Kıymetli büyüğümüz Seyhun Binzet, bize yine çok özel fotoğraflar ve bilgiler gönderdi.
Aşağıda, solda gördüğünüz resimde Fenerbahçeli yelkenci ve meşhur atçı Vala Sidar, 1941 yılında 8 yaşındayken, Fenerbahçe burnunda kamışla balık tutmaya gidiyor. Sağdaki resimde ise bir balık dönüşü Burhan Kunt, Demir Turgut (Fenerbahçeli rekortmen yüzücü Leyla Asım Turgut’un ağabeyi) ve Vala Sidar İstanbul Yelken’in tahta iskelesinde görülüyor.
Başlığın hemen altındaki resim ise daha önemli… Yelkenin flokçusu Vala Sidar ve dümenci Ercan Saltuk birinci geldikleri bir pirat yarışından sonra gururla iskeleye geliyorlar. Önemi nedir, diye soracak olursanız…
6-7 Eylül olayları olduğunda Lefter’i korumaya adaya ilk onlar gitmişti. İkisi de Kalamış’ın sıkı abileriydi. Lefter’e dokunan biri olursa, sıkı bir dayak yiyeceği kesindi.
Rahmetli Vala Sidar’ın kızı Elif Hanım birkaç yıl evvel Fenerbahçe Dergisi’ne verdiği bir röportajda “Fenerbahçe bana büyükbabam ve babamdan miras” demiş. Çok büyük bir miras olduğu kesin… Nur içinde yatsınlar…
Seyhun Binzet… Fenerbahçe tarihine (buradan ulaşabileceğiniz) muazzam bir görsel hediye ederek bizleri kurucularımızdan biri olan St. Joseph Lisesi Türkçe öğretmeni Enver Yetiker ve o yıllardaki sporcu adayı öğrencileriyle tanıştıran, Fenerbahçe taraftarı koleksiyoner ve eski sporcu büyüğümüz… Kendisinin müsaadesiyle, yazdığı bir yazıyı sitemize taşıdık : Yelken Efsanesi Baydar Kardeşler
Konumuz, Fenerbahçe’nin kuruluş yıllarında çok önemli bir uzvu olan Nasuhi Esat Baydar’ın yeğenleri, Zeki Rıza Sporel ile beraber Fenerbahçe tarihinin en müthiş golcüsü olan Alaaddin Baydar’ın çocukları…
“Baydar soyadını taşıyan birinin Fenerbahçe de yarışması gerekir” diyen Semih Arıcan sayesinde Fenerbahçe’nin efsane yelkencileri olan Ahmet, Engin ve Ergin Baydar’ı, Seyhun Binzet’in kaleminden okuyalım.
Bugünkü yazımın konusu, İstanbul Yelken Kulübü tarihinde devamlı olan üç kardeş.
Sporcu bir babanın, bir Fenerbahçe efsanesinin üç yelkenci oğlu. Üç çok değerli dümenci.
Kadıköylü Naziki ve Nasuhi ailelerinin 3 torunu.
Babaları Alaaddin Baydar’ı ben futbolcu olarak seyretmedim ama bir gün Kadıköy’ün tarihini yazan Sevgili Müfit Ekdal’a “Hangi takımı tutuyorsun?” diye sormuştum ve o da “Alaaddin Baydar’ı izleyen bir Kadıköylünün Fenerden başka bir takımı tutma şansı yoktur” demişti.
Evet anlatacağım konu, Baydar ailesi… En büyükleri Engin abi ve en küçükleri Ahmet, ortanca ise Ergin…
Ben Engin abi ve Ergin ile defalarca yarıştım. Ahmet Baydar’la hiç yarışamadık. Engin abi hayatta, Allah uzun ömür versin, onu yazmayacağım. Kaybettiğimiz iki büyük yelkenciyi Ergin ve Ahmet’i yazacağım.
Ergin hep yelken sporcularına (kendi dahil) perişanlar derdi. Hiçbirimizin bir yelken takımı yoktu; ne bulursak onu giyip yelken yapar, bazen de çok komik olurduk.
Bir Hafta Biri, Bir Hafta Öbürü
Ben bir sene kulübe gelen FD’nin flokçusu idim. İki dümenci vardı. Kulüp dağıtımda Mete Ayan ve Ergin Baydar arasında tercih yapamamış, “Bir hafta biri, bir hafta öbürü kullansın” demişti.
Adada yapılan bir yarışta lodos patladı, herkes adada mahsur kaldı. Biz de Ergin’le “Tekneyi döndürelim. Dönüşte arkadan rüzgarla uçarız. Batma çıkma rekoru kıralım” dedik. Belki 30 defa tekneyi batırıp düzelttik. Sonra tükendik ve kulübe dönemeyip Fenerbahçe plajına çıktık. Kulüpten çocukları topladım. Teknenin arabasını getirip, oradan kayıkhaneye karadan iterek götürdük.
