Galatasaraylıların bu maç için fevkalade bir surette çalıştıkları şüphesizdir.

    Dört seneden beri şampiyonluğu elinden bırakmayan Sarı-Kırmızı takımın bu sene de aynı mevkii muhafaza için ciddi surette çalışması çok makuldür. Diğer taraftan Beşiktaş takımının da şimdiye kadar sarf ettiği muntazam mesainin semeresini toplamak için her halde bu sene şampiyon olmaya azmettikleri muhakkaktır.

    Bu itibarla bugünkü müsabaka senenin heyecanlı bir maçı olacak, aynı zamanda bu seneki lig maçlarının neticesi üzerinde müessir olacaktır.

    Müsabakayı kim kazanacak? Bu öyle bir sual ki bu hususta bir mütalaa dermeyan etmek kabil olmadığı gibi doğru da değildir. Zevahire göre hüküm vermek lazım gelirse, Beşiktaş iki hafta evvel Galatasaray-Fener muhtelitinin en kuvvetli şeklini 1-5 gibi büyük bir farkla yendi, bugün de Galatasaray’ı mağlup edebilir, demek icap eder. Fakat bu netice üzerinde hüküm vermek makul değildir.

    Beşiktaşlılar iki hafta evvel kazandıkları o muvaffakiyetten sonra geçen Cuma günü Süleymaniye takımının karşısında fena bir oyun oynadılar.

    Galatasaraylılar ise on beş günden beri büyük bir gayretle çalışmaktadırlar. Sonra nazarı dikkate alınacak en mühim mesele şudur:

    Bugünkü müsabaka hususi bir maç değil, İstanbul şampiyonluğunun neticesini tayin edecek bir karşılaşmadır.

    Her iki takım da bugün bütün gayret ve maharetlerini ortaya koyacaklardır. Bununla beraber takımların hangi oyuncularla çıkacaklarını da bilmiyoruz. Netice şudur ki bu müsabaka çok heyecanlı olacak, yekdiğerine tamamen müsavi iki kuvvet çarpışacaktır. Şurası muhakkaktır ki bu oyunu sinirlenmeyen, yorulmayan taraf kazanacaktır. Yalnız temenni edelim ki müsabaka tam bir samimiyet içinde cereyan etsin.

    VOLEYBOL ŞAMPİYONASI [9]

    İstanbul voleybol şampiyonasının finali dün icra edilecekti. Fakat alakadar teşkilat, mutat karakuşi hükümlerinden biri istar ederek, maçı talik etti. Böyle idarecilerin elinde oyuncak kalan sporculara acımamak kabil olmuyor.

    KIR KOŞUSU YAPILMIYOR [10]

    İstanbul kır koşusu birinciliğinin bugün icra edileceğini yazmıştık. Fakat bugün yapılacak Galatasaray-Beşiktaş maçı dolayısıyla bu koşunun 15 Nisan’a, yeni gelecek haftaya tehiri münasip görülmüştür. Çünkü Beşiktaşlı koşuculardan bazıları futbol takımında oynamaktadırlar.

    GALATASARAY-BEŞİKTAŞ MAÇI NE VAKTE KALDI? [11]

    Bu Cuma günü, fikstür mucibince icrası mukarrer Galatasaray-Beşiktaş ve Vefa-Süleymaniye maçları, yağmur dolayısıyla icra edilememiştir.

    Lig maçlarında mutat olan usule nazaran bu maçların, ikinci devrenin sonuna kalması lazımdır. Çünkü aksi takdirde yağmurlu Cumalarda yapılamayan her maç için yeni tehirler yapıldığı takdirde bütün program alt üst olur ve hiçbir kulüp maç yapacağı günleri evvelden bilip ona göre hazırlanamaz, bittabi müsabakaların da intizamı kalmaz.

    Bu Cuma günü yapılmayan maçların, usulüne tevfikan, fikstürün sonuna tehiri lazım geldiği halde bilhassa Galatasaray’ın bazı rakipleri şampiyon takımı idmansız yakalamak ümidiyle maçların bu Cuma günü icrasını temine çalışmaktadırlar.

    Dün bu hususta İstanbul Futbol Heyeti reisi Orhan Bey’in mütalaasını sorduk.

    Bu dürüst sporcu, eskiden beri adet ve usul olduğu üzere bir mani yüzünden yapılamayan bütün lig maçları gibi geçen Cuma günkü icra edilemeyen müsabakaların da lig maçları fikstürünün sonunda yapılacağını söyledi.

    MÜSABAKA BAŞLADI [12]

    Dün ilan etmiştik. Cumhuriyet refikimizin en güzel kadını, İkdam’ın da en yosma erkeği aradığı burada bize de kala kala bir çirkinlik müsabakası açmak kalmıştı. Açtık.

    Dünkü ilanımızı okuyanlar arasında tevazuları yüzünden kendilerini çirkin sayanlar resimlerini göndermeye başladılar.

    Bunların birçoğu müsabakaya giremeyecek derecede çirkinlikten mahrumdur; bunların neticede kazanmalarına imkân yoktur. Fakat hatırları kalmasın diye resimleri basacağız. Bunlar içinde hem maruf hem de meçhul olanları vardır.

    Bir zamanlar gayet güzel bir delikanlı olan Vartan Efendi üstadımız da resmini yollamış.

    İhtiyarlığı çirkinlik addetmiş olacak. Kâfi derecede çirkin olmamakla beraber üstadın resmini teberrüken basıyoruz.

    SPOR KURBANI [13]

    Adil’in Ölümünden Maznun Olanın Mahkemesi

    Bir maç esnasında Beşiktaş kulübünden Adil Bey’in tekme ile ölümüne sebebiyet vermekle maznun Hüsamettin Efendi’nin muhakemesine dün üçüncü cezada devam edilmiştir.

    Muhakemenin dünkü celsesinde ehli vukuf raporu okunmuştur. Raporda, ölüm hadisesinde Hüsamettin Efendi’nin bir taksiri olmadığı zikredilmekte idi. Muhakemenin gelecek celsesinde bir karar verilmesi muhtemeldir.

    BEYOĞLU SALONU [14]

    Cumhuriyet Halk Fırkası tarafından İstanbul spor teşkilatına tahsis edilen Beyoğlu Halk Fırkası salonunun bu ayın 25inci günü küşat resmi yapılacak ve bu münasebetle güreş federasyonunun tertip ettiği şehir birincilik müsabakası başlayacaktır; ortaya bir de kupa konmuştur. Bu kupa, en fazla puan alan kulübe verilecektir. Ayrıca birinci ve ikinci gelenlere madalyalar verilecektir.

    Müsabakaya Haliç, Üsküdar, Harbiye, Kuleli, Ortaköy, Beşiktaş, Kumkapı kulüpleri iştirak edecektir.

    Bu müsabakalara fevkalade bir ehemmiyet atfedilmektedir.

    ESKRİM [15]

    Kadın Eskrimciler Gayretle Çalışıyorlar

    Eskrim federasyonu antrenörü M. Grodeski’nin bir antrenman esnasında bacağının adaleleri koptuğu ve muallim elyevm de tahtı tedavide bulunduğu için eskrimörlerimiz çalışamamaktadırlar.

    Federasyonun Beşiktaş’ta hanımlara mahsus olarak açılan eskrim yurdunda, hanımlar üç aydan beri mesailerine devam etmektedirler.

    Söylendiğine göre hanım eskrimcilerimiz iyi yetişmekte olduklarından iki aya kadar memleketimize gelmeleri muhtemel olan ecnebi takımındaki kadın eskrimcilerle müsabakalar yapacaklardır.

    MINTIKA ATLETİZM HEYETİ’NDEN [16]

    Kros Kontri İstanbul Birinciliği evvelce ilan edildiği veçhile önümüzdeki 12 Nisan 929 Cuma günü icra edilecektir.

    1. Mezkûr müsabakalara Şişli tramvay deposu önünden başlanıp Katolik Mezarlığı arkasından dolaşılarak Hürriyet tepesine giden caddeye çıkılıp oradan Şişli’ye ve Şişli’den de tramvay caddesini takiben Taksim Stadyumu’nda nihayet bulacaktır.
    2. Müsabakayı bitiren birinciye bir, ikinciye iki, üçüncüye üç olmak üzere puan verilecektir.
    3. Birinciden beşinciye kadar İstanbul Kros Kontri birincisi ve ikincisi, üçüncüsü, dördüncüsü, beşincisi unvanıyla birer madalya verilecektir.
    4. Her kulübü ilk bitiren baş idmancısına puanı mecmuu en az olan kulübe de İstanbul 929 Kros Kontri birincisi unvanıyla bir kupa verilecektir.
    5. Her kulüp istediği kadar müsabıkla yarışa iştirak edebilir. Ancak beşten az müsabıkla iştirak eden kulübün idmancıları müsabakanın umumi neticesinde birinciden beşinciye kadar müsabakayı kazandıkları takdirde derecesine göre madalya alır. Müsabakanın takım kıamına girmek için beş veya beştan fazla müsabıkla iştirak etmek şarttır.
    6. Müsabıklar on iki Nisan Cuma günü saat 9.30’da Galatasaray kulübünde toplanacaklardır.
    7. Beşten az veya beş ve ziyade suretiyle müsabakaya iştirak edecek kulüplerin müsabaka gününe kadar her gün mıntıka merkezine tahriren müracaat ve ihbarı keyfiyet etmeleri lazımdır.

    AMATÖR’DEN SONRA F.T.C. İLE DE MUKAVELE YAPILDI [17]

    Macaristan’ın maruf takımlarından Hungarya’nın İstanbul’a gelmesi için müzakerat cereyan ettiğini yazmıştık.

    Hungarya ile birlikte, şehrimize gelmek için F.T.C. takımı da müracaat etmiştir. Her iki takımla müzakerat yapılıyordu. Son dakikada Hungarya ile çıkan müşkülat üzerine bu takımın getirilmesinden sarfınazar edilmiş ve F.T.C. ile itilaf edilerek icap eden kontrat alakadarlar arasında dün imza edilmiştir.

    Amatörden sonra F.T.C.’nin de İstanbul’a gelmesinin temin edilmesi suretiyle merkezî Avrupa’nın en kuvvetli takımlarından birini daha görmek fırsatını kazanmış oluyoruz.

    F.T.C. Temmuz’da gelecek ve 13-15-17-20 Temmuz tarihlerinde Beşiktaş-Galatasaray-Fenerbahçe, FB-GS-BE muhtelitiyle olmak üzere dört maç yapacaklardır.

    F.T.C.’nin bu sene yapacağı ziyaret bu maruf Macar takımının şehrimize ikinci gelmesini teşkil edecektir. Macarlar bundan dört sene evvel gelmişler ve kendileriyle berabere kalmak şerefini kazanan Galatasaray’dan mada, muhtelit takım da dâhil olmak üzere, bütün rakiplerini mağlup etmişlerdi.

    Temiz ve nezih oyunları ile İstanbul sporcuları üzerinde çok müstesna bir tesir bırakan F.T.C. oyuncularını bir defa daha seyretmek her İstanbullu sporcunun arzu ettiği bir hadisedir.

    KIR KOŞUSU [18]

    Senenin En Mühim Koşusunda Beşiktaşlılar Hem Fert, Hem de Takım İtibariyle Birinci Geldiler

    İstanbul Atletizm Heyeti tarafından tertip edilen senelik kır koşusu dün sabah büyük bir muvaffakiyetle icra edilmiştir.

    Bu koşuya Beşiktaş’tan 29, Galatasaray’dan 6, Taksim Yeni Yıldız’dan 6, Vefa’dan 3 atlet olmak üzere 44 koşucu iştirak etmiştir.

    Koşuya Şişli tramvay garajı önünden başlanmış, Ermeni mezarlığı arkasından dönülerek Harbiye-Taksim tarikiyle Taksim Stadyumu’nda bir tur yaptıktan sonra hitam bulmuştur.

    Koşuların mesafesi (5) kilometreye yakındır. Koşu muntazam bir şekilde yapılmıştır. Beşiktaşlı koşucular gerek takım, gerek fert itibariyle birinci gelmek suretiyle büyük bir muvaffakiyet göstermişlerdir. Koşunun neticesi şudur:

    Beşiktaş’tan Mehmet Bey 16.07 dakikada birinci, Yeni Yıldız’dan Yanaki ikinci, Beşiktaş’tan İbrahim üçüncü, Sünusi dördüncü, Mecdi beşinci gelmişlerdir. Birden beşinciye kadar olanlara birer madalya verilmiştir.

    Koşunun takım itibariyle birincisi 20 sayı ile gene Beşiktaş takımıdır. Yeni Yıldız 41 sayı ile ikinci, Galatasaray 67 sayı ile üçüncü, Vefa da dördüncü gelmiştir.

    Birinci gelen Beşiktaş takımına bir kupa verilmiştir.

    VOLEYBOL FİNALİ [19]

    Voleybol şampiyonası finali dün Beyoğlu Amerikan kulübünde Fener-Beşiktaş takımları arasında yapıldı.

    İstanbul voleybol şampiyonluğunu halledecek olan bu maçı seyretmek için kalabalık bir seyirci kitlesi toplanmıştı. Takımlar alkışlar arasında sahaya çıktılar.

    Senelerden beri İstanbul voleybol şampiyonluğunu kazanan Fenerbahçe ile onun daimi finalist rakibi Beşiktaş arasında cereyan eden mücadelenin çok alaka uyandırdığı alkışların salonu titreten şiddetinden anlaşılıyordu.

    Sahaya çıkan Fenerbahçe takımı final maçına şu kadro ile çıkmıştı:

    Bedi, Yusuf, Aziz, Salih, Hikmet, Sıtkı.

    İhtiyatlar arasında resmî müsabakalara ilk iştirak eden Türk hanımı Sabiha Hanım da bulunuyordu.

    Maça maruf sporcumuz İlhami Bey’in hakemliği ile başlandı.

    İlk dakikalarda her iki takım müsait puanlar kazanıyorlardı. Fakat birkaç dakika aksayan Fenerlilerin gevşekliğinden istifade eden Beşiktaşlılar aradaki farkı birdenbire açtılar ve ilk seti 13-15 kazandılar.

    İkinci devre, senelerden beri muhafaza edilmiş bir şampiyonluğu kaybetmemek gayretiyle çalışan Fenerlilerin, gene senelerden beri takip edilen ümide yaklaşan Beşiktaşlılarla çetin bir mücadele yaptıkları görülüyordu. Filhakika mücadele çok heyecanlı bir mecra takip ediyordu. Neticede ikinci seti, 9-15 Fenerliler kazandılar.

    Üçüncü devre neticeyi belli edecekti. İki takım sahaya çıktığı vakit oyuncuların yüzünde asarı gözüken heyecanın seyircilere kadar sirayet ettiği gözüküyordu.

    Devre başlar başlamaz Beşiktaş oyuncularının faaliyete geçtikleri müşahede edildi. Bu faaliyet üst üste kazanılan dört sayı ile tevsik edilince artık Fenerli voleybolcuların senelerden beri muhafaza ettikleri şampiyonluğu kaybettikleri kanaatı hâsıl olmaya başladı. Fakat oyun, gayretlerini artıran Fenerlilerin sevkiyle yeni bir mecraya girdi ve üst üste 15 sayı yapan sarı-lacivert takım, Beşiktaş’ı 4 sayıda bırakarak maçı 15-4 kazandı, İstanbul şampiyonu oldu.

    HALK VE GAZETELER [20]

    Celal Nuri Bey üstadımız gazeteler ve kariler hakkında bir makale neşrettiler. Bu makalenin bir yerinde şöyle bir hüküm veriyorlar:

    “Matbuatı en münkeşif millet, en ileri millettir”

    Muhterem muharrir sonra bir Japon gazetesinin günde 2.400.000, bir İngiliz gazetesinin 1.900.000, bir Fransız gazetesinin 1.700.000 nüsha sattığını, bizde ise 10.000 nüsha basmanın bir zafer olduğunu, Balkan gazetelerinin bile 100.000 nüsha satmaları harikulade bir iş olmadığını söylüyor.

    Muhterem başmuharrir bu münasebetle halkı muaheze ediyor.

    Yukarıda vazettikleri düstura nazaran, matbuatı en az münkeşif millet biz olduğumuz için en geride biz kalmış oluyoruz.

    Benim fikrime kalırsa milletlerin ileri veya geriliğini yalnız gazete satışı ile ölçmek pek doğru değildir. Bizde gazetelerin satışı yüksek olmamasının sebepleri burada izah edilemeyecek kadar uzun ve mütenevvidir.

    Celal Nuri Bey’in gazete okumuyorlar diye halkı muahezeye hakkı yoktur. Kendileri başmuharrir oldukları halde iki günde bir kemali iftiharla:

    “Hiç gazete okumam” diye ilan eder dururlar.

    Mebus ve gazeteci oldukları halde kendileri gazete okumazlara halk neden okusun?

    BİLARDO ŞAMPİYONASI [21]

    İstanbul’da bir bilardo şampiyonası yapılacağını yazmıştık. Türkiye’de bir bilardo federasyonu mevcut olmadığı için bu şampiyona iki üç müteşebbis amatör tarafından tertip ve idare edilecektir.

    Avrupa ve Amerika’da, hakiki ve ilmi bir spor addolunan bilardonun da diğer sporlar gibi, beynelmilel federasyonları, muazzam teşkilatları vardır. Her sene resmi şampiyonalar yapılır ve dünya birincileri, hem amatör hem profesyonel tespit olunur. Türk bilardocularının da bir federasyon yaparak beynelmilel teşkilata girmek arzusunda olduklarını, bu işlerle uğraşan selahiyettar bir arkadaştan duyduk.

    Yalnız bu hususta tesadüf edilecek müşkülayın hariçten ziyade kendi içimizden zuhur edeceği, şu şampiyona yapmak tasavvurunun ortaya çıkmasından sonra çok iyi anlaşılmıştır. Vaziyeti izah için hadiseyi baştan anlatalım:

    Bundan birkaç sene evvel, Spor Âlemi mecmuasının sahibi Sait Çelebi Bey, bir bilardo şampiyonası tertip etmişti. O zaman “Bilardo Palas” denilen bir salonda icra edilen bir müsabakaya, Fuat ve Hasan Beyler gibi eski bilardistlerin iştirak edememesi kabul edildiği için, bu sahada yeni çalışmaya başlayan genç amatörlerimiz karşı yakalı rakiplerine ağır basacak bir vaziyette değildiler. Turnuva nihayetlendi ve Galatasaraylı Sadi Bey’le o zaman Fransa işgal ordusunda askerlik yapan Krepon isminde bir Rum finale kaldılar. Maç çok heyecanlı oldu. Neticede Sadi Bey’in bir isteka falsosundan fırsat bulan Krepon küçük bir farkla şampiyon oldu.

    O vakitten sonra gençlerimiz çok çalıştılar. Hatta Beşiktaşlı kıymetli futbolcu Nafi Bey, bilardoda eski üstatları olan Hasan ve Fuat Beylere yakın, hatta muadil bir iktidar sahibi oldu.

    Geçen şampiyonadan seneler geçtiği ve o zamandaki çamlar çoktan bardak olduğu halde hala Edvart Kreon efendi İstanbul bilardo şampiyonudur. Hâlbuki bu şampiyon taslağına layık olduğu dersi verecek Türk bilardocuları onun şampiyonluk unvanını taşıdığı senelerin adedinden çok fazladır.

    Bunu nazarı dikkate alan bazı müteşebbisler yeniden bir şampiyona yaparak bu unvanın hak sahibine verilmesini temin etmek istediler. Fakat birçok dürüst maksat daha ilk adımda müşkülatla karşılaştı ve Krepon’un bu şampiyon unvanını kaybedeceğini anlayan bir Rum, arkadaşlık gayretiyle mânialar ihdasına kalktı.

    Bilardo şampiyonasını tertip edenler, maçları yapabilmek için bir “müsabaka bilardosu”na muhtaçtırlar. Hâlbuki nizami ebatta olması lazım gelen bu bilardo şehrimizde yalnız bir tanedir ve o da Beyoğlu’nda “Lüksenburg” namı verilen bilardo salonundadır, her kapalı bir odasında tavla oynanan ve Beyoğlu âlemlerin sathi tanıyanlarca bile malum bir şöhrete malik bulunan bu salonun sahibi Niko isminde bir Rumdur.

    Şampiyonayı tertip eden gençler yegâne müsabaka bilardosunun bulunduğu bu salon sahibine müracaat etmişler ve hususi şerait dermeyan etmeyerek herkesin verdiği parayı da vermek şartı ile müsabaka yapmak istediklerini söylemişlerdir. Halbuki bu gençlerin salon sahibine müracaat etmeden, masayı sabahtan angaje etmek suretiyle maçları yapmaları kabildi. Salon sahibini haberdar etmek nezaketini gösterenler, bu hususta teshilat göreceklerini ümit ediyorlardı. Fakat Niko Efendi şampiyonanın bir Türk’ün şampiyonluğunu temin edeceğini, bu hususta ihtisas sahibi bir eski kurt gibi anladığı cihetle, hemen vaziyetini değiştirmiş ve hiddetli bir tavır alarak:

    • Ben salonumda böyle kepazelikler yaptırmam, beyhude rica etmeyiniz, demiştir.

    Bittabi derhal icap eden cevap verilerek iskat edilen Niko Efendi’nin salonunda cereyan eden hadiselerden haberdar değilmiş gibi görünerek münhasıran sportmen gençlerimizin çok temiz gayelerini “kepazece” telakki etmesini çok garip bulduk.

    Herkese layık olduğu muamelenin ricası lazımdır. Nezaketle tabasbus arasındaki farkı anlamayanlara göre vaziyet almak icap eder. Türkiye’de Türk sporcularına müşkülat çıkaran, onları tahkir ve istiskal etmeye kalkan bu efendiye yapılacak şey ona selam bile vermeden salona girmek ve parası mukabilinde herkesin emrine tahsis edilen bilardodan istifade etmektir. Bakalım Niko Efendi bu sefer ne yapacak?

    GAZİ HAZRETLERİ [22]

    Ankara, 14 (Milliyet) – Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Hazretleri dün refakatlerinde Başvekil İsmet Paşa Hazretleri olduğu halde Ahimesut köyüne gitmişlerdir. Köylüler, köy meydanında toplanarak büyük misafirleri karşılamışlardır. Köylüler güreş ve köy oyunları tertip ederek sevinçlerini izhar etmişlerdir.

    Gazi Hazretleri ve Başvekil Hazretleri köylüler ile hasbihalde bulunmuşlardır. Ekinler ve diğer zirai işler hakkında malumat alarak neticeden memnun kalmışlardır. Elyevm köy mektebine 60 çocuk devam ediyor. Köyde bu sene içinde birçok yeni tesisat vücuda getirilecektir. Köylüler ile hasbihalden sonra büyük Gazi ile muhterem Başvekil civarda bir tenezzüh yapmışlar ve geç vakit Çankaya’daki köşklerine dönmüşlerdir.

