Tarihî gerçeklere karşı zırvaları öne sürmek bir hak gibi gözükse de geçmişe saygısızlıktan başka bir şey değil. King Santillana ağabeyimiz, tarih disiplinini keyfine göre çalıştırmak konusunda maharetini sergileyenlere ders niteliğinde bir yazıyla karşınızda…
Fenerbahçe Tarihi Çalışma Organizasyonu
Disiplin
Herhangi bir tarihi konuyu, o günün koşullarıyla değil de bugünün koşullarıyla değerlendirip yargılamak büyük hatadır. Aslında buna hata demek de doğru değil. Sulandırmak isteyenin, hakir görmek isteyenin bilerek ve farkında olarak tercih ettiği bir yöntemdir demek daha doğru.
Oysa tarih disiplini böyle çalışmaz. Bundan 70 yıl önce verilmiş bir siyasi kararı bugünkü siyaset argümanlarıyla, 100 yıl önce yapılmış bir savaşı bugünkü savaş teknikleriyle değerlendiremezsiniz. Bu durum sosyal hayat için de geçerlidir. Günümüzde avcumuza sığan bir cihazla yazdığımız bir yazıyı belki yüzlerce kişi okurken, 70 sene önce sadece mektup yazabilir veya telgraf çekebilirdiniz. Onu da sadece yazdığınız kişi okurdu.
1959 öncesinde oynanan Türkiye Futbol Birinciliği ve Milli Küme organizasyonlarını da bu bakış açısıyla değerlendirmek zorundayız. Bu organizasyonların dönemin koşullarında, dönemin resmi futbol kurumları ve dönemin kamuoyu nezdinde “ne oldukları, ne ifade ettikleri” önemlidir. Bu organizasyonlar özellikle dönemin gazeteleri, kütüphane arşivleri ve kişisel arşivlerden ulaşılan vesikalarından defalarca görüldüğü ve ispatlandığı üzere Ulusal Şampiyonalardır. Dolayısıyla statüsünün, süresinin, zor veya kolay olmasının ve benzeri hususların tespiti bugünden bakılarak yapılamaz.
Sorular ve Cevaplar
O dönemde bunlar resmi futbol kurumlarının düzenlediği resmi şampiyonalar mıdır? Evet.
Ülke çapında ulusal bir şampiyon belirlemek amacıyla düzenlenmiş organizasyonlar mıdır? Evet.
Kazananlara dönem basını ve ülke kamuoyunda “Ülke Şampiyonu” payesi verilmiş midir? Evet..
İşte konu burada biter. “Ama statüsü şöyleymiş, şu kadar maç yapılmış, 8 takımlı lig mi olurmuş” gibi söylemlerin hepsi sulandırmadır, lâf-ı güzaftır.
Kaldı ki, işin statü vs. gibi teknik boyutlarının detaylarına baktığımızda da, şimdiki ligin ilk 8 senesiyle birebir aynı olan Federasyon Kupasındaki 2 BJK şampiyonluğu sayılırken, yine şimdiki ligin ilk 8 sezonuyla aynı statü ve aynı şehirlerle oynanan Milli Küme’nin sayılmaması gibi, günümüzdeki ligden bile çok daha fazla şehir temsiliyle oynanmış Türkiye Futbol Birinciliği’nin sayılmaması gibi somut gerçekler de ortadadır ama aslında bu detaylara girmenin gereği de yoktur. Çünkü bugünden bakan ve bugünün koşullarıyla 70-80 sene öncesini yorumlayan hazretlere, paşalara statü beğendirmek gibi bir mecburiyetimiz yoktur. Statüsü şöyleymiş böyleymiş! E formalar da kötü, hepsi yünden örme, toplar desen gülle, kramponlar çarıkdan hallice. Nasıl olacak şimdi?
Ulusal Şampiyonluklar
Söz konusu dönemlerde olan ama bugün olmayan o kadar çok husus var ki.. Şehir takımlarının karmalarından oluşan “şehir muhtelitleri” var mesela, hani var mı şimdi? Yurt dışı turneye giderken ezeli rakipten geçici oyuncu alarak turneye götürmek var mesela, hani var mı şimdi? Dönemin basınının tamamında, hem de kulüp yayın organlarında acayip naif bir dil, hatta ezeli rakipleri kendi dergisinde kapak yapma var mesela, hani var mı şimdi?
Ne oynanan futbolu, ne rekabeti, ne sosyal yönü, ne forması, ne sahası, ne topu, ne kramponu, kısacası hiç bir şeyi bugüne benzemeyecek, ama statüsü illa ki bugüne benzeyecek öyle mi? Bunun izahı yok. Bunun izahı olsa olsa sulandırmak, gargaraya getirmek, çaresizce saçmalamak olabilir.
Sonuç olarak; her dönem kendi koşullarıyla değerlendirilir. Bu durum, tarih konuşulan her konuda böyledir. İster siyasi tarih, ister ülke tarihi, ister dünya tarihi, ister futbol tarihi olsun.
Velhasıl, 1959 öncesi Türkiye Futbol Birinciliği ve Milli Küme şampiyonlukları o günlerin sayısız, hemen hemen tamamı gün ışığına çıkmış ve elimizde olan vesikalarından da anlaşılacağı üzere, şüphe götürmez bir şekilde Ulusal Şampiyonluktur. Gayrısı lâf-ı güzaftır..
King Santillana / Tarih Disiplinini Keyfine Göre Çalıştırmak