Ahmet Baydar’ın değişmez ekip arkadaşı Azat Baykal’dı. Snipe sınıfında çok başarılı yarışlar çıkarıyorlardı. Snipeları (hurda durumdan var ettikleri) kayıkhanede çürümüş olan siyah Snipe di. Üstüne bir de kırmızı yelkenleri vardı. Onları yarışta hemen fark ederdiniz. Tek rengarenk tekne oydu.
Bu durumu gören Atar abi “Ben bu genç çocuklara yeni bir tekne yapacağım” dedi ve pırıl pırıl vernikli bir Snipe hediye etti. O sene yine kulüp federasyonla ters düştü ve büyük hevesle katılacakları İzmir’deki Türkiye şampiyonasına katılmama kararı aldı. Ama Ahmet ve Azad katıldılar ve kulüp de onları cezalandırmaya karar verdi.
Bu Soyadı Fenerbahçe’de Olmalı
Bunun üzerine “Baydar soyadını taşıyan birinin Fenerbahçe de yarışması gerekir” diyen Semih Arıcan fırsatı kaçırmadı ve onları transfer etti. Yeni kulüplerinde büyük başarılar elde edip Dragon sınıfına geçtiler. Dragon için üçüncü kişiyi de denizlerde değil, dağlarda buldular. Kayak sporunun değerli ismi sevgili Ayhan Kırbaç ekibi tamamladı. Bu sınıfta da çok başarılı yarışlar çıkardılar.
Sonra iki usta yelkenci de söndü. Önce Ahmet’i böbrek yetmezliğinden kaybettik. Kulüpten ayrılsa da bizim için devamlı kulübün bir sporcusu idi. Sonra Ergin, Medya Cup yat yarışında ekipte iki doktor olmasına rağmen kalbine yenik düştü. Denizde, yelken yarışında vefat etti.
Çok renkli bir aileydi. Tipik Dostoyevski’nin Karamazov kardeşleri… Beraberken sadece kavga ederlerdi. Hiç beraber ekip olamadılar. Bir keresinde Engin abi’ye Ergin ekip oldu. Yine kavga çıktı. Ergin parkurda denize atlayıp yüzerek kulübe geldi. O gün ekipteki üçüncü, çok sevdiğim “Helmut Schön” Hikmet abiydi; “Yelkende cinayeti zor önledim” demişti.
Biz hepsini çok sevdik…
Ahmet ve Ergin… Sizlerin taktiklerini yarış parkurları çok özledi. Ne usta dümencilerdiniz…
Son bir söz Sevgili Müfit Ekdal’a Ahmet’in kızı Dilara Baydar Pelister’i büyük babasını anlatsın diye götürdüm ve “Alaaddin Baydar’ın torunu” dedim. Gözleri dola dola uzun uzun anlatmıştı büyük Kadıköylü…
“1323 senesinde Frerler (Saint Joseph) mektebi Türkçe muallimi ve elyevm rüsumat müfettişi bulunan Enver (Yetiker) Bey, talebe-i kadimesinden beş altı futbolcu genci bir araya toplayarak bir kulüp tesis etmek arzusunda bulunduğunu bildirmişti. Bu fikre bütün arkadaşları iştirak ederek akşamları Moda çayırında idman yapmaya başlamışlardı.”
Bu fotoğraflar, kıymetli büyüğümüz, Fenerbahçeli koleksiyoner Seyhun Binzet’in arşivinden…
1907 yılında “Neden biz de yabancılar gibi futbol oynamayalım? Burası bizim vatanımız!” diyerek Fenerbahçe’yi kuranlardan biri, belki de birincisi olan Frerler (St. Joseph) Mektebi Türkçe Hocası Enver Yetiker ve (birkaçı kesin ilk kadrolarımızda oynamış) öğrencileri.
Fenerbahçe, 1907 yılında bir futbol kulübü olarak kurulduğunda, futbolcuların hemen hepsi St. Joseph Lisesi’ndeki Türk öğrencilerdi. Sait Selahattin Cihanoğlu ve Nasuhi Esat Baydar gibi dönemin tanıkları, Fenerbahçe isminin de Enver Bey’in fikri olduğunu söylerler.
Sonraki yıllarda (aşağıdaki belgelerde göreceğiniz üzere) Kurtuluş Savaşı’nda verdiği hizmetler dolayısıyla İstiklal Madalyası ile ödüllendirilen, Fenerbahçe’nin kurucusu ve isim babası Enver Yetiker’in ve öğrencilerinin hatırası önünde saygıyla eğiliyoruz. Nur içinde yatsınlar.
Fenerbahçe Tarihi 