    İSTANBUL’DA BİR FUTBOL KOMİTESİ TOPLANACAKTIR [23]

    Belgrat, 14 (A.A.) – Balkan spor federasyonları kongresi bugün açılmıştır. Konferans bir Balkan Kupası ihtası ve her sene bu kupa için bir müsabaka icrasını kabul etmiştir. Müsabaka işleriyle meşgul olmak üzere bir komite teşkili takarrür etmiştir. Komite ilk defa olarak 9 Mayıs’ta Bükreş’te içtima edecek, müteakip içtimalarını sıra ile İstanbul’da, Sofya’da, Atina’da ve Belgrad veya Zagrep’te aktedecektir. Konferans aynı zamanda hakem ve oyun sahalarının tayini hususları ile de meşgul olacaktır.

    ISTANBUL’UN İMLASI [24]

    Bir taraftan caddelerdeki tabelalarda imla yanlışı arayan Emaneti Aliye, otomobil levhalarının imla yanlışından dolayı pek tedirgin bir haldedir. Çünkü yeşil boyalı yeni otomobil levhalarında Istanbul kelimesinin başındaki “ı” harfi, noktalı “i” olarak yazılmış. Şimdi levhaları mı yoksa Istanbul’un imlasını mı değiştirmek lazım geleceği tetkik edilmektedir.

    YARINKİ MAÇ [25]

    Bu hafta şu resimde görülen naçar vaziyette hangisi düşecek: Galatasaray mı Beşiktaş mı?

    On beş gün evvel yapılacak iken ani bir yağmur neticesinde teahhür eden Galatasaray-Beşiktaş maçı yarın Taksim Stadyumu’nda icra edilecektir. Her sene kat’i bir faikıyetle şampiyonluğu alan Galatasaray’ı Beşiktaş bu sene yalnız iki puan farkla takip ettiği ve ikinci devre başlarken Galatasaray herkesçe idmansız addedildiği içindir ki bu maç senenin en mühim müsabakası mahiyetini almaktadır.

    Hatta rivayetlere inanmak lazım gelirse bu maç; spor nizamnamesinin yetmiş beşinci maddesi mucibince en sona tehir edilmek lazım gelirken Galatasaray’ı idmansız bir halde yakalayabilmek için bu madde hilafına bu hafta yapılması karar altına alınmıştır. Söylendiğine göre hiç de hakkı olmadığı halde Futbol Heyetinin bu kararı veren içtimaına Beşiktaşlı Şeref Bey de iştirak ettirilmiş ve kendisine söz verilmiştir. Bütün bu rivayetler gösteriyor ki Galatasaray-Beşiktaş maçı tam manasıyla bir hususiyeti haizdir.

    Bakalım “Spor siyasileri”nin bu yeni siyaseti hangi tarafın lehine olacak ve hangi taraf bu hafta şu yukarıki resimde görülen naçar vaziyetlere düşecektir?

    BUGÜNKÜ MAÇLAR [26]

    Bugün hava yağmurlu olmadığı takdirde lig maçlarına başlanacaktır. Saat 1’de “Vefa-Süleymaniye”, saat 3’te “Beykoz-Fener”, saat 5’te de “Galatasaray-Beşiktaş” maçları yapılacaktır.

    Evvelki hafta muhalefeti hava dolayısıyla icra edilemeyen müsabakaların, devrenin sonuna kalması lazım gelecektir. Ve nizamname bunu amirdi. Fakat sporun er meydanında değil bir de perde arkasında oynanan kısmı vardır ve bazı kimseler –ki sporcular onları gayet iyi bilirler- bu cins perde arkası sporunda çok mahirdirler. Onlar Galatasaray’ı idmansız yakaladıkları ümidiyle ne yapıp yapıp nizamnameyi çiğnediler, çiğnettiler ve sona kalması lazım gelen maçları bu haftaya yaptırmak kararını temin ettiler. Bu da yetişmiyormuş gibi, evvelce gazetelere verilen tebliğde sonran bir evvel icra edileceği yazılı olan Galatasaray-Beşiktaş maçını en son saate bıraktırdılar.

    Bu suretle, çok mühim ve hararetli olacağı muhakkak bulunan bu müsabakayı, sona bırakmak suretiyle istihdaf edilen gayeler şunlardır:

    1. Ankara’dan gelecek olan kaleci Ulvi’nin o akşam avdet etmesi imkanını kaldırmak ve bu suretle gelmesine mani olmak,
    2. Müsabakayı karanlığa bırakıp, mutat olduğu üzere halkın sahaya dolmasını temin etmek ve Galatasaray aleyhdarı olanlara zemin hazırlayarak icap ederse bir hadise çıkartmak,
    3. Kapalı bir havada saat altıdan sonra ortalık aktardığına göre, gene icap ettiği takdirde, maçı gürültüye getirmek.

    Bu satırları yazdıktan sonra İstanbul Futbol Heyetinin bir tebliğini getirdiler. Heyet geçen günkü neşriyatımızı nazarı dikkate alarak maç saatlerini yarım saat ileri almışlar. Heyetteki dürüst sporcuları bu suretle bir takım manevralara alet olmadıklarından dolayı takdir ederiz.

    DÜNKÜ MAÇLAR [27]

    Galatasaray Beşiktaş’ı 2-1 Mağlup Etti

    Dün birinci küme futbol maçlarına Taksim Stadyumu’nda başlandı. Havanın çok soğuk olmasına rağmen stadyum bir hayli kalabalık toplanmıştı.

    İlk maçı Vefa-Süleymaniye takımları yaptılar. Tarafeyn sahaya çıktıkları zaman takımların teşekkülatı şöyle idi:

    Vefa: Hüsamettin, Demir, H.Ragıp, Naci, Şekip, İhsan, İ.Hakkı, Sayit, Gazi, Osman, Muhteşem.

    Süleymaniye: Mansur, Sadi, Necati, Selahattin, Sabih, Murat, Ruhi, İhsan, Burhan, Halit, Necati.

    Maç her iki takım arasında sona kalmamak için bir rekabet mevcut olduğu cihetiyle çok heyecanlı oldu. Gerek Vefalılar, gerek Süleymaniyeliler azami gayretle çalışıyorlar, ufak bir hataya düşmenin bir mağlubiyete mal olabileceğini takdir ederek çabalıyorlardı.

    İlk haftaym bu suretle beraberlikle bitti. İkinci devrede de aynı gayretle çalışan tarafeyn maçı müsavatla bitirmek üzere idiler ki Vefa son dakikada bir gol yaparak maçı galibiyetle bitirdi.

    İkinci maç Fenerbahçe-Beykoz maçı idi. Kemal Bey’in hakemliği ile oynanan maçta iki takım şu şekilde vaziyet almıştı:

    Fenerbahçe: Rıza, Kadri, Füruzan, Cevat, Sadi, Reşat, Alâ, Muzaffer, Zeki, Fikret, Niyazi.

    Beykoz: Şadi, Nebi, Sedat, Cahit, İbrahim, Saip, Kamuran, Sait, Salah, Mehmet, Rıdvan.

    Müsabaka çok samimi ve güzel cereyan etti. Fenerliler iki devrede ikişer sayı yaparak 0-4 galip geldiler.

    Son maç günün en mühim maçını teşkil ediyordu. Hakem Abdullah Bey. İki takım sahaya şu şekilde çıkıyorlar:

    Galatasaray: Rasim, Burhan, M.Nahit, Mithat, Nihat, Suphi, Mehmet, Kemal, Necdet, Latif, Kemal.

    Beşiktaş: Halis, Adnan, Zeki, Rıdvan, Tahir, Hüsnü, Hayat, İbrahim, Şükrü, Eşref, Selah.

    Maç, rüzgârı lehlerine alan Beşiktaşlıların hücumu ile başladı. Daha ilk dakikalarda anlaşılıyordu ki her iki takım mutlaka galip gelmek azmindedir ve bu galibiyeti temin için her türlü çareye başvuracaktır.

    Hakemin bu noktayı takdir ederek lüzumsuz sertlikleri daima cezalandırması lazımken Abdullah Bey çok müsamahakâr davranıyordu. Bu müsamahanın zararı oyunun mütezayit bir şiddet kazanması ve tekmeleri tokatların takip etmesi oldu. Daha ilk devrede çığırından çıkan oyun 22 oyuncunun iştirak ettiği muazzam bir boks maçı ile az daha inkıtaa uğrayacaktır.

    Fakat hakemin hiçkimseyi cezalandırmak isabetini göstererek işi güya hal ve fasletmesi maçın bir tekme ve hayata kast etme iptizali içinde devamını temin etti.

    Birinci devre Galatasaray’ın 1-0 galibiyetiyle bitti. İkinci devrede de Beşiktaş evvela müsavatı temine muvaffak olmuşken bilahare Galatasaray’ın son kaydettiği sayı ile mağlup vaziyete düştü.

    Netice, maçın sonuna kadar beyhude bir didişme yapan tarafeynin bütün gayretine rağmen değişmedi ve Galatasaray 2-1 galip geldi.

    HOKEY BİR ZAMAN ÇOK SEVİLMİŞ BİR SPORDU [28]

    Bundan birkaç gün evvel, alakadar bir zattan aldığımız malumata atfen bu sene ilkbaharda hokey lig maçlarının yapılacağını yazmıştık. Bilahare yaptığımız tahkikat bu haberin henüz tasavvur halinde bulunan bir fikirden ibaret olduğunu bize öğretti. Bu fikrin sahipleri, hokey lig maçları yapıldığı takdirde hiçbir kulübün bu müsabakalara girmemesinden çekiniyorlarmış.

    Bundan 10-12 sene evvelki spor faaliyetini hatırlayanlar İstanbul’da çok canlı bir hokeyciliğin mevcut bulunduğunu bilirler. Fenerbahçe, Altınordu, Galatasaray, İdman Yurdu, Nişantaşı gibi o zaman çok kuvvetli birer hokey takımına malik bulunan kulüpler her sene Haziran’ın o yakıcı güneşi altında başlayan bir lig maçı yaparlar ve çok hararetli mücadelelere şahit olurduk. Şimdiki en hararetli, en heyecanlı futbol maçlarından daha zevkli cereyan eden bu maçlar o derece iddialı olurdu ki meraklı kütlesi arasında oyunu daha iyi görmek için ne yapacağını bilmeyenlere tesadüf edilirdi.

    Yapılan maçlar arasında en heyecanlı olanları ekseriya Altınordu-Fenerbahçe maçları olurdu. Hatta çok defa olduğu gibi, yine bir kere final maçı yapan Fener-Altınordu takımları daha ilk devrede o kadar yorulmuşlar o kadar nefes ve gayret sarfetmişlerdi ki Altınordu’nun orta muavini yerinde oynayan zavallı Nuri (Allah rahmet etsin) birinci devreyi bitiren düdükle beraber fevkalbeşer gayretin neticesi olarak, sırtı üstü düşmüş, bayılmıştı.

    O devrin iyi hokeycilerinden Rıza, Sait, Galip, Server, Sadi, Hakkı ve saireyi belki bilmeyen vardır. Fakat bugünün maruf sporcularından Zeki, Alaettin, Sabih, Nedim, bütün bunlar hep o zaman küçük, fakat çok kıymetli hokeycilerdi.

    Futboldan evvel fazla değilse bile hiç de olmazsa onun kadar rağbet gören hokey neden birdenbire unurulduğu makul bir şekilde izah edilemez.

    Hokey federasyonunun ilgasından bahsediliyor. Memleketimizde çabuk taammüm edebileceği sebkat eden tecrübe ile sabit olan hokeyin yeniden canlanmasına çalışmak, hokey federasyonunu ilga ederek bu sporu bütün bütün öldürmekten şüphe yok ki daha hayırlıdır.

    Eğer bu sene himmet edilir ve hokey lig maçları yapılırsa buna birçok kulüplerin iştirak edecekleri muhakkaktır. Yalnız maçların çok soğuklara tesadüf ettirilmemesi lazımdır.

    ZARO AĞADAN BÜYÜKMÜŞ! [29]

    Cilo Ağa isminde bir ihtiyar çıkmış, Zaro Ağa’dan daha yaşlı olduğunu iddia ediyormuş! Zaro Ağa 150nci yıl dönümünü kutlulayalı birkaç sene olduğuna göre Cibo Ağa 200 yaşına yaklaştığını iddia ediyor demektir! Kaydı, kuyudu yok ya, atsınlar bakalım, 300 hatta 400’e çıkmazlarsa ayıp!

    ALDATMA! [30]

    Abidin Daver Bey biraderimiz dün bir şeyden acı acı şikâyet ediyor. Bilmem nerede 200 kadın aldattığı için bir erkeği tevkif etmişler, Daver Bey diyor ki:

    “200 kadın aldatan erkek tevkif edilsin de neden 200 erkek aldatan kadın tevkif edilmesin?”

    A efendim! Evvela erkekler aldandıklarını itiraf etmeyi onurlarına yedirip de söylemezler ki: Kaç erkek gösterebilirsiniz ki aldandığını itiraf etsin. Saniyen, 200 erkek aldatan kadın da yok gibidir, çünkü 200 adedine varıncaya kadar içlerinden birisi temizler.

    VEFALILAR DÜN BALIKESİR’E GİTTİLER [31]

    Vefa birinci futbol takımı, 23 Nisan Bayramı münasebetiyle vukua gelen daveti kabul ederek, bir maç yapmak üzere dün Balıkesir’e hareket etmiştir. Balıkesirliler, iyi futbolculara malik oldukları cihetle yapılacak müsabakanın vereceği netice merakla beklenmektedir. Vefalılar tam takımla gitmişlerdir. Bugün yapılacak müsabakayı müteakip hemen yola çıkacaklar ve Cuma günü Fenerbahçe ile yapacakları müsabakaya yetişeceklerdir.

    Şehirler arasında yapılan bu gibi temasları, memleket sporu için çok faideli telakki ettiğimiz cihetle Vefalıların yaptığı bu seyahati takdir ederiz.

    PİÇ! [32]

    Dün Çocuk Bayramı idi. Himayei Etfal Cemiyeti, çocuğun kıymetini, bilmeyenlere öğretmek için, genç ve yeni Türkiye’nin temeli kurulduğu günün yıl dönümünde muazzam bir çocuk bayramı tertip etti. Bu bayramda, bugünün büyükleri, yarının büyüklerine muhabbet ve hatta hürmetlerini gösterdiler.

    Köprü başında durmuş, çocuk alaylarını seyrediyordum. Takım takım yavrular köprüden geçiyorlardı. 9-10 yaşlarında ter temiz giyinmiş bir mektepli yavru, alayın haricinde köprüden para vermeden geçmek istedi.

    İzbandut gibi bir köprücü bu çocuğun yakasına yapıştı, aralarında bir mücadele başladı. Küçük, kendini ve hakkını müdafaa etmeyi bilen ateşli bir çocuktu. Takım takım geçen çocukları göstererek diyordu ki:

    • Bugün çocuk bayramı! Bak, alay alay çocuk para vermeden geçiyorlar!”
    • Onlar mektepli!
    • Ben de mektepliyim. Kasketimi görmüyor musun?

    Köprü tahsildarı çocuğun yakasına sarılmış, bırakmıyor, onu sarsıyor, “Çok zırlama, ver kuruşu!” diyordu.

    Mektepli çocuk, köprüden geçen arkadaşlarını göstererek:

    • Onlar vermiyor, ben de vermem! Bugün bayram! Diye ısrar ediyordu.

    Tahsildar, çocuğu sürükleyerek gişeye doğru getirmeye çalışıyor, yavrucuk, bütün kudret ve kuvvetiyle mukavemet ediyordu.

    Gişede para bozan memur başını uzattı:

    • Piç versene parayı! Diye bağırdı.

    O vakite kadar şiddetle mücadele eden çocuk bu ağır hakaret karşısında sapsarı kesildi, gözleri doldu, cebinden bir kuruş çıkarıp köprü tahsildarına verdi, mahsun ve müteessir, yürüdü.

    Tramvay kumpanyasının çocuklara ücretsiz arabalar tahsis ettiği, Türk ocağının idaresini bir hafta yavrulara tevdi eylediği, bütün Türkiye’de çocuklara müstesna bir hürmet gösterildiği bir günde bir şehir müessesesi olan köprüde geçen bu elim hadise yüreğimi sızlattı. Fakat bu sızıyı bir düşünce izale etti.

    Bu yavrular, yarın, kendi çocuklarına köprü memurlarının “piç” demelerine katiyen müsaade etmeyecekler, herkese hürmet edecekler ve kendilerine hakikaten hürmet ettireceklerdir.

    835 SATIR [33]

    Bundan dört beş sene evvel Nazım Hikmet Bey’in alelacayip görünen şiirini ilk selamlayan ben olmuştum. O cesaretim bir kalem sahibi ile aramda ağır bir münakaşaya sebebiyet vermişti.

    Şimdi artık bu cesarete lüzum yok. Bilakis.

    Hatta işitiyoruz ki bazıları Nazım Hikmet Bey’in şiirini, Valentino’nun zülfü, Duglas’ın bıyığı, Jozefin Baker’in raksı, paçalı pantolon, eter ve kokain nevinden bir şey zannederek, bu gencin hayranları arasında ilk safta görünememekten hayli telaş ediyorlar.

    Sıhhatli ve faziletkar Nazım Hikmet! Sen böyle anlaşılmaya ve sevilmeye layık mıydın?

    Nazım Hikmet Bey’in şiiri bazılarına göre, her şeyden evvel bir fikir şiiriymiş. “Makinalaşmak” serlevhalı manzumede denildiği gibi, karnına bir türbin, kuyruğuna çifte uskur takılmasını temenni etmek bir fikir ise, her halde “835 satır” isimli mecmuanın büyük güzelliğini bu nevi fikirlerin çeşnisinde aramamalı. Makine henüz nakıs ve yavaş yavaş tekemmül etmekte olan bir insan eseridir. Makine olmayı temenni edecek yerde bir makine mühendisi olmayı istememek niçin?

    Mütefekkirin tetkikini ehline bırakıp gölgesi bütün eski şiirin topraklarını kapayan şaire gelince:

    Şair, müheykel bir şekil halinde semanın maviliğine karşı durmuş, cidden tuhaf, fakat ahengi cidden emsalsiz bir garip aletin tellerini söyletiyor. Bu vezin bildiğimiz vezinlerden değil, bu şarkı duyduğumuz şarkılardan değil, bu lisan şiirin bizde bugüne kadar kullandığı lisana benzemiyor. Nazım Hikmet Bey, tarzını kendisi icat etmemedi, bu biçimde şiirler şimdi dünyanın her tarafında yazılıyor. Nazım Hikmet Bey bu tarzı anlamış, Türkçeleştirmiş, bu iklimi toprağında tutturabilmiş olmakla büyük bir yeni şairimizdir.

    Bu şiirin eskisina nazaran rüçhanı muhakkak. Eskiden şiir bir tek düdükle söylenirdi. Nazım Hikmet Bey bir tek alet yerine koca bir orkestra takımı vücuda getirmiş. Fakat bu zengin orkestra, yalnız marş evinden bir takım heyecanlı havalar çalıyor.

    Ne yazık ki bu bakır aletler içinde ruh, bir keman telinin titrek, uzak ve mahrem sesini duymuyor.

    BİZİM ÇOCUĞUMUZ [34]

    İçinde doğduğumuz ev, sıralarında okuduğumuz mektep, arasında yetiştiğimiz düşünceler, oturup kalkışımız her şey tepeden tırnağa değişti. Bu kadar geniş kargaşalığı ne bir adam, ne de bir nesil sekiz on yılda kafasına yerleştirse bile sinirine ve canına sindiremez. Şarklılık yarası bizde kabuk tuttu; fakat derimizin üzerinde henüz bir kabarık durmaktadır. Sert bir sürtünüş orasını tekrar kızartabilir; belki yarayı tekrar işletebilir. Biz yarım adamlarız. Doğru fikirlerimiz henüz yanlış hislerimizle boğuşuyor. Karısını kafesten çıkarmayan cesur ihtilalcilerimizin adedi az değildir.

    Başımızdan çıkarıp attığımız sarık ikide bir, adımlarımıza dolaşıyor. Biz tak garplılığı çocuklarımızda göreceğiz. Onlar latin harflerini nasıl hece hece okumayacaklarsa, bir şey istedikleri vakit kafa ve sinirlerinde şarklılık nüksü duymayacaklardır. Bu çocuğa inkılap dikkat etmelidir. Bugün, baba ve anası kim olursa olsun, vasisi ancak inkılaptır. Biz bizi yarım yapan hastalıklarımızdan hiçbirini çocuklarımıza aşılamak cürmünde bulunamayız. Çocuk başka milletlerde devam ve tekemmül unsuru, bizde bir doğuştur: Türkiye bugünkü çocuğunda büyüyor, hepimiz onda yetişiyoruz.

    MAÇTA RASGELDİM [35]

    Galatasaray’la Fenerbahçe maç yaptılar mı, stadyum mahaşerallah! Böyle olduğunu işittim, fakat gidip görmemiştim.

    Bir kalabalık, bir kalabalık… Tribünlere şöyle bir göz attım. Erkekten çok genç kız var. Gözüme sarışın bir kız ilişti, yanında da yarım kişilik bir yer var. Nezaketle sokuldum ve oturdum.

    Göz ucuyla kızın her tarafını süzdüm. Enfes bir parça… Daha enfesi de kimse ile konuşmadığına göre yalnız olması!

    Yalnız tribünün tahtaları pek sert… Cebindeki gazeteleri çıkardım, oturduğum yeri hafif tertip yumuşatacak tarzda katladım.

    Lakin şeytan derhal bir akıl öğretti, gazetenin yarısını da komşu hanıma teklif ettim. Gözümün içine güler bir yüzle bakarak hem kabul etti, hem de teşekkür…

    Herkes omuz omuza… Hava güneşli, bağıran, gülüşen, gazete kâğıtlarını ceviz gibi yuvarlayarak birbirine atan… Renk renk, çeşit çeşit, boy boy bir sürü insan… Belki on bin kişi var. Saha bomboş, herkes bekliyor.

    Bir aralık yanımdaki hanımla gözlerimiz ilişti. Teşekkür etmişti ya, benim gazetemin üstünde ikimiz de beraber oturuyorduk ya… Eh, ona söz söylemeye ve konuşmaya hakkım vardı.

    • Maça galiba çok meraklısınız hanım efendi…
    • Oh, çok!
    • Takımlarda bir tanıdığınız bir ahbabınız var mı?
    • Oh, yok!
    • Demek yalnız oyunu seyretmek için geliyorsunuz?
    • Oh, tabii…
    • Her halde Galatasaraylısınız.
    • Oh, elbet…
    • Hep “oh”lu ve tek kelimeli cevaplar… Anladım ki bu tek kelimeli cevaplarla samimiyeti ilerletmek mümkün değil…

    On bin ağızdan bir vaveyla koptu. Evvela Galatasaraylılar ortaya çıktılar. Bir alkış tufanı, arkasından Fenerliler gene bir alkış tufanı…

    Ben oraya (ne yalan söyleyeyim) daha doğrusu eğlenceli bir hava almaya gitmiştim. Onun için 24 gencin tekme muharebesinden ziyade komşu hanımla meşgul oluyordum. Dedim ya enfes şeydi.

    Galatasaraylılar pas verdikçe göğsüme doğru yaslanıyordu. Hatta bir aralık gol yapacak oldular, heyecanından kolumu tuttu. Gol kaçında hınçla parmaklarını sıktı ve kolumu bıraktı:

    • Eyvah, dedi, kaçırılır mı bu?

    Artık oyun hızını almıştı. Hakemin düdüğü öttüğü zaman, birinci haftaym Fenerlilerin iki Galatasaraylıların bir sayısı ile bitti.

    Yanımdaki hanım bu sefer tek kelimeleri bıraktı:

    • Bakalım, dedi, ben Fener’i bilirim, ilk haftaym onların, fakat bütün parti bizim.

    Ben de hemen muhavereyi açmaya koyuldum..

    • Vallahi hanımefendi, bendeniz de o fikirdeyim.
    • Ben sizin Fenerli olduğunuzu anladım. Buna müteessir olmuyor musunuz?

    Ben ne o taraftan ne butaraftan değildim ama hanımın iltifaten tevcihi ile Fenerli olmuştum.

    • Olmaz olur muyum? Ama sizin yanınızda bulunmak teessürüme mani oluyor.
    • Oh, hakem düdüğü çaldı, bakın şimdi neler olacak. En aşağı üç gol. Siz de sıfır. O kadar!

    İkinci devre hakikaten kızın dediği gibi çıktı. Fenerliler insicamı ve kendilerine has düzgünlüğü kaybettiler. Karşı taraf hemen topu tıktı. Bir daha, oyunun sonuna doğru da bir daha: üç gol!

    Yalnız bir dediği çıkmadı, Fenerliler de bir gol yapmışlardı.

    Herkes dağılmaya hazırlanırken:

    • Hanımefendi nerede oturuyorsunuz?
    • Beşiktaş’ta…

    Taksim’de oturduğum halde:

    • Ne âlâ, dedim, ben de Bebek’te. İsterseniz sizi otomobille bırakayım.

    Vakit geç olduğundan galiba, bu teklifi reddetmedi:

    Otomobilde bana dedi ki:

    • Nasıl, dediğim çıktı mı, ben partiyi alırız demiştim. Kimbilir ne kadar müteessir oldunuz. Bu mağlubiyet…
    • Hangi mağlubiyet?

    Ben maçı çoktan unutmuştum bile… Elimi beline doladım, hemen sıyrıldı.

    • Hangi mağlubiyet olacak, işte sizi yendim, Galatasaray, her zaman Galatasaraydır.
    • Ah, sahi, dedim, yenilmek acı şey!

    Baktım, spordan hoşlanıyor, elimi tekrar beline doladığım zaman sesini çıkarmadı. Ben Fenerlileri tenkit ettim:

    • Efendim, çalışmıyorlar ki, dedim, bizim oğlanlar haylazlığa vurdu. Ah bizim de bir Nihadımız olsaydı, o zaman görürdünüz.

    Bu sefer belini sıktım, yine sesini çıkarmadı.

    Artık mabadini anlatayım mı? Bizim bildiğimiz usullerin hiçbiri ile elde edilemeyecek olan bu çok güzel kızı ben yavaş yavaş, spordan anlarmışım gibi, elimde Allah bilir nerelerde, takımlar teşkil ettim, kaleye birini koydum, hücum hattına başkalarını koydum, münakaşanın hararetinden kız Beşiktaş’ı da unuttu, evini de:

    Ah, bugünün kafası! Bizim hissi rabıta da böyle başladı.

    Demek ki aşkta bile anlaşmak için yalan söylemeli imiş…

    FUTBOL MAÇLARI [36]

    Dün Taksim Stadyumu’nda lig maçlarına devam edildi. Yapılması mukarrer olan üç maçtan biri, Fener-Vefa maçı, Vefalıların Balıkesir seyahatinden yorgun dönmeleri dolayısıyla tehir edilmişti. İlk maçı Beşiktaş-Süleymaniye takımları yaptılar. Tarafeyn sahaya şu şekilde çıkmışlardı:

    Beşiktaş: Halis, Adnan, Zeki, Rüştü, Tahir, Rıdvan, Nuri, Eşref, Şükrü, İbrahim, Hayati.

    Süleymaniye: Mansur, Necdet, Sadi, Ruhi, Murat, Ekrem, Sadi, İhsan, Burhan, Halit, Necdet.

    Necmi Bey’in hakemliği ile oynanan bu maç baştan nihayete kadar Beşiktaş’ın hâkimiyeti altında geçti. Süleymaniye müdafaasının, bilhassa merkez muavini fedakarane mesaisine rağmen Beşiktaş’ın faikiyeti tabii semeresini vermekte gecikmedi ve maç 5-1 Süleymaniye’nin aleyhine bitti.

    İkinci ve son müsabaka Galatasaray-Beykoz maçı idi. Hakem Selahattin Bey, iki takımın teşekkülatı şöyle:

    Galatasaray: Rasim, Burhan, Mehmet, Suphi, Nihat, Vahi, Muslih, Rebii, Necdet, Latif, Kemal.

    Beykoz: Şazi, Ziya, İbrahim, Sait, Rıdvan, Kamuran, Sait, Mazla, Cahit.

    Galatasaray’dan Leblebi Mehmet, Beykoz’dan da esaslı birkaç oyuncunun eksik olduğu gözüküyor.

    Oyunun ilk dakikasından itibaren Galatasaray hücuma geçiyor. Fakat şuurlu bir oyun oynayan Beykoz müdafaası, ilk devrenin nihayetine kadar bu hücumların semere vermesine muvaffakiyetle mani oluyor.

    İkinci devre başladığı zaman Beşiktaş müdafaası, birinci devredeki fevkalade mesaisi yüzünden çok yorgun düşmüştür.

    Bunun ilk neticesi, ilk çeyrek saat içinde Galatasaray’ın üç sayı kazanması oldu. Artık adeta tek kale oynayan Sarı-Kırmızılar devre nihayetine kadar sayıların adedini kolaylıkla beşe çıkardılar ve 5-0 galip geldiler.

    Beykoz’un bu şekilde mağlubiyeti eksik bir takımla sahaya çıkmalarından ileri gelmiştir.

    MODA BU SABAH SAAT 10’DA YÜZDÜ [37]

    Dün saat 10.30’da köprüden kalkan Seyrisefain idaresinin Moda vapuru, limanı kaplayan kesif sis yüzünden Haydarpaşa ile Harem arasında, Kavak İskelesi denilen yerde karaya oturdu.

    Sis sabah 8.20’den itibaren Marmara’yı kaplamaya başladığından vapurda 2 binden fazla üç vapur yolcusu bulunuyordu. Bu gibi havalarda gemilerin hareket etmemesi mutat ise de Moda köprü iskelesini terkettiği zaman liman açılmış görünüyor, Sarayburnu ile Üsküdar tepeleri müşahede olunuyordu.

    Bu itibarlı gemi kaptanı Münir Bey’in bir mesuliyeti olamayacağı kanaati vardır.

    Gemi bir müddet Marmara’da ilerlemiş, sonra karşısına çıkan bir sandal önünün kayalık olduğunu bağırmış ise de az sonra kaza vukua gelmiş ve gemi oturmuştur.

    Kazayı müteakip yolcular arasında şiddetli bir heyecan baş göstermiş, herkes cankurtaran simitlerine sarılmış, fakat az sonra vaziyette tehlike olmadığı anlaşılmış, sükunete avdet etmiştir.

    Yolcular idarenin römorkleri ile ve yetişen sandallarla Kınalı vapuruna nakledilmişlerdir. Alemdar vapuru dün geceyi demirli olarak Moda’nın yanında geçirmiş, bu sabah dalgıç indirilerek geminin nasıl çekilip kurtarılabileceğinin tespiti için deniz muayene edilmiştir. Moda’nın oturduğu yer taşlık olduğundan birdenbire çekilmesiyle altında rahne açılmasından korkulmakta idi. Fakat dalgıç böyle bir tehlike olmadığını tespit etmiş ve gemi çekilerek kurtarılmıştır.

    BOYNUZ [38]

    Herkes bilir ki konuşma lisanında “boynuz” şerefsiz kocanın alameti olarak kullanılır. Aşk işlerinde malını rakibine kaptırmış erkeğe “boynuzlu” derler. Niçin? Bu sarih manasızlığın menşeini bilmiyorum.

    Hakikatte “boynuz “erkek olmasını bilmeyen adamın gülünç remzi değil, bilakis muzafferin tacı addolunmaya layıktır.

    Boğa boynuzludur, teke boynuzludur, koç boynuzludur, geyik boynuzludur.

    Tenasül kudretinin bu en güzel timsalleri, aşk kavgalarında silah olarak kullanmak için alınlarında çifte boynuzun çelikten karanlık hançerlerini taşırlar.

    Kudret ve bereket alameti olan boynuz, kadim milletlerde ilah ve hükümdar alınlarının ziyneti idi.

    Kadim Yunanilerin en büyük mabudu “Müşteri”nin Afrika’daki timsali boynuzlu idi. Pan, Baküs ve Satirler, boynuzlarıyla azgın bir keçi sürüsünü andırırlardı.

    İskenderi Kebiri’in tacı boynuzlu idi. Kadim Isparta kadınları, harbe giden kocalarının alınlarına zafer çelengi olarak boynuz takarlardı.

    Mısır, Finike ve Asur ilahlarının birçokları, alınlarında öküz başının şanlı çıkıntılarını taşırlardı.

    Böyle asil ve mutantan maziye malik bir uzvun zamanımızda sukutu ne hazindir! Boynuzu bugünkü şerefsiz hamillerinden alıp ona layık olmasını bilenlere hürmetle iade etmeli.

    SAĞAÇIK EMİN [39]

    Tedavi Edildiği Hastanede Vefat Etti

    Beykoz ve Altınordu’nun birinci futbol takımlarında uzun müddet sağ açık oynamış olan Emin ahiren tedavi edilmekte olduğu Şişli Sıhhat Yurdu’nda irtihal etmiştir.

    Emin uzun müddetten beri gırtlak vereminden muztarip bulunmakta ve kendisini ziyaret edenlere yeniden futbol oynamak için pek büyük bir arzu hissettiğini söylemekte idi.

    Emin pek sevdiği futbolda üç dört sene evveline kadar en iyi sağ açıklarımızdan biri idi. Antrenmanlı olduğu zaman seri akışlarla ve eski sisteme kaçan oyunlarıyla pek çok alkışlanmıştı.

    Bu ölümle futbol âlemimiz emektar ve kıymetli bir uzvunu kaybetmiş oluyor. Arkadaşlarına ve ailesine beyanı taziyet ederiz.

    [1] 1 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [2] 1 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [3] 2 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [4] 3 Nisan 1929 – Milliyet Gazetesi

    [5] 3 Nisan 1929 – Milliyet Gazetesi

    [6] 4 Nisan 1929 – Cumhuriyet Gazetesi (Abidin Daver)

    [7] 4 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [8] 5 Nisan 1929 – Cumhuriyet Gazetesi

    [9] 6 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [10] 6 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [11] 7 Nisan 1929 – Cumhuriyet Gazetesi

    [12] 8 Nisan 1929 – Vakit Gazetesi

    [13] 9 Nisan 1929 – Milliyet Gazetesi

    [14] 10 Nisan 1929 – Vakit Gazetesi

    [15] 10 Nisan 1929 – Vakit Gazetesi

    [16] 11 Nisan 1929 – Son Saat Gazetesi

    [17] 12 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [18] 13 Nisan 1929 – Cumhuriyet Gazetesi

    [19] 13 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [20] 14 Nisan 1929 – Cumhuriyet Gazetesi (Abidin Daver)

    [21] 14 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [22] 15 Nisan 1929 –  Milliyet Gazetesi

    [23] 16 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [24] 17 Nisan 1929 – Milliyet Gazetesi (Burhan Felek)

    [25] 18 Nisan 1929 – Milliyet Gazetesi

    [26] 19 Nisan 1929 – Cumhuriyet Gazetesi

    [27] 20 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [28] 21 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [29] 22 Nisan 1929 – Cumhuriyet Gazetesi (Abidin Daver)

    [30] 22 Nisan 1929 – Milliyet Gazetesi (Burhan Felek)

    [31] 23 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [32] 24 Nisan 1929 – Cumhuriyet Gazetesi (Abidin Daver)

    [33] 24 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi (Ahmet Haşim)

    [34] 25 Nisan 1929 – Milliyet Gazetesi (Falih Rıfkı Atay)

    [35] 26 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [36] 27 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi

    [37] 28 Nisan 1929 – Son Saat Gazetesi

    [38] 29 Nisan 1929 – İkdam Gazetesi (Ahmet Haşim)

    [39] 30 Nisan 1929 – Vakit Gazetesi

  • Tarih ve Fenerbahçe 1929 – III

    Tarih ve Fenerbahçe 1929 – III

    Arşivlerde dolaşırken, araya gündeme dair diğer olayları da katarak, Fenerbahçe ve Türk spor tarihi haberlerini derliyorduk. Günün birinde her yıl için bir almanak haline gelebilir mi, bilemeyiz ama sitede bir araya toplayalım istedik. 1929 ile başlıyoruz… Huzurlarınızda “Tarih ve Fenerbahçe 1929 – III”

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    VOLEYBOL MAÇLARI [1]

    Dün Yapılan Müsabakalar Çok Heyecanlı Oldu

    İstanbul mıntıkası voleybol heyeti tarafından tertip edilen voleybol müsabakalarına dün de Beyoğlu Amerikan Kulübü’nde devam edilmiştir. Dün yapılan müsabakalar çok heyecanlı olmuştur.

    Evvela Fenerbahçe-Beşiktaş ikinci takımları karşılaşmışlardır. Beşiktaşlılar güzel bir oyun oynayarak 5-15, 6-15 galip gelmişlerdir.

    Bundan sonra İstanbulspor ile Vefa ikinci takımları karşılaşmışlardır. Bunda da Vefalılar 8-15, 9-15 galip gelmişlerdir.

    Bu müsabakaların en heyecanlısı Vefa-Fenerbahçe birinci takımları arasında cereyan etmiştir. İlk devrede Vefalılar 13-15 galip gelmişler, ikinci devrede Fenerliler 17-15 Vefa’yı mağlup etmişlerdir. Bu vaziyet üzerine müsabaka bir devre daha temdit edilmiş, bu devrede de gene Fenerliler 15-11 galip gelmişlerdir.

    Dünkü müsabakaların sonuncusu Beşiktaş ve Beykoz birinci takımları arasında yapılmıştır. Bu müsabakada da Beşiktaş birinci takımı 13-15, 12-15 sayı ile galip gelmiştir.

    GALATASARAY-İSTANBULSPOR MAÇI [2]

    Şiddetli soğuklarda sonra bir iki gündür havaların adeta bir bahar havasını andırması sporculara biraz fırsat verecek gibi görünüyor. Bu kabilden olarak Kadıköy İttihat Spor sahasında Galatasaraylı ilk pist idmanlarından başka Taksim Stadyumu’nda da futbol maçları yapılacağı haber verilmektedir.

    Bugün öğleden sonra stadyumda evvela Galatasaray üçüncü takımını Taksim Tatavla Yeni Yıldız karşısında göreceğiz. Malumdur ki Galatasaray üçüncü takımının güzel ve haklı bir şöhreti vardır. Bir aralık şehrimizin bazı birinci takımlarıyla bile muvaffak oyunlar yapan bu küçükler geçen mevsimde “Milliyet” kupasını ve daha sonra da Tayyare Cemiyeti’nin hediye ettiği “Gazi” büstünü kazanmışlardı.

    Oldukça uzun süren bir istirahat devrinden sonra sarı-kırmızılı küçükler, bakalım, bugün kuvvetli hasımları karşısında ne yapacaklardır?

    Bu maçı Galatasaray birinci takımının İstanbulsporla yapacağı hususi maç takip edecektir. Bu müsabaka çoktan beri futbol maçı seyretmeyen meraklılar için yerinde bir fırsat olabileceği gibi, zannedersek, Galatasaraylıların bayramdaki maçlara mühim bir hazırlığı olacaktır.

    Bu haftaki spor sahifemizde tekrar haber verdiğimiz gibi bayramın ilk ve üçüncü günleri Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Vefa takımları arasında mühim müsabakalar tertip edilmiştir. Hiç şüphe yok ki bu maçlar dört kuvvetli kulüp futbolcuları arasında cereyan edeceği için pek hararetli olacaktır. Diyorlar ki bayram müsabakaları şampiyonluğa namzet takımların ikinci devrede gösterebilecekleri kabiliyete az çok bir miyar olacaktır.

    Bu iddia tamamıyla doğru olmasa bile bir cihetten de yabana atılabilecek bir iddia da değildir. Bu itibarla takımların bayramda en iyi dereceyi almak için canı gönülden çalışması pek tabiidir. İşte Galatasaray’ın bugün İstanbulsporla yapacağı müsabakayı bu arzunun tevlit etmiş olmasına hamledebiliriz. Spor faaliyeti noktai nazarından da Galatasaray-İstanbulspor maçı merakla seyredilecek bir müsabakadır. Zira İstanbulspor çalışmış gençlerden mürekkep bir takımdır.

    FENERBAHÇE VEFA’YI GÜÇLÜKLE YENEBİLDİ [3]

    İstanbul mıntıkası voleybol birincilik maçlarına Perşembe günü devam edildi. Birinci küme maçları Fenerbahçe-Vefa, Beykoz-Beşiktaş takımlarını karşılaştırıyordu.

    İlk maç Fenerbahçe-Vefa müsabakasıydı. Maça muayyen saatten tam 45 dakika sonra başlanabildi. Fenerliler sahada ispatı vücut ettikleri halde Vefalı oyuncular bir türlü gözükmüyorlardı. Nihayet, takarrür eden saatten çok geç sahaya gelebildiler ve maç başladı.

    İlk devrede Fenerbahçeliler kaptanları Bedi Bey’den mahrum bulunmakta idi. Bedi Bey orada hazır bulunduğu halde, kulübünde idari vazife deruhte ettiği bahanesiyle maça iştirak etmiyordu. Şampiyonluğu kazanması en ziyade muhtemel bir takımın Vefa gibi ehemmiyetli bir rakip muvacehesinde en iyi oyuncusundan, kaptanından mahrum bir halde sahaya çıkması esasen idaresizliğin en büyüğü olduğu halde buna “idari” mazeretler terfiki çok şayanı hayrettir. Nitekim birinci devreyi kaybeden Fenerliler de bu hakikati anladılar da ikinci devrede Bedi Bey’i oynattılar ve tahakkuk etmek üzere bulunan bir mağlubiyeti def edebildiler.

    İlk devre Vefa takımının bariz tefevvuku altında geçti. Vefa takımı biraz daha mantıklı oynuyor, top daha şuurlu bir idare ile maksada yaklaşıyordu. Vefa’nın ilk devreyi kazanması bu güzel oyunun semeresi oldu. Hüsamettin Bey’in çok güzel vuruşları nazarı dikkati celbediyordu. Fenerliler ikinci devreyi müşkülatla, üçüncü devreyi de oldukça bir farkla kazandılar ve bu suretle Vefa’yı mağlup edebildiler. Vefa’nın gecikmiş olması dolayısıyla Beykoz-Beşiktaş maçının tehiri zaruri oldu.

    Voleybol maçlarının devamı ve intihası esasında çok şayanı dikkat bir zihniyete tesadüf ettik ki üzerinde tevakkuf etmeyi spor noktasından faydalı görüyoruz.

    Maçın bütün imtidadınca her iki takım oyuncuları hakeme her fırsat düştükçe, haklı ve haksız itiraz ediyorlardı. Hakemlik vazifesini kabul etmek bedbahtlığında bulunmuş olan Beşiktaşlı Necmi Bey müteaddit defalar tarize uğradı, hem de hiç arzu edilmeyecek bir şekilde… Necmi Bey yüksek itidalini muhafaza ederek çirkin bir hadiseye sebebiyet verdi. Eğer dünkü maçlarda bir zabıta vakası zuhur etmediyse bunun sebebi Necmi Bey’le ona terbiye haricine çıkan bir şekilde hücum eden adamlar arasında terbiye noktayı nazarından çok esaslı farklar bulunması olmuştur. Bilhassa bunlardan biri sahada söylendiği yetmiyormuş gibi, soyunma odasında ufunetli ağzını açtı ve hakemden başlayarak bütün federasyon erkanına burada tekrar edemeyeceğimiz küfürler savurdu. Orada mevcut oldukları halde cevap vermemek nezaketinde bulunan muhataplarının kabahati ne idi, hangi hataları dolayısıyla böyle kanalizasyona düşmeye mahkum oluyorlardı? Meçhul!

    Yalnız şurasını unutmayalım ki bu adamlar hasbeten lillah çalışıyorlar. Eğer hata ediyorlarsa bu hatayı tamir ettirmek için daha terbiyeli bir hareket tarzı takip etmek lazımdır.

    KUTUP DENİZLERİ GİBİ BUZLARLA ÇEVRİLDİK [4]

    Kaç günden beri ortalıkta bir şayia dolaşıyordu:

    Karadeniz Boğazı dışarısında parça parça buzlar görünmüş. Vapurlar yollarına devam edemeyip geri dönmüşler ve saire.

    Sadece gazeteci muhayelesinde vücut bulduğunu sandığımız havadis dün sabah, canlanmış şekilde karşımıza çıktı: İstanbul limanı Tuna munsabından kopup parçalanan kalın buz tabakalarının taarruzuna uğradı.

    Vapurların acı birer istimdat çığlığına benzeyen düdük sesleriyle uykumdan uyandım. Acaba limanda bir kaza filan mı oldu endişesiyle denize bakan odanın penceresine koştum.

    Bir de ne göreyim: Deniz adeta kutup denizleri gibi buzlarla çepçevre sarılmıştı ve Bebek’ten Haliç’e kadar bütün sahiller bembeyazdı. Adeta içime dehşet geldi.

    Bundan şu kadar sene evvel Akdeniz yine böyle buz tabakaları altında kalmış. Hatta zamane şairleri:

    “Yol oldu Üsküdar’a 4030 ds Akdeniz dnodu” diye bir de tarih düşürmüşlerdi.

    Tarih, tekerrürden ibarettir. İster misiniz tekrar şiddetli bir don başlasın da buzlar arasında büsbütün sıkışıp kalalım.

    Ey, son neslin çocukları, asırlardan beri İstanbul’un görmediği böyle bir hadiseye siz şahit oluyorsunuz. Çocuklarınıza anlatacak başka şey bulamadığınız zaman masal yerine İstanbul’un bu seneki dehşetli kışını anlatırsınız.

    Sirkeci vapur iskelesinin önünde epeyce kalabalık toplanmıştı. Bunlar kuvvetli şimal rüzgârının önüne katıp parça parça boğazdan içeri soktuğu buzları seyretmeye gelmişlerdi. Aralarına sokuldum. Tabii bahis hep buna aitti. Bir ihtiyar diyordu ki:

    • Şükür Allah’a… Bunu da gördük. Güya deniz suyu tuzlu olduğu için buz tutmazmış. Kim demiş onu?

    Günün havadislerini takip ettiği anlaşılan bir delikanlı ihtiyara cevap verdi:

    • Baba, iş senin bildiğin gibi değil… Bu buzlar Tuna nehrinden geliyor.

    İhtiyar şaşaladı.

    • Tuna’dan mı geliyor, dedin. Amma da ettin. Tuna nire, İstanbul nire hey oğul?
    • Rüzgârı görmüyorsun galiba. Bunları hep rüzgâr getiriyor.

    İhtiyarcık, hayretle başını sallayarak uzaklaştı. Daha ileride bir mektepli grubu arasında bir muhavere cereyan ediyor:

    • Bu sabah Bebek önünde çocuklar buzlar üstünde top oynuyorlardı.
    • Deme canım?
    • Vallahi be… Hatta bir tanesi buluyordu ahiretin yolunu. Hadi cumburlop dibuhu…

    Köprü üzerinin manzarası da ömürdü. Tramvaylar, birbirinin ardına dizilmiş, bekliyordu. Meğer tel kopmuş. Çok geçmedi telin kopan yerlerini bağladılar.

    Arkadaki sağlam telden cereyan alan tramvay, öndekini dürtüştürerek sürüyor, sonra öteki de aynı yere gelince dürtüştürme vazifesi daha arkadakine kalıyordu. Böylelikle tramvaylar yolundan kalmadı. Galata’da manzara değişiyordu. Buz tabakaları, bu sahilde daha kesif görünüyordu.

    Tramvayda birisi yanındakine anlattı:

    • Bizim şişman Kadri’yi tanırsın… Bu sabah Arnavutköy önünde buzun üstüne çıkıp resmini aldırdı.
    • Kadri mi? Aman birader, hiç durma kartpostal yaptır. İstanbul limanında ayı balığı diye seyyahlara satarsın.

    Akşam matbaada Fransızca “Milliyet”in öteberi işlerini gören ihtiyar Musevi niçin geç kaldığını soran sekretere şu cevabı verdi:

    • Matbaneyi her yün yörüyorum. Ama yetmiş yedi yaşındayım. Böyle karpuz yörmedim.

    Hep gülüştük:

    • Ne karpuzu bu?

    Yok, karpuz canım dedi, üstünde kar altında buz… Aman aman denizin üstünde ikisi beraber yüzüyor.

    Dün her yerde, bundan başka şeyin lafı olmadı ve bütün İstanbul, belki ömürleri müddetince bir daha görmeyecekleri bu manzarayı doya doya temaşa etmek için akın akın soğuğa, kara bakmayarak sahillere koştu.

    ÜÇ SARHOŞ KADIN BİR HADİSE ÇIKARDILAR [5]

    Dün gece Şehzadebaşı’nda Millet tiyatrosunda bir hadise olmuştur. Bedia, Meliha, Nebahat isimlerinde üç kadın dün gece sarhoş oldukları ve yanlarında bir komisyoncu olduğu halde Millet tiyatrosuna gidip bir loca işgal etmişlerdir.

    O sırada ince saz çalmakta imiş. Bunu müteakip hanende gazel okumaya başlamış, sarhoş kadınlar aşka gelerek: “Aman Allah!” diye feryadı vermişler ve bağırıp çağırmaya başlamışlardır.

    Bunların sesleri etraftakileri rahatsız edecek dereceye vardığından tiyatro müdüriyeti tarafından kendileri sükûnete davet edilmişlerse de dinlememişler ve müdür Cemal Bey’i dövmüşlerdir. Nihayet polis davetine mecburiyet hâsıl olmuştur.

    Bu sarhoş kadınlar memurini zabıtaya da hakarette bulunduklarından karakola sevklerine mecburiyet hâsıl olmuştur.

    Bunların muayenelerinde sarhoş oldukları anlaşıldığı gibi Nebahat Hanım alaimi cinnet gösterdiğinden tahtı müşahedeye alınmak üzere hastaneye sevk edilmiştir.

    BAYRAMDA FUTBOL [6]

    Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş Karşılaşıyorlar

    İstanbul “A” muhtelitinin İzmir seyahatının akim kalması üzerine bayramda bir turnuva yapılması ihtimali mevzubahis olmaya başlamıştı. Bu tasavvur müteaddit istihaleler geçirdikten sonra nihai şeklini almış ve alakadarlar arasında lazım gelen mukaveleler imzalanmıştır. Kabul edilen şekle göre bayramda yapılacak futbol faaliyeti bir turnuva esası üzerine ve dört kulüp arasında icra edilecek değildir.

    Bayramın ilk günü Beşiktaş-Fenerbahçe muhteliti, Galatasaray takımıyla karşılaşacak. Bayramın üçüncü günü de Galatasaray-Beşiktaş muhteliti Fenerbahçe’ye karşı oynayacaktır.

    Yapılacak maçların, uzun zamanlardan beri iyi bir futbol müsabakası seyretmekten mahrum olan İstanbul spor meraklılarını tatmin edeceği şüphesizdir.

    Bayramın birinci günü yapılacak maça Fenerbahçe-Beşiktaş muhtelitinin şu şekilde çıkması muhtemeldir: Osman, Kadri, Hüsnü, M.Reşat, Sadi, Rüştü, Alâ, Şükrü, Zeki, Fikri, Eşref.

    Bu takım oldukça kuvvetli bir cephe arz etmektedir. Takımın beraberlik kabiliyetini artırmak için maçtan evvel hep birlikte (eğer hava müsait olura) bir antrenman yapılması mukarrerdir.

    YANLIŞ LEVHALAR [7]

    Şehremaneti, imlası yanlış levha ve tabelalardan Mart iptidasından itibaren ceza almaya başlamış. İyi ama levhalardaki yanlışları kim tayin edecek? Zabıtai belediye memurları mı? Bu memurların imlaları kuvvetli olduğuna benim gibi Emanet erkânının da kanaatları kuvvetli olsa gerektir.

    Sonra İmla Lugatı, henüz “N” harfinin ortasına kadar neşredilmiştir, son kısmı daha çıkmamıştır. Hiç olmazsa lugatın tamamen neşrinden sonra ceza almak daha doğru olmaz mıydı?

    Mamafih gözümüze ilişen bir iki yanlışı haber verelim de lütfen ceza alıversinler.

    “Tepebaşı Bahçesi”nin levhasındaki “Bagçesi” yanlıştır.

    Vilayet otomobilinin plakasındaki “Vilayet” kelimesi yanlıştır, “A”nın üstüne inceltme işareti konulmamıştır.

    Fırka merkezinin levhasında da “İstanbul”, “İ” yerine “I” ile yazılmış, “Vilayet” kelimesindeki “a”nın üstüne inceltme işareti konulması unutulmuştur.

    NİHAT SPOR KUPASI [8]

    15 Şubat’ta Galatasaray kros şampiyonasına 40 atlet iştirak ettiren Galatasaray atletizm şubesi 8 Mart Cuma günü “Nihat Spor Kupası” namıyla büyük bir kır koşusu tertip etmiştir.

    Müsabaka Hürriyeti Ebediye tepesinde başlayarak Şişli, Harbiye, Taksim tarikiyle Galatasaray mektebine kadar devam edecektir.

    Müsabakaya dörder kişilik takımlar dahil olacak, en az sayı alan takım “Nihat Spor Kupası”nı kazanacaktır.

    Bu kupa yarışı her sene Mart’ın ikinci Cuması tekrar edilecek ve bu suretle galip takım kupayı ancak bir sene muhafaza edecektir.

    Koşuya saat onda başlanacaktır.

    BU NE KÜSTAHLIKTIR? [9]

    Bütün Bir Şehir Halkına Nasıl Tecavüz Edilir?

    Darülbedayiin rejisörü Ertuğrul Muhsin Bey bir aylık mecmuada Darülbedayi işlerine dair bir makale neşretmiş. Muhsin Bey bu yazısında şehir halkına pek iğrenç bir tarzda, nankörcesine hakaret ediyor ve ezcümle diyor ki:

    “Darülbedayi sanatkârları için en zevkli gece Salı akşamıdır. O akşam tiyatroda sanatkârları ve temsil ettikleri eşhası anlayan geniş ve okumuş bir kitle, o akşam tiyatronun havasında mutlak bir samimiyet, candan bir arkadaşlık vardır.

    Yalnız o gece elbiselerini veya kendilerini göstermek için tiyatroya gelen snob sınıfının cahil, fakat mütecaviz gözleri yoktur. Züppe tabakasının küstah ve yılan gözleri yoktur. Paraları mukabilinde vicdanları bile satın alınacaklarına kani, fırlama zenginlerin kaba ve terbiyesiz gözleri yoktur.

    O gece yüz liralık bir banknotun satın almadığı bir yeri mütevazı bir talebenin vesikası alır. Bir gece evvel lop etli bir şişkonun uyku kestirdiği koltukta bu gece sinirli bir genç baştan ayağa kadar uyanıktır.”

    “Hakaret muhayyerdir, iade olunur” dedikten sonra bir noktaya nazarı dikkati celbediyoruz:

    Darülbedayi bir şehir tiyatrosudur ve Şehremanetine merbuttur. Ertuğrul Muhsin Bey ise bu tiyatronun, yani İstanbul şehrinin maaşlı bir memurudur. Nasıl olur da durup dururken şehrin bir memuru şehir halkını tahkir edebilir?

    Ne hazin ve ne elimdir ki Darülbedayii ve onun sanatkârlarını, memurlarını, rejisörlerini besleyen ve yaşatan bu şehir halkı ve o halkın verdiği paralardır. Bu çirkin hakaret ve taarruz üzerine Şehremaneti, derhal Ertuğrul Muhsin Bey’e şehir halkına tarziye verdirmeyecek midir?

    ATLETİZM HAZIRLIĞI [10]

    Fenerbahçe atletizm kaptanlığından aldığımız varakada Balkan turnuvasına hazırlanmak üzere Fenerli atletlerin Cuma sabahı kulüpte bulunmaları ve atletizm antrenörü Her Abraham’ın da lütfen teşrifleri rica olunur.

    BİLARDO ŞAMPİYONASI [11]

    Bundan 6 sene evvel Beyoğlu’nda bir bilardo şampiyonası yapılmıştı. Avrupa’da sporun kıymetli bir şubesi olarak tanınan bilardonun şimdi İstanbul’da oldukça meraklı müntesipleri vardır.

    Geçen neslin kıymetli bilardistleri ayarında, mesela bir Fuat ve bir Hasan Bey ayarında yüksek teknik sahipleri mevcut değilse bile bugünün gençleri içinde buna yakın bir istidat arz edenleri bulmak imkânsız değildir.

    İstihbaratımıza nazaran yakında bir bilardo şampiyonası yapılması mevzubahis olmaktadır. Bu turnuva icra edilirse hiç şüphe yok ki bir alaka tevlit edecektir.

    YANLIŞ BİR İŞ! [12]

    Fikrimizi sadece şahsi bir kanaat olarak yazacağız:

    Birkaç zamandır, sabah refiklerimizden birisi geçenlerde Avrupa’da yapılıp biten bir müsabakadan ilham alarak bizde en güzel Türk kadını kim olduğu anlaşılsın diye bir müsabaka tertip etti.

    Evvela Avrupa’da bu müsabaka bitti ve biz geç kaldık.

    Saniyen Avrupa’da bile yüz binlerce güzel kadın kendini teşhir etmekten çekinerek bu müsabakaya girmemiş iken bizde hakiki Türk güzelliğini arz edebilecek aile kızlarının bu müsabakaya iştiraki ve kendini teşhire razı olması pek az muhtemeldir.

    Korkarız ki bu müsabaka neticesinde seçilecek kadın bizim güzelliğimizi hakkıyla takdim etmekten uzak olmasın.

    ERTUĞRUL MUHSİN BEY [13]

    Şehremini ve Muhsin Bey Ne Diyorlar?

    (…) Diğer bir refikimizde de şehremini Muhittin Bey’in bu mesele hakkında şu sözleri intişar etti:

    • Her fikir münakaşa sahasıdır. Ertuğrul Muhsin Bey edebi bir mecmuada fikrini yazabilir ve alakadarlar da bilmukabele fikirlerini yazarlar. Bu emaneti alakadar etmez. Ertuğrul Muhsin Bey Darülbedayi kapısından girdikten sonradır ki harekâtı ile alakadar oluruz.

    Dün Ertuğrul Muhsin Bey bir muharririmize bu mesele hakkında şunları söylemiştir:

    • O yazımda snop ve züppelere taalluk eden kısmın bu zümre tarafından infialle karşılandığını gördüm. Hatamı itiraf ediyorum, şahsen bana müracaat ettikleri takdirde kendilerine yegân yegân tarziye vermeye amadeyim.

    BİR SPORCU KAYBETTİK [14]

    Elektriğin Öldürdüğü Bir Sporcu Kız

    Evvelki günkü gazetelerin zabıta sütununda kısa bir havadis vardı: Sütlüceli bir genç kız, bir elektrik kontağı neticesinde kömür haline inkılap etmişti.

    Bu muhtasar satırları okuyanlar bu tanımadıkları gencin heder oluşu karşısında beşeri bir tecessüs duydular ve hadise gün geçmeden unutuldu.

    Hâlbuki gençliğini bir elektrik sademesine kurban veren bu bedbaht kız, henüz 17 yaşında bir sporcu, 1927 deniz yarışlarında Fenerbahçe’nin fıtasiyle birincilik kazanan namlı bir kürekçiydi. Bu seneki yarışlara, İzmir’de olduğu için, iştirak edememiş ve Fenerliler bu güzide istidattan mahrum oldukları için hanımlar yarışını kaybetmişlerdi.

    Nevhilal, mükemmel bir sporcu, nadir tesadüf edilen istidatlı bir denizciydi. Onun ufulile Türk sporculuğu kıymetli bir uzvunu kaybetti. Ve bunun için Nevhilal’in kendi öz babası kadar müteessir, muhtacı taziyedir.

    KIR KOŞUSU [15]

    Dün şehrin muhtelif yerlerinde, muhtelif kulüplere mensup atletler arasında kır koşuları yapılmıştır.

    Yakınlaşan Balkan Şampiyonası için bir nevi hazırlık olmak üzere idmanlara başlayan genç atletlerimiz bu suretle faaliyete geçmişler demektir.

    Yapılan kır koşuları şunlardır:

    Nihat Spor Kupası için dün, havanın muhalefetine rağmen Şişli’den Galatasaray’a kadar bir kır koşusu yapıldı. Koşuya Galatasaraylı kırk atlet iştirak etti. Baştanbaşa intizamla geçen bu koşuyu bütün atletler muvaffakıyetle bitirdiler. Bu suretle Nihat Spor Kupası gene genç Galatasaray’ın müzesine nasip oldu.

    Fenerli atletlerin dünden itibaren hazırlığa başlayacaklarını yazmıştık. Bu faaliyete dün bir kır koşusu ile başlandı. Kadıköy’de yapılan bu koşu, ekseri atletlerin idmansız bulunması dolayısıyla iyi bir derece ile neticelenmemişse de koşuya iştirak edenlerin adedi ispat ediyor: Fenerbahçe’deki geçen sene başlayan atletizm faaliyeti bu sene daha müsmer neticeler verecektir.

    Beşiktaşlı atletler dün yedinci kır koşularını yaptılar. Bütün kış faaliyetleriyle yegâne atletik hareketi ihdas eden Beşiktaşlılar cidden takdire layık bir gayret gösteriyorlar.

    FAALİYETTEN GÖZLERİMİZ KAMAŞIYOR! [16]

    Birbirlerini Yiyen Sporcu Efendilere İthaf!

    Hayalhanesi biraz kuvvetlice olan bizim spor muharririne ve sporu laf etmekten ibaret farz eden bazı muhterem kimselere nazaran, lehülhamt, memleketimizdeki spor faaliyeti oldukça hararetli bir manzara arz etmektedir. Takımlar getiriliyor, takımlar götürülüyor, müzakereler oluyor, mukabil teklifler dermeyan ediliyor, cevap gelecek, cevap verilecek ve hatta çok muhtemeldir ki Balkan turnuvası dahi şehrimizde icra edilecek…

    İnsan şu İstanbul’da oturmasa ve sporcularla onları yakından idare eden zevatı tanımasa bu nevi havadisleri gazetede okuyunca: “Aferin be yahu! Ne derin spor aşkı ve ne mükemmel bir teşkilat var! Bu kış kıyamette, kar demiyor, yağmur demiyor, çalışıp duruyorlar!” diyecek. Fakat ne çare ki hakikati hal hiç de bu güzel hikâyelerin anlattığı gibi değildir.

    Hakikatı hal şudur ki federasyon ismini verdiğimiz müessese bugün tam manasıyla bir miskinler tekkesine dönmüş ve kulüplerimizde ise kımıldanacak tabü takat kalmamıştır.

    Çok uzak değil, şu memlekette bir kere o meşhur olimpiyat kepazeliğinden evvelki spor, bilhassa futbol faaliyetini hatırlayınız. Bir de bugünkü uyuşuk, tembel, aciz, miskin manzaraya bakın. Aradaki farkın azameti karşısında rüya görmüş gibi, şaşar kalırsınız. Bu teşkilat, o teşkilat mı? Bu kulüpler, o kulüpler mi? Bu adamlar, o adamlar mı? Ve bu milli takım, o milli takım mı? Bilhassa haniya o bir kelime hücum ediliği zaman derhal asabiyet kesilen, rekabet gayretiyle coşan ve amatör futbolcunun yüksek şerefini muhafaza için haftalarca idman yapan, perhiz eden ve galibiyeti kendisine en güzel rüya edinen gençler nerede?

    Bu memlekette spor, 5 ene içinde 100 senelik bir inkişafa mazhar olmuştu. Türk milli takımı, Galatasaray ve Fenerbahçe gibi iki büyük gençlik ocağının elleri üzerinde günden güne yükseliyordu.

    Bu iki el arasındaki şiddetli rekabet (bazı ahmakların münaferet zannettikleri ve hakikatta bu memleket sporu için hayat iksiri olan rekabet) Türk milli takımını hatta merkezi Avrupa’nın en yüksek milli takımlarıyla boy ölçüşecek bir hale getirmiş bulunuyordu.  Türk milli takımı beynelmilel futbol terazisi üzerinde sayılı bir ağırlık olmuştu. Senelerin ve birçok himmetlerin bu yüksek eseri, her nasılsa spor işlerine musallat olmuş bazı aptalların beceriksizlikleri yüzünden bir iki ay içinde mahvoldu. Türki milli takımının bin bir emekle vücuda getirilen şöhret ve itibarı, federasyon ismini verdiğimiz teşkilatın bu işi kavramaya ve idare etmeye ehliyetsiz azası elinde heder oldu. Her tarafta mağlup ve perişan olduktan sonra, kıymeti sıfıra inmiş bir takımla İstanbul’a dönüldü ve tabii bu takımla hiçbir iş yapılamayacağı için memleketteki futbol faaliyeti de söndü.

    Şimdi gazetelerde “F.T.S.” geliyor, “M.T.K.” gidiyor! Tarzında haberleri okuyunca kendimi gülmekten zor menediyorum. Hangi M.T.K. gelecek? Niçin gelecek? Kiminle oynayacak?

    İla maşallah, erkânı muhtereme, birbirlerini yemekten henüz doymadılar. Onların milli takımla uğraşmak, hakım getirmek, bu işi ölüm halinden kurtarmak için biraz silkinivermekten daha evvel, birbirlerini kemiklerinin son zerresine kadar yemek gibi çok mühim işleri var. Bu elde kalan sıfıra müsavi kuvvetle seyahat de yapılamaz. O halde artık tadı tuzu kaçan ve hiçbir cazibesi kalmayan bu işle neden uğraşsınlar? Esasen uğraşsalar da bir şey yapamazlar. Her şeyi yüzlerine, gözlerine bulaştırırlar. Eskiden başkaları çalışır, başkaları hazırlar, onlar da, boy gösterir, bedava maç seyreder, ziyafetlerde yemek yer ve icabında ahkâm vazederler; amiyane tabiriyle yalnız lüpe konarlardı.

    Binaenaleyh, şu geliyor, bu gidiyor, şöyle olacak, böyle olacak laflarına aldırmayınız. Bu gidişle bu adamlarla ve bu takımla hiçbir şey olamaz. Çünkü olmasına hesaben ve maddeten imkân kalmamıştır. Bu efendileri miskinlikten kurtarıncaya kadar bu işleri, bu sütunlarda mevzubahis etmeye devam edeceğiz.

    50 KADIN! [17]

    Afrika’daki İngiliz müstemlekelerinden birinde bir zenci reisi ölmüş, 50 tane karısı dul kalmış. İşin daha şayanı hayret ciheti 300 de çocuk bırakmış.

    Bu rakamı görenler harikulade bir hadise telakki etmiş olmalıdırlar ki gazetelere bir garibe olarak yazmışlar. Lakin efendim! Biraz insaflı düşünürsek içimizde öyle “zendostlar” var ki bu zenci reisini gölgede bırakır. Yalnız siyahi ile bunlar arasındaki fark, yalnız renk değil biraz da “sadakat” farkı var.

    Siyah reis karılarını alarak terk etmiş; hayatı cariyemizde birçokları tarafından bırakılan kadınların adedi bundan her halde çoktur.

    HEM STADYUM HEM DE… [18]

    Şehremanetinin, inşallah, yaptıracağını çoktan beri işitip durduğumuz Stadyumu için pek münasip gördüğü mahut Çukurbostan, bir refikimizde intişar eden resmine nazaran, son karlar ve yağmurlar üzerine bostanlıktan akmış, göl halini almış…

    Çukurbostan’ın şehir stadyumu olduğunu, ölmez de görürsek, kışın karlar eridiği ve sonbaharda yağmurlar yağdığı zaman futbol sahası oyuncuların yarı beline kadar su ile dolacak demek…

    Tabii o zaman Şehremaneti Muavini Şerif Bey’e gazeteciler ve sporcular müracaat edecekler ve şu cevabı alacaklardır.

    • Fena mı efendim? Hem futbol oynarsınız, hem yüzme müsabakaları hem de kayık yarışları yaparsınız. Böyle efradını cami bir stadyumu Amerika’da bile bulamazsınız. İcap ederse çeşmelerde çıkan balıkları da orada üretiriz.

    BAYRAMDA FUTBOL MAÇLARI YAPILACAK [19]

    Fakat Acaba Hava Müsaade Edecek mi?

    Bayram bizi epeydir uzak kaldığımız futbola kavuşturacak mı?

    Bayram malum olduğu üzere, hemen her gelişinde yeni spor faaliyetine, bilhassa futbol temaslarına yol açar. Futbol takımları arasında turnuvalar olur. Fakat bu sene bayramın karakışın içinde geçmesi ve daha iki gün evveline kadar karın ve soğuğun şiddetinden bir şey kaybetmemiş olması bu hususiyet etrafında tereddüt uyandırdı.

    İşte onun için yazımıza bu tereddüte işaret eden bir sual cümlesiyle başladık. Filhakika dünden beri yağışsız giden havanın yarın dondurucu bir tipi halini almayacağı temin edilmeyeceği için, şehrimizde bayram günleri maç yapılıp yapılmayacağını kestirmek mümkün değildir. Eğer buna imkân olursa evvelce yazdığımız gibi ilk gün Fener-Beşiktaş muhteliti ile Galatasaray, üçüncü gün de Galatasaray-Beşiktaş muhtelitiyle Fenerbahçe oynayacaktır.

    Diğer taraftan öğrendiğimize nazaran, Kuleli birinci futbol takımı Sanatkaran Gücü ile karşılaşmak üzere dün Bursa’ya gitmiştir. Darüşşafaka birinci takımı da bayramın ikinci günü İzmit muhtelitiyle maç yapmak üzere İzmit’e gidecektir.

    Bunlardan başka İzmir kulüpleriyle Süleymaniye takımı arasındaki muhabere müspet bir netice vermiş ve Süleymaniye birinci takım oyuncuları başlarında kulüp erkânından iki zat olduğu halde Anafarta vapuruyla İzmir’e müteveccihen şehrimizden ayrılmıştır. Süleymaniye İzmir’de birinci sınıf iki takımla iki maç yapacaktır.

    Bittabi bütün bu maçların icrası bayramda havanın güzel bir yüz göstermesine bağlıdır.

    YENİ ZEVKLER [20]

    Kadim devirlerde yaşayan insanlar, bizim bugün tanıdığımız zevklerin cümlesini tanırlardı. Mısırlılar, Fenikeliler, Asuriler, Gildaniler, Yunaniler, Romalılar, her türlü mücevheratı, güzel kokuları, ipekli kumaşları ve içkilerin her nevini bilirlerdi.

    Onların meçhulü ve bizim aşinası olduğumuz yeni zevkler şunlardır: Tütün, kahve, çay… Fakat bugünün fenni, gerek tütünün gerekse çay ve kahvenin birer tehlikeli zehir olduğunu söylüyor ve bunlardan sakınmayı tavsiye ediyor.

    O halde binlerce sene sonra dünyaya gelmiş olmanın bizim için ne karı kalıyor?

    BAYRAM GÜNLERİ YAPILAN MAÇLAR HEYECANLI OLDU [21]

    Dün hava daha güzel, soğuk daha az, saha daha kuru, kalabalık daha fazla idi. Galatasaray-Beşiktaş muhteliti Fenerbahçe ile karşılaşıyor. Hakem de böyle nispeten mühim maçlar için bir sima: Salahattin Bey.

    Mamafih kale önünde herkes faul ve hentbolla müterafk birbirine girerken öyle hoş bir durup seyredişi var ki etliye sütlüye pek karışılmaması lazım gelen maçlar için iyi bir hakem olacağını gösteriyor.

    Takımlar şöyle:

    Galatasaray-Beşiktaş: Halis, Burhan, Hüsnü, Suphi, Nihat, Mithat, Muslih, Mehmet, Necdet, Eşref, Rebii.

    Fenerbahçe: Rıza, Kadri, Füruzan, Cevat, Sadi, Mehmet Reşat, Alâ, Muzaffer, Zeki, Fikret, Nevzat

    Muhtelitin iyi bir şekilde olmamasına mukabil Fener en iyi bir şekildeydi. İlk devre başlar başlamaz muhtelit Leblebi’nin ayağıyla bir sayı kaydetti. Bunu epey zaman sonra Fener’in bir sayısı takip etti. Bu müsavat, devrenin ve oyunun nihayetine kadar devam etti. Fener’in daha seri, daha canlı ve umumiyetle hâkim oynamasına rağmen netice değişmedi.

    Muhtelit hücum hattındaki anlaşamamazlığa ve bu hatta bir oyuncunun topu iki metre ileriye vuramayacak kadar halsiz olmasına mukabil Fener muhacim hattı çok muvaffak oluyordu. Muhtelit müdafaası biraz ağır bastığından oyunun neticesine hâkim olan müsavat teessüs etti. Böylece bu maç birer sayıyla ve beraberlikle bitti.

    İki maçta gördüğümüz oyunculardan oyunlarından, vaziyetlerinden ayrıca bahsedeceğiz.

    Bayramın Diğer Maçları

    Bayram 1. Çarşamba. Keskin bir ayaz, bununla beraber güneşli ve bulutsuz bir hava. Saha daha yeni erimiş karların tesiriyle oldukça çamurlu. Hele kalelerden birinin önü oyuncuları zaman zaman şaşırtacak bir şekilde. Bugün İstanbul şampiyonu Galatasaray kendisinden sonra en kuvvetli iki takımın muhtelitiyle karşılaşacak: Fenerbahçe-Beşiktaş muhteliti.

    Hakem Adil Giray Bey.

    Takımlar şöyle:

    Galatasaray: Rasim, Mehmet N., Burhan, Suphi, Nihat, Mithat, Muslih, Mehmet, Necdet, Latif, Kemal

    Fenerbahçe-Beşiktaş: Halis, Kadri, Zeki, M.Reşat, Hüsnü, Cevat, Alâ, Şükrü, Zeki, Fikret, Eşref.

    Futbolcuların uzun bir zamandır muattal kalmış olması maçı seyre gelenlerde evvela tatsız bir müsabaka seyredileceği zannını tevlit etmiştir. Hâlbuki daha oyun başlar başlamaz bunun aksi tezahür etti. Ve maçlar baştan nihayete kadar çok zevkli ve hararetli oldu.

    Hiç ümit edilmediği halde Galatasaraylılar ilk devrede denilebilir ki umumiyetle hâkim oynadılar ve muhtelit kalesini mütemadi bir tazyik altında bulundurdular. Mamafih bu devrede sahanın kendi hücumlarına daha müsait olmasından istifade edemediler, belki de netice üzerine müessir olabilecek fırsatları kaçırdılar. Bu devrede ilk sayıyı Zeki’nin ayağıyla muhtelit yaptı. Biraz sonra da Nihad’ın direğe çarpan şiddetli bir şutundan sonra Leblebi Gaşatasaray hesabına müsavatı temin etti.

    İkinci devrede Galatasaray takımında idmansızlığı dolayısıyla yorulan Latif’in yerine Rıfat girmişti. Buna mukabil muhtelit Sadi ve Rıdvan’la iki taze kuvvet almıştı. Gerek bu keyfiyet, gerekse Galatasaray’ın ilk devredeki müsait vaziyetten istifade edememesi buna zamimeten Rasim’in bariz idmansızlık yüzünden yaptığı hatalar muhtelit lehine oldu ve daha ikinci devre başlar başlamaz üst üste yapılan iki sayı Galatasaraylıların kuvvei maneviyesine müessir oldu. Bununla beraber Nihat muhtelitin dört muavin ve müdafiini tek başına geçerek adeta cebren Galatasaray’ın ikinci sayısını yaptı. Üçüncü bir gol de tam kale çizgisini üstünde çamura saplanarak kaldı.

    İlk mağlubiyet muhtelitin yaptığı bir sayıdan sonra oyun 2-4 Galatasaray aleyhine neticelendi. Galatasaray altı senedir İstanbul’da ilk defa mağlup oluyordu. Mamafih son oyun Galatasaray’ın lig maçlarında hasımları düşündüreceğini gösteriyor.

    İZMİR’DE BİR İSTANBUL TAKIMI [22]

    Dün İzmir’den gelen bir telgraf İzmir’de yapılan bir maçta İstanbul muhtelitinin oynadığını ve mağlup olduğunu bildirmekte idi. Akşam gazetelerinde intişar eden bu haber İstanbul’un sporla alakadar mehafilinde hayretle karşılanmıştır.

    Hele evvelce bayram münasebetiyle İstanbul takımının İzmir’e gitmesi bir aralık mevzubahis de olduğu için, bu haberi olduğu gibi kabul edenler bile olmuştur. Hâlbuki mesele şudur: İzmir’de filhakika bir İstanbul takımı vardır. Fakat bu İstanbul muhteliti değil, Süleymaniye takımıdır.

    Takım oyuncuları arasında Beşiktaş’ın üçüncü takımından da üç oyuncu vardır. İzmir muhtelitiyle oynamış ve sıfır bir gibi pek fena addedilmeyecek bir netice almıştır. Filhakika maçın telgrafta kaydedilen neticesi İzmir takımının karşısındaki rakibin İstanbul takımı olmadığını kâfi derecede gösteriyorsa da bu noktayı şu suretle tespit etmeyi münasip gördük. Mahut telgraf şudur:

    İzmir, 15 (A.A.) – İstanbul muhtelit takımı ile İzmir Altay-Karşıyaka muhtelit takımı arasında yapılan maçta İstanbul sıfıra karşı birle mağlup olmuştur.

    SPOR İŞLERİ [23]

    Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı İstanbul mıntıkasından:

    Badema yapılacak bilumum müsabakalarda kulüp mensuplarına fotoğraflı hüviyet varakaları mukabilinde nısıf tenzilat için yeni hüviyet varakası şekli kabul olunmuş ve Stadyum idaresine de bu bapta tebligat yapılmıştır. Kulüp hüviyet varakaları şekli mıntıka merkezindedir. Kulüplerin her gün dörtten sonra mıntıka merkezine müracaat ederek mezkur hüviyet varakaları şeklini görmeleri ehemmiyetle tebliğ olunur.

    BİZDE TENİS [24]

    Türkiye’de en çabuk taammüm eden ve en çok sevilen sporların başında tenis vardır. Orta ve yüksek tabakanın hemen hemen en temiz eğlencesini teşkil eden tenis, bütün yaz gençliği çok meşgul etmektedir.

    Kısa bir müddetten beri aramızda yerleşmiş olmasına rağmen yaz mevsiminde hemen hemen yer hafta birçok yerlerde tenis turnuvaları yapılır, kupalar kazanılır. Tenisin memleketimize girdiği zamandan beri çok az bir müddet geçtiği halde Türk gençleri arasında çok kıymetli elemanlar yetişmiştir. Fenerbahçeli Zeki, Sedat, Suat, Galip, Mehmet ve Tevfik en mütemayiz tenisçilerimizdir.

    16 MART’I UNUTMADIK FAKAT MEŞHEDİ UNUTTUK [25]

    16 Mart faciasının cereyan ettiği yeri, bilmem, gördünüz mü? Şehzadebaşı’ndan geçenler Letafet apartmanının yanında küçük bir meydan ve burada ikiye ayrılan sokakların arkasında, tel örgülerle çevrilmiş, çirkin bir harabe görülür. İşte orası, evvelki gün mezarlarında merasim yapılan 16 Mart şehitlerinin mübarek kanlarının döküldüğü yerdir.

    16 Mart sabahı bilhassa ziyaret ettiğim bu harabe, İstanbul’un, Mücadele ve İnkılap senelerinin en kutsi, en muhterem, en tarihi köşesidir.

    Orada dökülen 5-6 mazlum Türk neferinin kanı, kara bir milletin gazabını taşıran, coşkun bir sel haline getiren son damlalar oldu.

    İşte her İstanbullunun ziyaret etmesi lazım gelen bu Şehitlik, dokuz seneden beri çirkin, kirli bir harabe halinde, orada duruyor. 16 Mart’ı unutmuyoruz, 16 Mart şehitlerinin mezarlarını ziyaret etmeyi unutmuyoruz; fakat o aziz şehitlerin azgın bir zulme kurban oldukları yeri unutuyoruz, önünden geçerken utancımızdan bakamayacak kadar unutuyoruz! (…)

    TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU’NDAN [26]

    1929 senesi 1 Haziran’ında hitam bulmak üzere Futbol (Hakem Kursu) küşat edilecektir. Her hafta Perşembe, Pazartesi akşamları şimdilik saat on yedi buçukta başlanacak olan derslerin birincisi 25 Mart 1929 Perşembe günüdür. Kaydolmak isteyen zevatın her gün saat dörtten sonra Eminönü Rıhtım Hanı’nda 9 numarada Federasyonlar merkezi kitabetine lüzumu müracaatları tebliğ olunur.

    HAKEM DERDİ [27]

    (…) Hakem şahadetnamesi alanlar içinde futbolla alakası yalnız oyunu seyretmekten ibaret kalmış mektep çocukları bulunduğu için bu gibi hakemlerin idare etmek namı altında çorbaya çevirdikleri maçlar şahadetnamelerin itibarını kırdı ve teşkilatın selahiyet vesikasını taşımak cehle alamet telakki edildi.

    Hakem derdini halletmek memleket sporuna ciddi bir hizmet ifa etmek olacaktır. Fakat bu iş alelade bir kurs açmakla yapılamaz. Çünkü yalnız vukuf maksadı temine kifayet edemez. Biz vukuf ve selahiyeti münakaşa edilemez öyle hakemler gördük ki galibin kazandığı zaferde, kendine bizzat galipten fazla şeref hissesi ayıracak kadar gayretkeşlik göstermiştir. Şu halde hakem meselesi yalnız vukuf noktasından tetkik edilmemelidir.

    Bir hakemde:

    1. Futbolu oynamış bulunmak,
    2. İdare kabiliyetini haiz olmak,
    3. Hüsnü niyetinden şüpheye düşülmeyecek derecede sporcu ruhunu kavradığı muhakkak olmak vasıfları bulunması lazım geldiğine göre bir kurs açarken, lalettayin her müracaatçının kabulü cihetine gidilmemesi lazımdır.

    Futbolu oynamamış olanların hakemlik edebilmeleri nasıl kabil değilse nüfuzunazar ve idare ettiği maçlarda tarafeyn üzerinde iyi bir tesir bırakamayacak olanların da hakem olabilmeleri o nispette gayri kabildir. Federasyonun bu ciheti nazarı dikkate alarak yeni açtığı kursu mektep çocuklarıyla doldurmaması şayanı temennidir.

    BEKÂRLIK VERGİSİ [28]

    Muhterem mebuslarımızdan biri bekârlardan vergi alınması için Büyük Millet Meclisi’ne bir kanun layıhası vermiş. Bekâr kalmayı tercih ederek evlenmeyenler, elbette bir düşünce ve sebeple aile teşkil etmekten çekiniyorlardır.

    Bekârlığın sebepleri muhteliftir. Bütün ömürlerini bir tek kadına hasretmek istemeyenler, bir ailenin maddi ve manevi zahmetlerini zevklerinden ağır bulanlar, her zaman hür ve serazat yaşamak isteyenler, sevdiklerinin hatıralarına sadık kalmaya azmetmiş olanlar, bir kadını mesut edemeyeceğine ve kendisinin de mesut olmayacağına kani bulunanlar, bir defa evlenip de evlilikten ağzı yananlar ve nihayet bu hayat ve maişet darlığında kendini zor geçindirirken bir ailenin de yükünü taşıyacak kudrette olmayanlar ki bekârların ekseriyetini bunlar teşkil eder.

    Evlenmek istemeyenlerle istedikleri halde evlenemeyenleri böyle bir kanunla evlendirmenin imkânı var mıdır?

    Zorla güzellik olmayacağı gibi, zorla da kimse evlendirilemez. Parası olanlar bekârlık vergisini verir, canı istemiyorsa yine evlenmez. Parası olmadığı için evlenmeyenler ise her halde bir aileyi geçindirmeye sarf edilecek paradan çok az olacak olan vergiyi vererek yine bekâr kalır, fakat biraz daha maişet darlığına uğrarlar…

    Hem, hiç cebren kurulmak istenilen ailelerden hayır mı gelir? Bu çeşit mecburiyetler vaz’ı kaş yapayım derken göz çıkarmak kabilinden bir iş olur. Çünkü zorla kurulan aile yuvaları, içtimai faciaları çoğaltmaktan başka bir şeye yaramaz.

    İzdivaçları çoğaltmak için bekârlardan vergi almak para etmez, refahı çoğaltmak lazım gelir.

    Buna benzer bir teklif, beş altı sene evvel Erzurum mebusu Salih Hoca tarafından ortaya atılmış fakat Hoca Efendiye şöhret temin etmekten başka bir şeye yaramamıştı. Yeni layihadan da birincisinden fazla bir fayda beklemiyoruz.

    BİR SPORCU AİLESİ [29]

    Eski ve maruf beynelmilel futbolcularımızdan Fenerbahçeli İsmet Bey’in elyevm Adana merkez hastanesinde göz mütahassısı olarak Adana’da bulunduğu malûmdur. İsmet Bey’in ahiren Hüseyin Hüsnü Emir Paşa’nın yeğenleri Yıldız Hanım’la nişanlandıklarını haber aldık. Yeni nişanlılara saadet temenni ederiz.

    FUTBOLDA ÖLÜM [30]

    Bir oyun esnasında Beşiktaş kulübünden sporcu Adil Bey’in ölümüne sebebiyet vermekle maznun bulunan Sanayi Mektebi talebesinden Hüsamettin Bey hakkındaki davaya dün üçüncü ceza mahkemesinde devam edilmiştir.

    Geçenki celsede oyun esnasında tekme vurmakta fenni bir lüzum olup olmadığının tespiti için mahkeme azasından Zarifi Bey’in riyasetinde ve Federasyon katibi umumisi Şerafeddin, güreş heyetinden Ahmet, Adnan Beylerden mürekkep olmak üzere bir ehlivukuf teşkiline karar verilmişti. Bu heyet dün içtima ederek bu hususta raporunu tanzim eylemiştir. Heyeti hakime raporu tetkik ettikten sonra kararını verecektir.

    FENER-GALATASARAY, MUHTELİTLE KARŞILAŞIYOR [31]

    Bu Cuma günü Taksim Stadyumu nadir tesadüf edilir derecede ehemmiyetli bir müsabakaya sahne olacaktır. Herkesin alaka ile karşılayacağı bu maç, Fenerbahçe-Galatasaray muhteliti ile diğer İstanbul takımlarının teşkil edecekleri kombinezon arasında yapılacaktır.

    Fener-Galatasaray muhtelitinin Türk milli takımının onda dokuzu olduğuna göre yapılacak maç şayanı dikkat olacaktır.

    İstanbul takımlarının teşkil edeceği muhtelitin Fener-Galatasaray kombinezonuna muadil bir kuvvette olacağı şüphesizdir. Milli ve temsili maçlara iştirak etmedikleri halde, edenlere müsavi kıymette olan birçok oyuncular vardır ki onların teşkil edecekleri takım, herhalde tehlikeli bir rakip olacaktır.

    Fenerbahçe-Galatasaray muhtelitinin Cuma’ya alacağı şekil ağlebi ihtimal şöyle olacaktır:

    Rıza, Kadri, Burhan, Mithat, Nihat, Reşat, Alâ, Mehmet, Zeki, Fikret, Rebii

    Bu takıma mukabil muhtelitin alacağı şekil henüz muayyen değildir. Mamafih muhtelitin de sahaya kuvvetli bir teşekkül halinde çıkacağı muhakkaktır.

    DAVET [32]

    Galatasaray-Fenerbahçe Muhtelit Takımı Kaptanlığından:

    22 Mart Cuma günü icrası mukarrer muhtelit takım müsabakasına iştirak etmek üzere zirde esamisi muharrer oyuncuların yevmü mezkurda saat on dörtte Galatasaray kulübünde hazır bulunmaları rica olunur.

    Galatasaray’dan: Rasim, Burhan, M.Nazif, Suphi, Nihat, Mithat, Mehmet, Rebii, Muslih. Fenerbahçe’den: Rıza, Kadri, Reşat, Zeki, Alaaddin, Fikret.

    GİŞE [33]

    Türkçeye girmiş aslı Fransızca olan bazı kelimelerin, yeni harflerle yazılırken, hatalı bir telaffuz tarzına göre tespit edildiği görülüyor. Mesela “gişe” kelimesi. Yeni imla lugatında bu, “kişe”dir.

    Sebep? Gerçi bir sınıf halk bunu böyle söyler. Fakat bu telaffuz organik Türk şivesinin icabı değil, eski imlanın kusurundan ileri geliyordu. Zira eskiden alelade yazılarda “K” ile “G”yi birbirinden ayıracak bir işaret kullanılmıyordu. Bu yüzden “gişe” kelimesinin Fransızcadaki imlasından haberdar olmayanlar, harflere aldanarak bunu “kişe” diye okurlardı. Ecnebi bir kelimenin lisanımızdaki bu istihalesine başka bir sebep gösterilebileceğini zannetmiyoruz.

    Türkçede “g” harfi yok değildir ki “gişe”deki “g”yi telaffuz zarureti için “k”ya kalbetmek lüzumu mevcut olsun.

    Tiyatro, sinema, banka, vapur ve istasyon bulunmayan bütün yerlerin halkı bu kelimenin vücudundan bile haberdar değildir. Ecnebi lisanlarına vakıf olan büyük bir halk kitlesi ise bunu “gişe” diye söyler. Binaenaleyh “kişe” telaffuzu gayet dar bir sahaya, yani büyük şehirlerin okuması, yazması az olan mahtut bir halk tabakasına münhasır kalıyor. Bu, yanlış bir telaffuza, resmi bir mevcudiyet vermeye kafi mi?

    BEŞİKTAŞLILAR 1’E KARŞI 5 SAYI İLE GALİP GELDİ [34]

    Çalışanların Çalışmayanlara Galebesi

    Dün yapılan maç pek heyecanlı oldu. Bunu bilhassa söylüyoruz. Hiç mübalağa etmeden tekrar edelim ki dün yapılan ve her spor için büyük bir hadise teşkil eden Beşiktaş ve Galatasaray-Fener muhteliti arasındaki maç azami heyecanla temaşa edilmiş, netice ise bir çoğumuzun kolaylıkla ihtimal vermediği bir surette bitmiştir. Maçı görmeyen karilerimize bu neticeyi haber verelim de onlar da bizimle beraber bu oyunun ehemmiyetini takdir etsinler.

    Evet… Dünkü maçta Beşiktaş tam 5 sayı gibi mühim bir sayı ile karşısındaki muhtelit takıma galip gelmiştir. Netice şudur:

    Beşiktaş 5, Galatasaray ve Fener muhteliti:1…

    Şimdi bu muvaffakiyet üzerine Beşiktaş gençlerini samimi bir surette tebrik ederken şunu da kaydedelim ki bu netice her ne kadar birçoğumuzun ihtimal vermedikleri bir netice olsa bile şunu düşünmeli ki çalışmak kadar büyük bir muvaffakiyet amili olamaz. İşte bu basit fakat ölmez hakikattir ki Beşiktaş’ın dünkü galebesini izah edebilir. Çalışıp kazananlara ne mutlu!

    Galatasaray-Fenerbahçe muhteliti dün diğer kulüplerin oyuncularıyla takviye edilmiş Beşiktaş’la yani bir muhtelitle karşılaşacaktı. Halbuki kendi kuvvet ve idmanına güvenen Beşiktaş, kısmen de kendi oyuncuları arasındaki tesanüdü bozmamak için başka oyuncu almayarak kendi oyuncularıyla çıkmıştı. Bu suretle Galatasaray-Fenerbahçe muhteliti, bir muhtelitle değil fakat doğrudan doğruya Beşiktaş’la karşılaştı.

    Her zaman için İstanbul’un en kuvvetli futbol takımlarına malik olmakla maruf bulunan bu iki kulüp muhteliti (maçı görmeyen karilerimiz hayret etmesinler!) Beşiktaş’a karşı feci bir mağlubiyete uğradılar: 5-1.

    Bu netice sarahatla ve bir defa daha ispat etti ki çalışanların da çalışmayanlar üzerinde bir hakkı galebesi vardır. Futbolda olduğu kadar her sporda da filhakika iyi namın muvaffakıyette az çok bir yardımı vardır. Meharet galebeyi temin eden avamildedir. Fakat çalıştırılmamış, işlenmemiş bir mehareti çok çalışmışlar karşısında büyük bir nam bile kurtaramaz. Beşiktaşlılar belki dünkü hasımları kadar tecrübeli mahir değildiler; fakat her halde boş durmamışlar, çalışmışlardır.

    Hakikatten başka bir şey ifade etmeyen dünkü netice iki maruf kulüp futbolcularının nazarından kaçmamalıdır. Bilhassa 5 Nisan’da Beşiktaş’la ikinci devrenin ilk lig maçını yapacak olan Galatasaray, Beşiktaş’ın kendilerini iki puanla takip ettiğini unutmamalıdırlar. Beşiktaş’ı dünkü mühim muvaffakiyetinden dolayı samimiyetle tebrik ederken her zaman için böyle çalışmalarını tavsiye eyleriz.

    Biraz da maçtan bahsedelim.

    Beşiktaş: Zeki, Adnan, Hüsnü, Tahir, Rüştü, Hayati, Nafi, Şükrü, Eşref, Selahattin.

    Galatasaray-Fenerbahçe: Rıza, M.Nazif, Burhan, Reşat, Nihat, Mithat, Alâ, Mehmet, Zeki, Fikret, Muslih.

    İlk devrede muhtelitin müdafaası az çok iyi olmasına rağmen muhacim hattının baştan başa tesirsiz ve cansız oyunu derhal Beşiktaş’ın hakimiyetini temin etti. Bu devrede Beşiktaş bir sayı yaptı.

    İkinci devrede muhtelit müdafaasında yapılan tebeddül büsbütün muhtelit aleyhine oldu. Çok canlı ve candan oynayan Beşiktaşlılar bu devrede de muhtelitin yegane sayısına dört golle mukabele etti.

    Dün bu maçta evvel Galatasaray-Fenerbahçe küçükleri bir maç yapacaktılar. Bu maç evvelden takarrür etmiş olmasına rağmen Fenerliler ancak Perşembe akşamı geç vakit, bu maçı gelecek hafta yapabileceklerini haber verdiklerinden Galatasaraylılar Esayan Ermeni takımıyla bir maç yaptılar ve 6-0 galip geldiler.

    SABIK ŞÖHRETLERİN MAĞLUBİYETİ! [35]

    Cuma günü yapılan maç Olimpiyat hezimetlerinin bir tekerrürü oldu. Milli takımı teşkil eden oyuncular, Mısır milli takımının karşısında neden yenildilerse dün de Beşiktaş takımının karşısında yine ondan yenildiler.

    Bir tarafta sabık şöhretler ve çalışmayı ihmal edenler, diğer tarafta ise gayretli, çalışkan ve mefkûre sahibi gençler vardı. Tabiidir ki sabık şöhretler ve idman zahmetine katlanmayanlar bu idmanla ve ateşli gençlerin karşısında aciz kaldılar, yenildiler.

    Beşiktaşlılar şampiyon olmak mefkûresi ve galip gelmek azmi, Türkiye’nin en kuvvetli kulübü olmak emeliyle gece gündüz çalışıyorlar. Galatasaraylılar ve Fenerliler bu gayelere vasıl olmak istemiyor değillerdir; fakat onlar, bunun için yalnız, oynuyorlar, o kadar…

    Bu maç şu hakikati bir daha ispat etti:

    Sabık şöhretlerine istinat eden binnisbe ihtiyarlamış oyuncularla çalışmadan, nefsini devamlı ve zahmetli bir idmana tabi tutacak, zevkinden, eğlencesinden vazgeçecek kadar sporcu feragatine malik olmayanlar veya bu meziyetlerini kaybeden gençler için muvaffak olmanın imkânı yoktur.

    Beşiktaş takımı dün sporculara:

    “Zafer çalışanın, mağlubiyet tembelindir.” Hakikatini öğrettiği için tebrik ve takdire layıktır.

    Spor kulüpleri ve teşkilat erkânı, artık gözlerini maziden istikbale, tembellerden çalışkanlara çevirmek lüzumunu artık anlamışlardır, sanırız.

    BOŞO EFENDİ [36]

    Bir Zamanlar Osmanlı Bankası Kadar Osmanlı Olduğunu Söyleyen Adam Öldü

    Bir zamanlar Makedonya’da ticaretle iştigal ederken meşrutiyetin ilanı üzerine Serfiçe’den mebus intihap olunarak Osmanlı Meclisi Mebusanı’na giren Boşo’yu tanırsınız.

    Bu adam, o senelerin parlamento hayatında ismi üzerinde hayli dedikodu yaptırmıştı. O zamanki mizahi ve ciddi gazeteler Boşo Efendi’den uzun uzun bahsetmişlerdi.

    Mesela bu adam bir gün kürsüye çıkmış ve “Efendiler, Osmanlı Bankası ne kadar Osmanlı ise ben de o kadar Osmanlıyım!” demek cüretinde bulunmuştu da kimse bu küstahı defetmemişti.

    Bir başka gün de merhum Babanzade Hakkı Bey’den bahsederek “Yabanzade” demiş ve merhumdan şu güzel cevabı almıştı: “Babandır!”

    İşte bu Boşo, nihayet Yunanistan’a gitmiş ve orada mühimce mevkiler işgal etmişti.

    Dün aldığımız bir habere göre bu açıkgöz ve küstah adamın bir ameliyat neticesinde gözlerini macera dolu hayatına kapamıştır. Haber şudur:

    Atina-24 (Apo, Matini) Sabık mebuslardan kirye Boşo bir ameliyat neticesinde vefat etmiştir.

    TÜRK KADINININ İNTİHAP HAKKI [37]

    Kadınlardan da mebus çıkarılması meselesinin en hararetli müdafii olan Nezihe Muhittin Hanımla görüşen bir muharririmiz diyor ki:

    Dün Nezihe Muhittin hanımla tekrar görüştüm. Türkiye’deki kadın mefkûrelerinden birinin, hatta en birincisinin tahakkuk etmek üzere bulunması, kadınlar birliğinin sabık reisesini helecan ve heyecana gark ediyordu. Nezihe Hanım, sevinç ve telaş içinde bize şu izahatı verdi:

    “Çoktan beri uğrunda mücadele ettiğim gayelerimden en mühimi artık tahakkuk sahasına girdi. Heyecanımı maruz görünüz, içimde hayallerini hakikat halinde görmeye muvaffak olan bir insan sevinci var.

    Cumhuriyet hükümetinin kadınlara tabii hakkını er, geç vereceğine kaniydim. Artık bir medeniyet lazımesi halini alan bu inkılapta, en müşkül inkılapları bile başaran cumhuriyet hükümetinin daha ziyade gecikmesi kabil olamazdı.”

    FENERBAHÇE-GALATASARAY [38]

    Bu İki Rakibin Küçükleri Maç Yapacaklar

    İsimlerinin karşılaşması bile diğer maçlardan başka bir heyecan veren bu iki kulübün küçükleri Cuma günü bir maç yapacaklardır. Her iki takım küçüklerimiz arasında mütemayiz birer kuvvet teşkil ettikleri için bunların yapacakları maç hususi bir ehemmiyete maliktir.

    Galatasaray takımı son maçlardaki muvaffakiyetleriyle tamamen hazırlıklı bir vaziyette olduğunu ispat etmiştir.

    Fenerbahçe küçükleri bir aralık her hafta maç yaptıkları halde son zamanlarda görünmez olmuşlardır. Bu itibarla Fenerli küçüklerin hakiki vaziyetleri meçhuldür.

    Haber aldığımıza göre her iki takım tam kadrolarla ve azami kuvvetle sahaya çıkacaklardır.

    Mesela Galatasaray’dan Necdet, Şadi, Rufat, Kemal; Fenerbahçe’den de Fikret, Muzaffer, Reşat, Nejat gibi müteaddit defalar birinci takımda oynadıkları için artık birinci takımlar kadrosuna ithal edilmiş küçükler de Cuma günkü maçta oynayacaklardır.

    Her iki takımın, temsil ettikleri müessesenin bütün yarınki yıldızlarıyla karşı karşıya gelmeleri heyecanlı bir temaşanın mevzusu olacaktır.

    GALATASARAY-RUM MUHTELİTİ [39]

    Galatasaray birinci futbol takımı yarın Taksim Stadyumu’nda Rum muhtelit takımıyla bir maç yapacaktır. Yaklaşan lig maçlarının ilk teması malum olduğu veçhile Beşiktaş-Galatasaray müsabakasıdır. Neticesi İstanbul şampiyonluğu üzerinde büyük bir tesir yapacak bir ehemmiyete malik olan bu maça hazırlık olmak üzere bu hafta Rumlarla karşılaşan Galatasaraylılar, son vaziyete nazaran hakiki kuvvetlerini göstermiş olacaklardır.

    ZEPLİN! [40]

    Geliyor, gelecek, derken geçti gitti ve bize uğramadı. Bu vefasızlığın sebebi “muhalif rüzgâr” imiş. Hepimiz onu bayram ayı bekleyenler gibi ufuklarda araştırdık, meğer o aykırı geçmiş. Şimdi Berlin’den gelen bir tel bize zeplinin Nisan’da geleceğini haber veriyor. Demek “Vuslat yine mi kaldı güzel faslı bahare?” diyebiliriz.

    İki dost birbirine soruşuyorlardı:

    • Nasıl gördün mü balonu?
    • Görmedim ama görmüş kadar oldum.
    • Ne gibi?
    • Ne gibi olacak? Enayi gibi! Herkes Eminönü’nde havaya bakıyordu, ben de bakarken uçmuş, farkında olmadan!
    • Balon mu?
    • Hayır! Benim saat!

    DÜN HAKİKİ BİR SPOR GÜNÜ OLARAK GEÇTİ [41]

    Dün İstanbul sporcuları için hakiki bir faaliyet günü olarak geçti. Taksim sahasında muhtelif takımlar arasında futbol maçları yapıldığı gibi Robert Kolej’de kır koşusu icra edilmiştir.

    Taksim stadyumunda yapılan maçların birincisi ve aynı zamanda en mühimi Galatasaray-Fenerbahçe küçükleri arasında yapıldı. Kuvvet, teknik itibariyle birbirinin dengi olan bu iki takım şehrin küçük takımları arasında esas itibariyle mütemayiz bir kuvvet teşkil etmektedirler.

    Bu maça verilen ehemmiyet dolayısıyla her iki ekip azami kuvvetiyle sahaya çıkmışlardı. Birinci takımlarda birçok defalar oynamaları itibariyle artık o takımların esas kadrolarına girmiş bulunmaları icap eden Fikret, Muzaffer, Reşat, Necdet, Rıfat, Şadi gibi oyuncular, mensup bulundukları kulüplerin müstakbel yıldızları olmak sıfatıyla küçükler arasında oynamakta idiler.

    Oyun çok heyecanlı oldu. Refik Bey’in tarafeynin en küçük şiddetini bile tecziye etmesine rağmen dünkü küçüklerin maçı çok sert oldu, demek hiç de hatalı olmaz.

    İlk devrede Fenerliler rüzgâr altında oynamakta idiler. Buna rağmen devreyi beraberlikle bitirmeye muvaffak oldular.

    İkinci devre çok daha şiddetli ve heyecanlı oldu. Daha ilk dakikalarda tazyike başlayan Galatasaraylılar kalecinin hatası yüzünden penaltıdan bir de sayı kazanınca Fenerlilerin artık mağlubiyeti bir emrivaki sayılmaya başlanmıştı. Fakat hiç de böyle olmadı ve faaliyete geçen küçük Fenerliler üst üste üç sayı yaparak maçı 3-1 galibiyetle bitirdiler.

    Dün küçüklerin maçında gördüğümüz bir hadise üzerinde tevekkuf etmeden geçmeyeceğiz.

    Maç iptidasında çok temiz bir cereyan takip ederek başlamıştı. Fakat tekme savurmayı müptezel bir hale getiren Galatasaraylı bir müdafaa oyuncusunu (kıyafetlerine nazaran efendi olması lazım gelen) bazı arkadaşlarının mütemadiyen teşvik etmesi ve tekme yiyenlerin istihzaya uğraması oyunu çığrından çıkardı ve zavallı Refik bu birbirinin canına susamış gibi oynayan iki takımı idare için çok müşkülat çekti.

    Sporda nezahatle oynanmış bir oyundaki mağlubiyetin çok zaman bir galebe kadar şerefli olduğunu unutan ve tekme atanları takdir, yiyenleri de istihzaya layık görenlerin hala mevcut olası şayanı hayrettir.

    “Spor zihniyetini kavramamış” diye tenkit ettiğimiz cahilleri takdis edelim. Bizzat münevver geçinen zümre daha feci hatalar yapıyor.

    KAPLUMBAĞA! [42]

    Allah Allah! Bu ne garibedir?

    Gümrük istatistiklerine nazaran Türkiye’ye bir sene zarfında 4 adet kaplumbağa ithal olunmuş.

    Ne için diye merak etmeyiniz! Yemek içinmiş.

    Geçen sene olimpiyatlar dolayısıyla Amsterdam’da otururken bize ikram olarak kaplumbağa çorbası verdilerdi. Evvela ne olduğunu bilmediğimiz için tatsız bir çorba diye içerken kaplumbağa olduğu anlaşılınca hepimiz el çekmiştik. Hele Çelebizade Sait bu lakırdıyı işittiği zaman ağzındaki lokmayı bile pek güçlükle yutmuştu.

    Bu havadisi okuduğum zaman o hadise aklıma geldi. Hala ben kaplumbağada ne tat olduğunu anlamış değilim.

    [1] 1 Mart 1929 – Cumhuriyet Gazetesi

    [2] 1 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi

    [3] 2 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [4] 2 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi (M.S.)

    [5] 3 Mart 1929 – Son Saat Gazetesi

    [6] 4 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [7] 5 Mart 1929 – Cumhuriyet Gazetesi (Abidin Daver)

    [8] 6 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi

    [9] 6 Mart 1929 – Cumhuriyet Gazetesi

    [10] 7 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [11] 7 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [12] 7 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi (Burhan Felek)

    [13] 7 Mart 1929 – Vakit Gazetesi

    [14] 8 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [15] 9 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [16] 10 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [17] 11 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi (Burhan Felek)

    [18] 12 Mart 1929 – Cumhuriyet Gazetesi (Abidin Daver)

    [19] 12 Mart 1929 – Vakit Gazetesi

    [20] 13 Mart 1929 – İkdam Gazetesi (Ahmet Haşim)

    [21] 16 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi

    [22] 17 Mart 1929 – Vakit Gazetesi

    [23] 18 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi

    [24] 18 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [25] 18 Mart 1929 – Cumhuriyet Gazetesi

    [26] 19 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi

    [27] 19 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [28] 20 Mart 1929 – Cumhuriyet Gazetesi

    [29] 20 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [30] 20 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [31] 20 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [32] 21 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [33] 22 Mart 1929 – İkdam Gazetesi (Ahmet Haşim)

    [34] 23 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi (S.G.)

    [35] 24 Mart 1929 – Cumhuriyet Gazetesi (Abidin Daver)

    [36] 25 Mart 1929 – Vakit Gazaetesi

    [37] 26 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [38] 27 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [39] 28 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [40] 29 Mart 1929 – Millliyet Gazetesi (Burhan Felek)

    [41] 30 Mart 1929 – İkdam Gazetesi

    [42] 31 Mart 1929 – Milliyet Gazetesi (Burhan Felek)

  • 1924 Derbi Kavgası V

    1924 Derbi Kavgası V

    1924 yılında Türkiye’nin ilk “Ulusal” Futbol Şampiyonluğu düzenlendi. Ankara’daki müsabakalara giden yolda İstanbul Şampiyonluğu büyük tartışmalara sahne oldu. Bu ay sitemizde, yarı finaldeki Fenerbahçe-Galatasaray kavgası ile zirveye ulaşan büyük şampiyonayı (Galatasaraylılığı ile bilinen) Cumhuriyet gazetesinden aktarıyoruz… Huzurlarınızda 1924 Derbi Kavgası V

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    13 Ağustos 1924

    Galatasaray’la Fenerbahçe Cuma günü karşılaşıyor.

    İki kulüp arasındaki rekabet – Galatasaray’ın ateşi neden doğar? – Bu müsabaka değil, futbol kasırgası!

    İstanbul birinciliği için bu iki kulüp yine karşı karşıya gelecek deyince insan, farkında olmadan bir heyecana düşüyor.

    Galatasaray-Fener rekabeti bizde hemen hemen futbol tarihi ile beraber doğmuştur. Her zaman müsabakadan haftalarca evvel dedikodular, bahisler, iddialar başlar ve müsabakadan sonra da yine aylarca yaşar. İki kulüp arasında öyle çarpışmalar hatırlıyoruz ki üzerinden seneler geçtiği halde hatırası hala canlıdır.

    Yapılan müsabakalar ekseriya bütün hesapları şaşırtır ve diyebiliriz ki çarpışan şey müdafaası, hücum hututu muayyen kaidelere, kanunda merbut birer futbol mekanizması değildir de sadece bütün kuvvetlerini maneviyatlarından toplayan birer heyettir. Çok defa gördük ki Galatasaraylılar pek genç oyuncularla adeta ikinci takım halinde ortaya çıkmışlar fakat yüreklerde kaynayıp bütün hesapları alt üst eden bir kuvvetle Fenerbahçe’nin o saat gibi işleyen ahengini dağıtıvermişlerdir. Bu noktadan bakınca Galatasaraylılar kulüpçülük imanı ile bütün diğer heyetler arasında temayüz ederler. Kulüplerine bu kadar merbut insanlar pek nadiren bir araya toplanabilir. Hele arkalarında bir mektep, bir gençlik membaı var ki her an sarı-kırmızı bir ateşle tutuşuyor. Galatasaray’ın mağlup olduğu günler hüngür hüngür ağlayan sekizer, onar yaşında kulüpçüleri hep görmüşsünüzdür.

    Mektepte teneffüs saatlerinde, yemek zamanlarında her boş ve serbest saniyede o gençler arasına sokulunuz, işiteceğiniz şey sadece kulüp bahisleri, müsabaka iddialarıdır ve ekseriya bu dedikodular Fener’le Galatasaray arasındaki ezeli rekabetin etrafında toplanır. Zeki, Nihat’ı geçebilir mi? Ali, Bedri’yi tutamaz mı? Cafer, [Leblebi]nin karşısında şaşırmayacak mı?

    O mini mini zekâlar hep bunun üstünde işler, Nihat o kalplerde kuvvet ve cesaretin abidesi gibi yaşar; ismi arslandır. Necip’i sevmeyen yoktur; artık futbol meydanında ihtiyarlamış olmasına rağmen hala şahin diye anılır. Mehmet’e Türklerin en iyi sağ açığı diye iman etmişlerdir; duydukları muhabbeti leblebi unvanının vererek izhar ederler. (Ali)nin yenilmez müdafaasına nispetle kendisine pek de hoşa gitmeyecek lûgat takanlar vardır.

    Futbol meydanında en canlı ne işitiyorsanız membaı Galatasaray’dır. Zamanına göre [Top yok, adam var] diye destur icat ederler. Sırası gelince on sekiz elif miktarı med ile [ye!] diye teşci nidalarını yine onların arasından duyarsınız.

    Müsabakalardan sonra Galatasaraylıları göğüslerindeki kurdeleye bakarak ayırmaya lüzum yok. Gözünüzü kapayınız, onları seslerinin kısıklığından da tanıyabilirsiniz. Bütün o bir buçuk iki saat içinde “Dayan Galatasaray. Haydi, arslan” diye coşan, taşan feryatları herkesi heyecandan kızıl ile mor arasında bir renge boyamış, bütün hançereleri kanayacak kadar üzmüştür. Sonra onları ya mektebin salonunda yahut Beyoğlu’nda bir pastacının köşesinde toplanmış görürsünüz. O günkü zafer tesit edilirken yahut mağlubiyetin sebepleri münakaşa edilirken müsabakanın her sahnesi, her saniyesi tekrar yaşanır. Denilebilir ki Galatasaray ruhunun en bariz tecellisi bu toplanışlardadır.

    Maçlardan ziyade Galatasaraylıları meşgul eden, yoran şey, müsabakadan pek evvel başlayıp aylarla süregelen münakaşalar, mütalaalardır. Hiçbir tarihi hadise o mektepli sporcuların muhayyilesinde futbol menakıbı kadar canlı bir yer tutamaz. Bütün bu kulüpçülük ateşinin hedefi hemen sadece Fenerbahçe’dir. Mesela Altınordu İstanbul birinciliğini kazandığı uzun senelerde bile Galatasaraylılar için Fenerbahçe derecesinde rakip olamamıştır.

    Mahalle aralarında, altışar, sekizer yaşında çocukların oynadıkları top oyununa dikkat ediniz. Bir taraf Fenerbahçe, diğeri Galatasaray unvanını benimser, Ta böyle sokak aralarında başlayan taraftarlık, müsabaka günlerinde azami bir inkişafa mazhar olur ve sahada birbirine yumruk savuran oyunculardan ziyade tribünlerde, balkonda, seyirciler arasında her an patlamak için soluyan bir heyecana şahit olursunuz. Top hangi tarafın ayağına geçerse bu pür heyecan kitlenin arasından başka bir nida yükselir. Rakip kaleye doğru akan hücum dakikalarında bir feryad-ı şiddetle çınlayan teşcîler, böyle fırsatlar kayboldukça bir figan haline gelir.

    Gol!.. Topun kale ağlarından içeri girmesi böyle müsabakaların etrafını örüp çevreleyen binlerce seyirciyi adeta çıldırtır. O yerler alkış tufanı ile kaynar; fesler, kalpaklar havaya fırlar; birbirini öpenler, kalkıp oynayanlar görülür. Oyuncular arasında sayıyı yapan arkadaşın eli sıkılır; seyirciler arasından fırlayıp onu kucaklamak, omuzlamak için koşanlar olur. O binlerle ve binlerle futbol meraklısının bir kısmı böyle kaynar ve kaynaşırken bir kısmı da yapılan sayıya ofsayd gibi bir bahane arar yahut da “Hakem biraz evvelki hatayı göremedi de…” tarzında çatılacak bir yer bulur. Oyun bitip de son düdük çınlayınca o meydanda emsalsiz bir kasırga kopar.

    Birçok saatten beri galibiyet neşesi veyahut mağlubiyet acısı içinde yandıkları halde yine meydanın etrafındaki çerçeveyi kıramayan meraklıların her biri yayından fırlayan bir ok gibi oyuncuların üstüne üşüşür. O biçareler deminden beri duydukları heyecan, uğradıkları yorgunluk elvermemiş gibi şimdi de güya bu iltifat kıyametinin ortasında omuzdan omuza uçarlar. Ve bu yarı mest, yarı çılgın kalabalık daracık kapılardan birbirini ezip çiğneyerek taşar. Caddede tramvaylar durur, otomobiller bu kıyametin ortasında şaşalayıp homurdar. Gelip geçenler arasında spor ateşini kalbinde duymamış, bu aşkı tatmamış olanlar varsa birdenbire neye uğradığını anlamaz, oradan oraya kaçışırlar. İşte önümüzdeki Cuma, Fenerbahçe ile Galatasaray arasında böyle bir fırtına daha kopacak.

    Yarın da iki takım arasında mukayeseler yaparak galip gelmek istimallerinin hangi tarafa mütemayil olduğunu tetkik edeceğiz. (K.R.)

    (DEVAM EDECEK)

  • 1924 Derbi Kavgası III

    1924 Derbi Kavgası III

    1924 yılında Türkiye’nin ilk “Ulusal” Futbol Şampiyonluğu düzenlendi. Ankara’daki müsabakalara giden yolda İstanbul Şampiyonluğu büyük tartışmalara sahne oldu. Bu ay sitemizde, yarı finaldeki Fenerbahçe-Galatasaray kavgası ile zirveye ulaşan büyük şampiyonayı (Galatasaraylılığı ile bilinen) Cumhuriyet gazetesinden aktarıyoruz… Huzurlarınızda 1924 Derbi Kavgası III

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    7 Ağustos 1924

    İstanbul Mıntıka Futbol Birinciliği

    Galatasaray, Altınordu, Beşiktaş, Fenerbahçe, Süleymaniye ve Haliç kulüpleri birinci devrenin galipleridir.

    Ankara müsabakalarında İstanbul şampiyonluğunu temsil edecek futbol takımının tayini için bir haftadan beri başlayan futbol maçlarının birinci devresi dün bitti. Bu müsabakalarda son Avrupa seyahatine iştirak eden oyuncularımızın birçoğunu gördük ve bu müsabaka o zamandan beri kazanılan terakkinin dereceği için bir miyar oldu. Müsabakalara iştirak eden takımların başında daima ismi geçen Galatasaray’la Fenerbahçe var. Herkes bu iki kulübün Altıntuğ ve Yeni Şafak gibi şöhretçe ikinci üçüncü derecedeki takımlara karşı elde edeceği neticeyi merakla takip etti ve birinin on sayı, diğerinin altı sayı yapması da birçoklarını tatmin edecek bir hadise olmak üzere kaydolundu. Hâlbuki oyunun sanat kısımlarına ehemmiyet veren birçok nazarlar arasında ne Fenerbahçe’nin, ne de Galatasaray’ın son oyunlarını beğenmeyenler de görüldü. Filhakika en ileri gelen bu iki kulübün kısmen genç ve tecrübesiz rakiplerine karşı oynadıkları oyun esnasında öyle ihmalleri vardı ki aynı gevşeklik mesela Süleymaniye ve Beşiktaş gibi kulüpler karşısında tekerrür etse oldukça vahim neticeler verebilirdi. Yeni Şafak’ın, Altıntuğ’un böyle büyük müsabakalara ilk defa dâhil olan gençleri arasında karşı tarafın Avrupa görmüş, enternasyonel oyuncu unvanını kendine mal etmiş futbolcularını kıskıvrak tutanlar vardı. Birçok defa rakiplerinin oyun sistemini bozdukları, ahengi dağıtıp hasımlarını şaşırttıkları oldu. Bu itibarladır ki Paris müsabakalarına ve ondan sonra da şimali Avrupa seyahatine iştirak eden oyuncuların ekseriyetini toplayarak bu iki kulüp bazılarında ufak bir inkisar tevlit etti. Çünkü bu kadar tecrübeden sonra oyuncular arasında daha fazla irtibat, oyunun idaresinde daha ince hesap ve itidal bekleniyor ve hele bazı hatalar öyle enternasyonel oyunculara yakıştırılamıyordu.

    Evvelce tahmin ettiğimiz gibi bu müsabakalara Altınordu maruf oyuncularından mahrum bir heyet halinde dâhil oldu.

    Millî takımda Altınordu’yu temsil eden Nedim, İbrahim ve Kemal Beylerin buradan ayrıldıklarını uzun zamandan beri işitiyorduk. Buna nazaran eski İstanbul şampiyonunun ilk devrede (elimine) olacağını tahmin edenler pek çoktu. Fakat bir ay evveline kadar Altınordu ikinci takımı unvanını taşıyan gençler kırmızı-lacivert formanın hep o tahminleri altüst eden yeni bir sihri olarak Hilal ve Vefa futbol kulüplerine galip geldiler.

    Bugün birincilik müsabakalarının ikinci devresi başlıyor ve Altınordu bu devrede (yarın) Galatasaray’la karşılaşacak. Aralarında Ali, Muslih, Mehmet, Nihat, Kemal gibi Paris seyahatine iştirak etmiş beş oyuncu bulunan Galatasaraylıların bu müsabakadan herhalde muvaffakiyetle çıkacağına muhakkak nazarıyla bakanlar pek çoktur ve filhakika Altınordu’nun şimdiki genç ve tecrübesiz futbolcularından daha fevkalade neticeler beklenemez.

    Dört taraftan yıkılmaya çalışılan bir kulüp namıyla kazandıkları son iki galibiyet hakiki bir şereftir. Böyle olmakla beraber yarın da maneviyatlarını sarsmadan sonuna kadar sebat etmeleri icap eder. Altınordu müdafaası için Galatasaray’ın en tehlikeli noktası açıklarıdır. Açıkları iyi tutmak sayı adedini asgari dereceye indirebilir.

    Talih bu müsabakalarda da kuvvetli tarafa yardım etti. Yeni kura mucibince Fenerbahçe ile Beylerbeyi, Süleymaniye ile Haliç, Beşiktaş’la Beykoz çarpışacak. Beşiktaş’ın Refik, Cavit, Canip gibi en seçme oyuncuları hasta olduğu için yerlerine ikinci takımdan gençler ikame edilecekmiş. Bununla beraber eski büyükler kümesi için en kuvvetli bir rakip olarak Beşiktaşlılar hatıra geliyordu. Beykozlular ise Altınordu’nun eski oyuncuları olan Emin, İbrahim gibi kuvvetli gençlerden mürekkep olduğu için Beşiktaş müsabakasının galibini tahmin etmek biraz müşkül olur. Beşiktaş’la Beykozlular bu iki şedit takım birbiriyle çarpışıp yorulduktan sonra Galatasaray ve Fenerbahçe gibi rakipler karşısına çıkacaklardır. Şu halde nihai müsabakaları Galatasaray’la Fenerbahçe’ye tevcih edenler yanlış addolunamazlar.

    8 Ağustos 1924

    Futbol Müsabakalarının Tehiri

    Futbol ve Birlik Heyeti Riyaseti’nden: Bugün (dün) icrası mukarrer olan mıntıka birinciliği müsabakalarından Beşiktaş-Beykoz ve Fenerbahçe-Beylerbeyi müsabakaları muhalefet-i hava münasebetiyle 10 Ağustos Pazar gününe tehir edilmiş ve aynı saatlerde icrası takarrür etmiştir.

    9 Ağustos 1924

    Dünkü Birincilik Müsabakaları

    Dün Taksim Stadyumu’nda futbol birinciliği müsabakalarına devam edilmiş ve evvelce çekilen kura mucibince Altınordu-Galatasaray, Süleymaniye-Haliç takımlarının karşılaşmaları takarrür etmiştir. İki günden beri devam eden muhalefet-i hava dolayısıyla müsabaka saatinde sahada ispat-ı vücut etmeyen Altınordu takımı hükmen mağlup, Galatasaray ise galip ilan edildikten sonra saat 6.45’de Süleymaniye-Haliç müsabakasına Haçopulo Efendi’nin idaresinde başlandı.

    Birinci devrenin ortasına kadar hava müsait gitmiş ve oyun ahenkle devam etmekte bulunmuş iken devre ortasında bardaktan boşanırcasına yağmaya başlayan yağmur sahayı az bir müddette bir sel çukuruna döndürdü ve oyunun ahengine büyük sekte vurmakla beraber oyuna devam edildi. Bu devre tarafeynin birer sayısıyla berabere hitam buldu.

    İkinci devrede Haliç takımı daha düzgün oynamaya başladığı halde Süleymaniyelilerin tamamıyla ahengi bozuldu ve neticede Haliç’in yaptığı iki sayıya mukabil Süleymaniye’nin yaptığı üç sayı ve galibiyeti ile müsabaka hitam buldu. Haliç takımı bugün en iyi oyununu oynadığı halde Süleymaniyeliler çok fena bir oyun oynadılar ve ancak bir sayı farkla galip gelebildiler. (Haliç)in dün mağlubiyetle neticelenen oyunu kendisi için muvaffakiyetli olduğu kadar ati için de ümit veriyor.

    (DEVAM EDECEK)

  • Ezeli Rekabet

    Ezeli Rekabet

    Türk basın tarihinin Fenerbahçe destanını yazan isimlerden Necmi Tanyolaç, muhteşem bir ezeli rekabet tarifiyle karşınızda… Keyifli okumalar.

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    Ezeli Rekabet

    Bu sabah çok erken saatlerde, belki de sabah karanlığında Dolmabahçe’ye İstanbul un her tarafından koşarak giden heyecanlı meraklılar göreceksiniz… Sabahlayanlar da caba… Onlara Tanrı yardım etsin…

    Bir merkezden yönetiliyormuş gibi; Mithatpaşa’ya akan bu meraklılar, önce bilet, sonra da kısmet arayacaklar… Oysa o sabah o insanların evinde hayatın çeşitli zorluklarından ibaret dertler adeta çiçek açıyordu.

    ZAM Gelecek Diyorlar Şekere Ete Süte,

    BOŞVER ARKADAŞ BİR GÜNLÜK BUNLARA,
    KOŞ EZELİ REKABET DENEN İLLETE…

    Spiker 50 yıldır mikrofona dil döküyor:

    İsfendiyar, Torik Necmi’nin uzattığı topu kaptı, ortaladı… Metin geriden koştu, yükseldi, çaktı kafayı… Özcan’ın kalesinde koskoca bir delik var… Gooollll…

    Basri Avni’ye, Avni Naci’ye… Ve Lefter bir helikopter gibi iniyor kaleye… Kimseye değmeden… Turgay’la karşı karşıya şimdi… Sanki kürsüde ders veriyor… Tutma oğlum bu topu… Hocanın dediğini yap. Ve Turgay laf dinliyor… Sarı-Kırmızılı filelerde bir Fener asılı şimdi…

    NE SEÇİM MÜCADELESİ, NE EKMEK KAVGASI…
    MAÇA GELECEK, CEBİNDE ÜÇ KURUŞ NAFAKASI

    Adam, altmış yıldır tribünlerde titriyor. Kalbi ne kadar sağlammış meğer… O’nun devri futbolcuların “Bey” diye çağırıldığı, yeni yetişmelerin “efendi” diye anıldığı bir devir…

    “Merkez muhacim Zeki Bey tam santra noktasında merkez muavin Nihat Beyle kucaklaştı… Karşılıklı şanslar teati ediliyor.”

    Böyle yazdı ustalarımız maçları… Şimdi “Koçum benim” diye bağırıyorlar birbirlerine… Spor sayfalarında “Bale resitali, kramponların balesi gibi” lâflar…

    EZELİ REKABET DEMİŞLER ADINA
    UYUMA ARKADAŞ KOŞ MİTHATPAŞA STADI’NA

    Dropsçu Halit, benim bildiğim kırk yıldır tribünlerde nane ve heyecan satıyor. “Neler oluyor bugün…” diyerek… Devirler değişti, lingo lingo şişeler girdi tribünlere… Ayva artık tarihten bir yapraktır. Şimdilerde taraftarlar birbirlerine ayva değil, lâf atıyorlar… Ve bazen birbirlerini acıtıyorlar.

    DÜNYA İKİYE BÖLÜNÜR BÖYLE GÜNLERDE
    HEM AĞLANIR, HEM GÜLÜNÜR TRİBÜNLERDE.

    Kin, hırs, intikam, gürültü, patırtı, komedi, dram, kaynana zırıltısı, şarkılar, türküler, sataşmalar, taşlamalar, haşlamalar ve dahi davul zurna refakatinde tribünden sesler… FENEEERR… CİM BOM BOM… 36 kısım tekmili birden…

    En uzun rüya bu… Ülkemizin en çok seyredilen, en eski filmi bu… Aktörler değişiyor, konu değişmiyor…

    BÖYLE GELMİŞ BÖYLE GİDER,
    HAKEM YUFKA YÜREKLİYSE EĞER
    MAÇ KARAKOLDA BİTER…

    Necmi Tanyolaç – 1973 – Tercüman Gazetesi

  • Artık 140 Yıl Önce

    Artık 140 Yıl Önce

    1934 yılında Haber gazetesinde “50 Yıl Önce Galatasaray ve Fenerbahçe!” başlıklı bir yazı yayınlanmış. Bugünden baktığımızda artık 140 yıl önce eder. Bakalım Hikmet Münir Ebcioğlu’na göre, 1880’li yıllarda futbol nasıl oynanırmış? Keyifli okumalar…

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    50 Yıl Önce Galatasaray ve Fenerbahçe!

    Galatasaray ve Fenerbahçe’nin elli sene evvel mevcut olmadığını pek âlâ bilirim. Fakat bizde futbol deyince hatıra gelen, bu iki kuvvetli kulüptür. Bu iki kuvvetli kulübün de adı geçince, muhakkak bir ayak topunun, yirmi iki kişi arasında harp edercesine o yana bu yana ve nihayet arkası ağlı iki direk arasına sürüklenip hamlelerle çıkarıldığı, düdükler çalındığı “Yaşa, vur! Şandelle, şut!” diye içerden, dışardan güçlü kuvvetli sesler işitildiği derhal hatıra gelir… Bu, futbol oyunudur.

    Elli sene evvel İngiltere’de, bugünkü Fenerbahçe – Galatasaray’ımız gibi muntazam ve muayyen hisler besleyen kulüpler yoktu. Fakat bizde futbol ananesinin anası sayılan bu geniş ve çok taraftarlı futbol hareketinin elli sene evvel Avrupa şehirlerinde ne gibi bir manzara arz ettiğini anlatmak isterim.

    Elli sene evvel top nasıl oynanırdı. Elli sene evvelin Zekisi, Nihadı, Bekiri, Rebiisi Avrupa’da ne idi? Alek Ceksonu, Pudi Futu, ne biçim tiplerdi? Nasıl giyinir, ne suretle ileri geri koşarlardı.

    Elli sene evvelki futbolcuyu size tarif etsem şaşacaksınız!

    Yukardaki resimde de görüldüğü veçhile, futbolcunun kendisine göre hafif, fakat şimdiki kıyafete nispetle, önü ilikli bir kapıcı elbisesi kadar yüklü ve mazbut giyinişleri vardı. Vücutlarının üst yanı, sıkı örülü ve yol yol renkli, göğüsleri kapalı devrik yakalı gömlekle örtülüydü. Alt yana pantolon giyilirdi. Bir futbolcunun pantolonu elli sene evvel, dizlerini muhakkak surette kapatır ve gene dizlere kadar da kalın çoraplar çekilirdi.

    Şimdi olduğu gibi belli başlı, altı çivili bir futbol potini icat edilmiş değildi. Ekseriyetle, mektep çocuklarının oynadığı şekilde, sokak fotinleriyle top oynanır ve bazen eski ayakkabılardan bir çift bilhassa futbola tahsis edilir. Maça, öğle yemeği sarılmış gibi bu potinler bir kâğıt içinde mahfuz olarak getirilirdi.

    Hakem denen adam, bir suareye gidiyormuş gibi, tam kıyafetle; yani ceketi, pantolonu, yeleği, kolalı yakalığı her şeyi takılmış, takıştırılmış olduğu halde sahaya gelir ve bütün oyun müddetince zorlu bir hayat yaşardı.

    Top sürmek, körlemesine bir takım itelemeler, delicesine şutlar, hatta ayağın altında şöylece bir kontrole almadan yuvarlak meşini birbirlerine devrederek iki direğin arasına doğru hücum etmekten ibaretti.

    Kale iki direkti. Yüksekten giren topun vaziyetini tayin için, iki direğin üstü muayyen bir yükseklikte sonradan birleştirilmiş, çatı haline getirilmiştir, arkasındaki ağ ise, resimde görüldüğü halde daha sonraları konmuş ve adeta bir ihtira kıymetinde görülerek büyük nümayişlerle karşılanmış, umumileşmiştir.

    Seyirciler, şimdikinden daha ziyade kavgadan hoşlanırlardı. Onun için münakaşalar, oldukça hararetli ileri geri saldırmalar eksik olmazdı.

    Gol olmaya görsün! Kalecinin -hele iki direğin arkasında ağ da bulunmadığı zaman- golü yapanın ayağının tekme kuvveti uzunluğunca koşup kale artlarından büyük bir muvaffakıyet hissiyle o topu tekrar oyun sahasına kavuşturuşu bir hâdiseydi. Bazen bu, hayli uzun sürer, halk bir miktar, yerlerinden de ayrılarak, sahanın az açıklarında hava alır, soğukluklar içer, birbiriyle sohbet veya oyun üzerine bir çekişme yapardı.

    Elli sene evvelki top oyununun en mühim hâdisesi, bir ara, oyun kıyafetinde futbolcuların küçük bir yenilik göstermesi olmuştur. Bu nedir sanırsınız? Ayakkabılarını mı değiştirdiler? Gömleklerine biraz daha renk mi ilave ettiler? Hayır! Futbolcular, uzun pantolonlarıyla çoraplarının birleştiği yerden dizlerini bir parça açmış, havalandırmışlardı. Sen misin bunu yapan! Zaten baş göstermiş olan elbiseleri kısaltmak eskisinden daha pratik bir hale sokmak hareketi aldı yürüdü. Kadın, erkek, o zaman için katiyen “uygunsuz” sayılabilecek bir takım “yeni” kıyafetler ihdas ettiler. İçtimaî bir rezalet halini aldı. Bunun üzerine İngiltere’nin “Futbol Cemiyeti” derhal sıkı bir tedbir almış ve futbol oynayanların dizlerini kapattırmıştır. Sonraları bu nizam, kuvvetini kaybedinceye kadar, futbolcular, dizleri ve dirsekleri kapalı olduğu halde bir fırın içindeymiş gibi, alınlarından leblebi büyüklüğünde terler dökerek mücadelelerinde devam edip durmuşlardır.

    Yarım asır önceki futbolcuların yüzleri de kendilerine has ve pek heybetli bir manzara gösterirdi. Yan taraflardan sakallı olanları çoktu. Bıyık muhakkak lâzımdı. Yani, bundan elli sene evvel Londra’da az çok bugünkü manasıyla bir Nihat meydana gelmiş olsaydı, manzarası şu olacaktı: Kulak memelerine doğru sevimli bir kıvrım yapan gür bıyıklar, yandan sakallar ve hatta tahammül edebilirse tam bir heybet ve ehliyetli oyuncu şekli gösterebilmek için çepeçevre sakal…

    Futbol oyunu, bu sahada ilk adımı atanların saç, sakal ve bıyıktan kurtulması gibi temizlenmiş, fazlası ayıklanmıştır. Ancak, mücadele noktasından, elli seneden biraz daha evvelki devrelere kadar arada bir gittiği görülüyorsa, bu, futbol oyununun mirassız bir cenaze alayından her halde biraz Farklı olduğunu göstermek içindir.

    25 Ekim 1934 – Haber: Akşam Postası Gazetesi (Hikmet Münir)

  • Bombacı Bekir Almanya’da

    Bombacı Bekir Almanya’da

    Üzerine en detaylı araştırma yazısını Sevecen Tunç‘un (“Sana Hikaye Geliyor” kitabında) kaleme aldığı Bombacı Bekir Refet Teker, 1935 yılında Çelebizade Sait Tevfik’in “Ayda Bir” dergisindeki yazısına konu olmuş. Bombacı Bekir Almanya’da çok meşhur bir futbolcu olmuştu. Bir gün bir biyografiye kavuşması ümidiyle… Keyifli okumalar…

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    Not: Yazıyı bulup bize gönderen Haluk Kılıç ağabeye sonsuz teşekkürlerimizle…

    Avrupa’da Gördüğüm İlk Maçta Bekir’i Seyretmiştim

    Avrupa’ya ilk yolculuğum 1922 yılına rastlar. Varacağım yer, Peşte ve Viyana tarikiyle Almanya idi. Yapacağım iş de, o zamanlar sahibi bulunduğum stadyuma bir futbol takımı getirmek ve bizim meşhur futbolcu Bekir’le temas etmekti.

    Bekir’i Fortshaymda buldum… Burası, ufak bir fabrika şehriydi… İstasyonda bindiğim otomobilin şoförü, elimdeki kâğıtta yazılı adresi okuduktan sonra, ağız dolu koca bir:

    – Yah! çekerek hemen harekete geçti. Gittik, gittik… Gittik, gittik… Artık şehirden epeyce uzaklaştık sanıyordum… Fakat bir duvar üzerinde gördüğüm borazan çalan koca bir adam levhası, bilmem kaçıncı defa olarak tekrar gözüme ilişince, derhal şoförü eteğinden çekip durdurdum. Ben Türkçe, o Almanca, bir hayli hırlaştık… Ve bu kadar enayiliği kâfi görerek otomobilden indim.

    Bekir’in çalıştığı fabrika, meğer karşımda imiş… Durmaksızın işleyen birkaç asansörden birine atladım. Bir saniye sonra, altıncı kat!…

    Bekleme odasına aldılar… Girdim… Oturdum… Ve beş dakika sonra, kolları sıvalı bir işçi gömleği içinde bizim kara topuz göründü!

    Gözyaşları arasında bir kucaklaşma…

    Sokakta, kol kola giderken dikkat ettim: Bekir’i tanımayan yok. Herkes, ona, şapkasını çıkararak yarı hayran bir hürmetle selâm veriyor! Çocuklar, birbirini dürterek fısıldaşıyorlar:

    – Bekir!… Bekir!…

    Lokantada, karşı karşıya yurt hasretiyle konuşurken, bana bir müjde verdi: Bir gün sonra, senede ancak iki kere yapılan Fortshaym – Karlsruhe maçı varmış!

    Ve asıl güzeli, Bekir, bu maçta oynayacakmış!

    O gün geldi!…

    Bütün Fortshaym seferber olmuştu…

    Bütün şehir trene dolduk: kadını, erkeği, genci, ihtiyarile… Ellerde düdükler, balonlar… Ve bunların üzerlerinde şu kelime: Fortshaym!

    Tren, neşeden, kahkahadan kanatlar açmış bir saadet kuşu… Saatte 80 kilometre koşarak bizi Karlsruhe’ye götürüyor… Uğramadan geçtiğimiz istasyonlar birer gölgeden çizgi halinde, gözümüzden vızlayarak geçip siliniyor…

    Nihayet, şarkılar, gülüşmeler arasında Karlsruhe’ye geldik. Stadyum tıklım tıklım… Karşılıklı iki tribün: birini Karlsruheliler doldurmuş, öbürünü Fortshaymlılar…

    Bekir, soyunmaya gitti… Ben, fabrikatörler arasında kaldım…

    Heyecan… Gürültü… Düdük sesleri…

    İki tribün nöbetleşe, hep bir ağızdan bağrışıyorlar!

    Bu yirmi bin kişinin kopardığı fırtına arasında maç başladı…

    Birinci devrede Bekir muhacim oynuyordu.

    Oyun başlayalı on sekiz dakika olmuştu. Bizimki, ortadan doğru, topla beraber bir sökün etti. Muavini geçti… Müdafiyi bir çalımla sıyırttı ve nihayet dizlerine doğru akın eden pantolonunu, her zaman olduğu gibi şöyle bir yukarı çekerek: (Ya Settar!…) deyip dayandı…

    Top ağlarda!… İlk gol!

    Bizim tribünün keyfine değmeyin artık. Ben de aralarında sağa, sola yalpalar yaparak, kulak dolgunluğu ile ezberlediğim bir cümleyi yırtına yırtına bağırıyordum…

    Bu golden sonra, Karlsruheliler de biraz canlandılar… Bizim kale de şimdi tehlike geçiriyordu… Fakat Bekir, geriden gelen topu gene yakaladı ve bu sefer orta çizgiyi biraz geçer geçmez, daha ileri sürmeye lüzum görmeden yaradana sığınıp öyle bir dayandı ki, topun seyrini gözümle takip edemeden ağlara takılmış gördüm!

    Birinci parti böyle bitti…

    Şimdi, Alman oyuncular, bizim Zekiler, Alâeddinler, Nihatlar gibi yanımızda oturuyorlar ve avuçlarındaki limonları emiyorlardı… Kalantor kılıklı bir adam, bu aralık, kendi sırtındaki şık pardösüyü, üşümesin diye Bekir’in omuzlarına attı!

    Düdük:

    İkinci parti başlıyor: bu sefer Bekir müdafaada…

    Şimdi Karlsruheliler canlarını dişlerine takmış, on biri birden yükleniyor…

    Yükleniyor amma, Bekir, geçilmez bir kale… Kâh ileri, kâh geri, kâh sağa, kâh sola seğirterek akınları kesiyor, tehlikeleri kırıyor… Şimdi bakıyorsun ayağile müdafaadan hücum geçmiş… Şimdi bakıyorsun kafasile bir akını havadan kesiyor!

    İkinci kırk beş dakika, bu yeni plânın muvaffakıyetile geçti… Ve zafer, tehlikeye konmadı…

    Oyunun bittiğini bildiren düdük öttüğü zaman bir şey gördüm: Sahayı kaplayan omuzlar üstünde Bekir!…

    Bekir’e karşı beslenen sevgi, hayranlık öyle coşmuştu ki, bir aralık, kendi ayaklarımın da yerden kesildiğini duydum:

    – Horrraaa!…

    Türk olduğumu bilen Bekir’in arkadaşları, onun şerefine beni de sallasırt etmişlerdi!

    Gece, Fortshaymlılar, şehrin en büyük lokantasında bir ziyafet çektiler…

    Yenildi… İçildi… Şarkılar söylendi… Genç kızlar, onun yoluna çiçekler attılar…

    Fabrika müdürleri onu alnından öptüler ve sokaklar onun ismile çınladı!

    İşte, Avrupa’da seyrettiğim ilk maçta bunu görmüştüm: on bir kişilik bir takımı mağlúbiyetten galibiyete çıkaran bir Türkün zaferini!

    Sait Celebi – 1 Kasım 1935 – Ayda Bir Dergisi

  • İlk Millî Temasın Fotoğrafları

    İlk Millî Temasın Fotoğrafları

    Bugün ilk millî maçımızın 100. yıl dönümü… Dönemin meşhur dergisi Spor Âlemi, 5 Kasım 1923 tarihli sayısında, yine bize bir hazine sunuyor: İlk Millî Temasın Fotoğrafları! Keyifli seyirler…

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Romanyalı misafirlerimizin şehrimizdeki ilk dakikaları.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Türk millî takımı sahaya çıkarken.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Romanya millî takımı ile Türk millî takımı maçında Şükrü Naili Paşa Hazretleri.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Romanyalı misafirlerimiz, rıhtımda kendilerini karşılamaya gelen gazeteci ve sporcular arasında.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Romanya millî takımı reisi tarafından Türk millî takımına millî flamaları hediye edilirken.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    26 Ekim Cuma günü Taksim Stadyumu’nda yapılan büyük maçta: Türk millî takımı sahaya çıkarken.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Millî takımlar bir arada.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Türk millî takımı Romanyalı misafirleri arasında.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Millî takımlar maçında hasım kalesine hücum.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Millî takımlar maçından bir görüntü.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Romanya millî takımına ilk Türk golü.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Romanya millî takımı, Fenerbahçeli Sabih Arca (en solda) ile birlikte Taksim Stadyumu’nda hatıra fotoğrafı çektiriyor.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı tarafından Romanyalı misafirlere millî maçtan sonra Pera Palas Oteli’nde verilen ziyafetin fotoğraflarından.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Romanyalı misafirlerimizi vapur güvertesinde uğurlarken.
    İlk Millî Temas Fotoğrafları
    Romanyalı misafirlerimiz 29 Ekim akşamı Fatih Belediye Dairesi’nde Belediye Başkanı tarafından verilen ziyafette.

  • İlk Millî Maç

    İlk Millî Maç

    1923-1959 arasında Türkiye’de futbolun mahalle maçlarından ibaret olduğunu zannedenlere gelsin. Tarih 26 Ekim 1923… Yedisi Fenerbahçeli on bir Türk futbolcusu, bugünden tam 100 yıl önce “İlk Millî Maç” için sahaya çıkıyor. O günü Cem Atabeyoğlu‘nun kaleminden okuyalım… Tuncay Yavuz aktarıyor.

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    Türk Millî Takımı Sahada

    Türkiye’nin FIFA’ya resmen kabulünden sonra Futbol Encümeni milli maç imkanları aramaya başlamış ve sonunda Romanya Futbol Federasyonu ile anlaşma sağlanmıştı. Ancak parasızlık çok şeyi engelliyordu. Bu nedenle ilk milli maçımıza çıkacak takımı hazırlayacak bir antrenör temini de mümkün olamamış ve bu görevi Galatasaraylı Ali Sami Yen Bey fahri olarak yükümlenmişti.

    Maçın oynanacağı Taksim Stadı müsteciri tarafından elden geçirilmiş ve giriş kapısının iki yanına biner kişilik iki kapalı tahta tribün ile 100 kişi alabilecek bir de balkon yapılmıştı. Ayrıca sahayı çevreleyen pist ile seyircilerin oturacakları yerler arasında tahta parmaklıklar konulmuştu.

    Bu maçın hakemliği FIFA’nın da izniyle, İstanbul’da oturan Çek asıllı hakem Cratky’ye verilmişti. Milli forma olarak temizliğin simgesi olan kar gibi beyaz forma ve şort seçilmiş, formanın göğsüne sarılmış bir bayrak simgesi olan kırmızı bant üzerindeki Ay-Yıldız ile güzeller güzeli bir “milli forma” ortaya çıkarılmıştı. Kırmızı bant kollar altından geçip sırtı da sarıyordu.

    İlk milli maç ve ilk milli takımın o tarifsiz heyecanı tüm İstanbul şehrini sardığından günün erken saatlerinden itibaren Taksim Stadı büyük bir meraklı hücumuna uğramış, tribünlerden aşan kalabalık taç ve avut çizgilerine kadar bütün sahayı doldurmuştu.

    26 Ekim 1923 gününü gösteriyordu takvimler. Maç saati geldiğinde önce maçın hakemi Cratky üzerinde lacivert kostümleri ve iki yanında iki yan hakemi, Rumen Gregoriu ve Türk Abdullah Güz olduğu halde sahaya çıkmış ve arkasından göğsünde Romanya bayrağının renkli kokardı bulunan beyaz formaları ve lacivert şortlarıyla Romanya milli takımı sahaya çıkmıştı. Bu sırada stadyumu dolduran seyircilerin heyecanı son haddini bulmuştu.

    Önde mavi kazağı ve upuzun boyuyla kaleci Nedim olmak üzere Ay-Yıldızlı bayrak forma içindeki Türk milli takımı kapıda görüldüğünde stadı büyük ve coşkun bir tezahürat kaplamıştı. Tarifsiz bir heyecan içindeydi stadı dolduran halk ve “Milli Takım”ını tarifsiz bir coşku içinde karşılıyordu. O ne büyük heyecandı.

    Saha ortasında kısa bir tören yapıldı. Rumen kafile reisi ile Türkiye Futbol Federasyonu başkanı Yusuf Ziya Öniş Bey arasında bayrak teatisi yapıldı. Kura atışını biz kazandık, takım kaptanı Hasan Kamil Sporel Bey, Harbiye yönündeki kaleyi tercih etti. Forvetlerimiz Taksim yönündeki Romanya kalesine hücum edeceklerdi.

    Ve takımlar şu tertipleriyle sahada yerlerini aldılar:

    TÜRKİYE: Nedim Kaleci (Altınordu), Hasan Kamil Sporel (Fenerbahçe), Cafer Çağatay (Fenerbahçe), İsmet Uluğ (Fenerbahçe), Nihat Bekdik (Galatasaray), Baron Feyzi (Altınordu), Emin (Altınordu), Alaeddin Baydar (Fenerbahçe), Zeki Rıza Sporel (Fenerbahçe), Sabih Arca (Fenerbahçe), Bedri Gürsoy (Fenerbahçe)

    ROMANYA: Pavlini (Romkomib Bükreş), Vetasyano (Venüs Bükreş), Protopescu (Trikolor Bükreş), Triç II (Braşova), Florian (Venüs Bükreş), Teklo (Venüs Bükreş), Norican (MTK Mareş Vaşarkey), Triç I (Braşova), Ganzel (Malbaki Bukovina), Klein (Polonia Bukovina), Dobic (MTK Mareş Vaşarkey)

    Büyük bir heyecan içindeki Türk futbolcuları bir türlü kendilerini toparlayıp gerçek futbollarını sergileyemiyorlardı. İlk milli maçın o büyük heyecanı hepsini sarmıştı ve bu büyük heyecanı üzerlerinden bir türlü atamıyorlardı. Bu aşırı heyecan takımımıza bir de gol mal oldu. Maçın 25’inci dakikasında Romanya santrforu Ganzel yerden sert bir vuruşla topu kalemize sokunca stadı bir anda büyük bir sessizlik kaplamıştı. İşte bu gol ve o büyük sessizlik futbolcuların üzerinde büyük etki yapmış ve Ay-Yıldızlı takım birden coşarak Romanya kalesine akın üzerine akın tazelemeye başlamıştı. 32’nci dakikada soldan bir akınımızda Ceylan Bedri ayağında topla ceylan gibi Romanya kalesine süzülürken çok sert bir hareketle durdurulmuştu. Hakem Cratky derhal frikik vermiş ancak ağır biçimde sakatlanan solaçık Bedri Bey sedye ile sahayı terketmek zorunda kalmıştı. Bu durum karşısında Baron Feyzi solaçığa geçerken solhafa da Altınordulu İbrahim Kelle alınmıştı.

    30-35 metre uzaklıktan frikik atışını Zeki Rıza Bey yapmış ve çok sert bir vuruşla topu Romanya kalecisi ve defansının şaşkın bakışları arasında solüst köşeden ağlara mıhlamıştı.

    İşte o anda Taksim Stadı’nda yer yerinden oynamıştı. Fesler havada uçuşmaya ve tezahürat emektar Topçu Kışlasının taş duvarlarından yankılar yapmaya başlamıştı.

    O ne büyük sevinç, o ne büyük heyecandı.

    Ay-Yıldızlı takım her an galibiyet golünü atabilirdi. Çocuklar coşmuşlardı artık. Romanya defansı tehlike üzerine tehlike atlatıyor, bunalıyordu adeta. Ancak ikinci golümüze kavuşamıyorduk bir türlü.

    İlk 45 dakika böylece kapanmıştı. Milli takımımız ikinci yarıya da aynı hızlı tempoyla başlamıştı. Daha beş dakika dolmadan bir akınımzda Sabih Bey’in yerden sert bir şutunda Romanya kalecisi topu tutamayıp elinden kaçırdığı anda hemen kale ağzında bitiveren Zeki Rıza Bey bomba gibi bir şutla topu Romanya ağlarına takmıştı.

    Yenilgiden galibiyete geçmiştik bu golle. Yer yerinden oynuyordu Taksim Stadı’nda.

    Oyunun geri kalan kısmında hakimiyet yine Türk takımındaydı. Sağlı sollu akınlarla Romanya defansını bunaltmamıza rağmen üçüncü golümüzü çıkaramıyorduk. Bunda Romanya defansının sert oyununun da etkisi oluyordu.

    62’nci dakikada ani bir Romanya akınında Cafer Bey, santrfor Ganzel’i faulle kesince hakem Cratky bu hareketi faul atışıyla cezalandırdı. Romen sağiçi Triç I, defansımızın baraj kurmasına fırsat bırakmadan yaptığı yerden sert bir vuruşla beraberliği sağladı.

    Bundan sonra Ay-Yıldızlı takımımız tekrar galibiyeti ele geçirmek için çok çaba harcadıysa da sonuç değişmedi ve maç 2-2 berabere sona erdi.

    Cem Atabeyoğlu – Türk Spor Tarihi Ansiklopedisi – 1991

    İlk Millî Maç
    27 Ekim 1923 tarihli Tevhid-i Efkar gazetesinde ilk millî maçın haberi.
    İlk Millî Maç
    27 Ekim 1923 tarihli Vakit gazetesinde ilk millî maçın haberi.
    İlk Millî Maç
    27 Ekim 1923 tarihli Vatan gazetesinde ilk millî maçın haberi.
  • Canlı Yapraklar – XLII

    Canlı Yapraklar – XLII

    Fenerbahçe tarihinin hâmisi Dr. Rüştü Dağlaroğlu‘nun 1954-1955 yıllarında Akşam gazetesinde yayınlanan ve 1957 kitabının öncülü olan yazılarını kıymetli büyüğümüz Müzdat Dağlaroğlu‘nun müsaadesiyle sitemizde yayınlıyoruz. Huzurlarınızda “Canlı Yapraklar – XLII” : 1923 yılından geliyor.

    Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu

    Spor Tarihimizden Canlı Yapraklar – XLII

    Şu çömelmiş grubu görecek bugünkü nesil: “Bunlar da kimmişler?” diyebilirler ve diyeceklerdir de.

    Eğer bugünkü nesil, meşhur, hem de pek meşhurlarını tanımıyorsa bunun kabahati onun mudur? Asla! Bu, hepimizin suçudur.

    Türk futbolu beynelmilel âlemdeki bugünkü hatırı sayılır mevkiini bir çok fedakârların geçmişteki himmet ve gayretlerine borçludur. İlk kulüplerimizin feragat sahibi idarecilerinin himmetleri, ilk takımlarımızın tertemiz ruhlu futbolcularının gayretleri olmasaydı, futbol bu memlekette bugünkü sevgi ve alâkayı toplamaz, statlarımız insan yığınlarıyla dolup taşmazdı.

    Dünün bu fedakâr neslini bugünkü nesle tanıtmak lazımdır. Bu hem spor gazete ve mecmuaları ve hem de spora her memlekettekinden fazla yer veren günlük gazetelerimiz için ilk vazifelerden olmak gerekir. İşte; görülen fotoğraf, bu bakımdan ve türlü noktalardan pek kıymetli ve tarihi bir vesikadır. F.İ.F.A. ya kabulümüzü müteakip ilk defa teşkil olunan Milli Takım namzet kadrosunun ilk hazırlık maçı sırasında alınmış bulunuyor.

    Filhakika; Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı 1923 yılı ilkbaharında yapılması düşünülen Türkiye – Fransa milli maçı için – ki yapılamamıştır – ilk defa olarak o yılın ocak ayında Milli Takım teşkili işine girişmişti. Bu maksatla; Fenerbahçe’den Şekip, Hasan Kâmil, Cafer, İsmet, Kadri, Bedri, Zeki, Alâeddin, Sabih, Altınordu’dan Nedim, Refik Osman, Şükrü, Hüsnü, Galatasaray’dan Nihat, Edip, Rüştü ve Sadi olmak üzere 17 futbolcu davet etmişti.

    Bu kadronun antrenörlüğünü İttifak Reisi Ali Sami (Yen) merhum deruhte etmiş ve takıma her antrenmandan önce bir futbol kaidesinin nazari olarak gösterilmesi; bunu takiben de sahada yarım saat fi’li antrenman yapılması ve bu talimlerde müsellesi paslar, muhtelif hücum ve müdafaa şekilleri tatbiki takarrür eylemişti.

    Gene bu çalışmalarda püramatör futbolcular için devam, dikkat ve itaat ilk şark olarak ileri sürülmüş bulunuyordu.

    1923 senesi Ocak ayının 18inci Perşembe günü Divanyolu’ndaki (Şark Mahfeli)nde, adları yukarıda geçen 17 futbolcu önünde varılan bu kararlar gereğince, ilk milli takım namzetlerinin ilk idmanları 28 Ocak 1923 Pazar günü Kadıköy sahasında işgal ordusundan İngilizlerle yapılmıştır.

    Yukarıdaki resim, o gün yağmurlu hava ve çamur bir sahada yapılan bu ilk çalışma esnasında alınmış cidden tarihi ve kıymettar bir hâtıradır. Bu resimde, ilk milli takım namzetlerinin forvet hattını teşkil eden 5 eski ve kıymetli Türk futbolcusunu görüyorsunuz.

    Şimdiki Fenerbahçe stadının tahta perde ile çevrili zamanına rastlayan bu fotoğraf her bakımdan manalıdır. Ve baktıkça insana hüzün vermemesi, mazinin daha dün gibi gelen kocaman 32 senelik derinliklerinin tahassürle yâdına vesile olmaması imkânsız bulunuyor!

    Tahta perdelere bakın memleketin tribünsüz yegâne futbol sahasına bakın! Yağmur, çamur demeden antrenmana koşan her yaştan vefakâr meraklılara bakın… Ve nihayet, her birinin yüzlerinde asalet, bakışlarında metanet okunan dünün mahrumiyet, kahır ve cefaya mütehammil fedakâr futbolcularına bakın!

    “O halde, kimdir bunlar; o fedakârlar zümresinin bu 5 temsilcisi kimlerdir?” diyenleriniz şimdi büyük ekseriyeti teşkil ediyordur, değil mi?

    İşte onlar; mevkilerine göre bakın hem de ne muntazam sıralanmışlar:

    Sağ baştaki, sağ dizini çamur sahaya dayamaktan çekinmemiş genç meşhur soliç Bedridir. Fenerbahçe’nin, o sıralarda henüz (18) ini doldurmamış bu ceylân tipli açığı azimli ve gayretli çalışmasının mükâfatını birkaç ay sonra görecek ve ilk milli takımımızın solaçık mevkiini, o şipşirin ay yıldızlı forma sırtında olarak, süslemek şerefini o kazanacaktır. Bugünün kıymetli diş tabibi Bedri Gürsoy bu büyük şerefe, aynı mevkide, tam 12 defa ulaşmıştır.

    Sağdan ikinci, soliç mevkiini tutmuş kara bıyıklı yağız genç Badi Şükrüdür. Süleymaniye’nin kıymettar müdafii iken o yıl Altınordu’nun pek kudretli bir muhacimi oluveren Şükrü, büyük kabiliyetine rağmen, maalesef milli olamadı ve ondan çok daha acıdır ki, pek genç yaşta hayata da veda etti.

    Ortada hem tevazu, hem de ihtişamla duran genç meşhur Zeki’dir. Fenerbahçe ve milli takım kaptanı Zeki Türk futbolunda (Üstad) lakabıyla anılır. Ağır sanılırken yırtıcı hücumları, otoritesi, zekâsı, takımı sevk ve idaresi ve nihayet sağlı sollu kurşun gibi ve isabetli şütleriyle Türk futbolunun santrfor mevkiinde bir eşini daha göremediği bir kıymettir. Merkezi Avrupa kupası finalini oynayacak Först Wienna onu (Rapid)e karşı merkez muhacim oynatmak için, 28 sene önce, Viyana’ya kadar davet etmiş ve el üstünde taşımıştı. Şimdiki İstanbul Milletvekili Zeki Sporel (millî gol kralı) unvanını 15 sayı ile 30 yıldır muhafaza ediyor. Bu müstesna şeref daha kaç yıl onun uhdesinde kalacaktır, kim bilir!

    Resme göre (Üstad)in solundaki, sağ iç meşhur (Alaeddin)dir. Futbola, Zeki ile beraber, 44 sene evvel Fenerbahçe dördüncü takımında başlamışlar, 4 sene sonra, yani 40 yıl önce aynı gün birinci takıma geçmişler, 7 – 0 galip geldikleri o günkü lig maçında biri sağ ve diğeri de solaçıktan (3)er gol atmışlardı. Bu garip ve şayanı hayret beraberlik, bir kaç sene sonra, mevkileri yan yana olunca Türk futbolunda ilk ahenk olan (Zeki – Alâ’) kombinezonunu yarattı ve bu, milli takımda da yıllarca yaşadı… Alâeddin Baydar harikulade kıvraklık ve top hâkimiyeti, şedit şütleri ve bu meziyetlerinin neticesi attığı sayısız nefis gollerle Fenerbahçe futbolunun sevilmesinin başlıca amillerindendir.

    Nihayet; köşede, sol baştaki delikanlı sağaçık Sabih Arca’dır. Türk futbolunun ender yetişmiş incelik ve zarafet örneğidir. Fenerbahçe’nin bu kıymettar forvet ve defans oyuncusu milli takımımızın da sağaçık, soliç, solhaf, santrfor ve santrhaf mevkilerinde yıllarca aynı derecede maharetle oynamak suretiyle futbol bilgi ve kabiliyetinin enginliğini fi’len ispat ettiği gibi tertemiz spor hayatını da tevazu ve centilmenlikle taçlandırmıştır.

    (Gelecek resim ve yazı; Fenerbahçe – Altınordu Ramblez muhteliti İngiliz Inflexible dritnot takımıyle 42 yıl önce Kadıköy sahasında…)

    Rüştü Dağlaroğlu – 9 Ocak 1955 – Akşam Gazetesi